مهتاب اسدی

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان درگیری فعال فراگیران با محتوای تاریخی کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم مقطع متوسطه اول و همچنین بررسی سطوح یادگیری سؤالات کتاب بر اساس حیطه شناختی بلوم صورت گرفت. پژوهش، با روش تحلیل محتوا در دو بخش انجام شد. در بخش اول روش و تکنیک ویلیام رومی و بر اساس ضریب درگیری ذهنی دانش آموزان در سه مؤلفه اصلی متن، نمودار و تصاویر و پرسش های پایان فصل انجام پذیرفت. همچنین میزان فعالیت مند بودن کتاب نیز مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دوم سؤالات موجود در کتاب در جدول 6 سطحی طبقه بندی بلوم به روش کمی قرار داده شد و میزان فراونی و درصد هر سطح سنجیده شد. جامعه آماری، محتوای بخش تاریخ کتاب  مطالعات اجتماعی پایه نهم بود که برای بررسی میزان فعال بودن محتوا در تکنیک رومی به روش نمونه گیری تصادفی (انتخاب 10 صفحه متفاوت برای هر مؤلفه)  و در طبقه بندی بلوم، تمام سؤالات و فعالیت های موجود در کتاب چاپ سال تحصیلی99-1398 انتخاب و مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در محتوای کتاب مطالعات پایه نهم میزان درگیری دانش آموزان با متن کتاب 05/0 و با پرسش ها 61/0 و با نمودارها و تصاویر45/0 بود. همچنین ضریب درگیری فعالیت مند بودن کتاب در این محور 42/1 است. به عبارتی متن کتاب غیرفعال نگاشته شده است و در سایر محورها اگر چه ضریب درگیری به دست آمده بین 4/0 تا 5/1  استاندارد است؛ اما  نتایج از کمترین میزان  شاخص درگیری ذهنی  برخوردار است. در تحلیل محتوای سؤالات در مبحث طبقه بندی بلوم نتایج نشان می دهد که سؤالات  فعالیت های درون درس با میانگین 26/67 در سه سطح پایین بلوم قرا دارد، سؤالات بخش «به کارببندیم» با میانگین 90/90 در سه سطح بالا قرار دارد و سؤالات کاربرگه ها با میانگین 33/82 در سه سطح پایین طبقه بندی بلوم قرار دارد. به نظر می رسد کتاب نتوانسته به خوبی سطوح بالای یادگیری را  در سنجش مهارت های یادگیری فراگیران نشانه گیرد

بافت، مجموعه عناصر و جزئیاتی از زمینه، مکان و زمان است که شرایط تولید و بازتولید معنا را در یک اثر ادبی مشخص می کند. تحلیل آثار خاطره نویسی پایداری با مختصه های زبان شناختی و فرازبانی دخیل در خلق معنا بیانگر کیفیت ارتباط دو سویه زبان و گفتمان،  همچنین ارتباط بین شخصیت های روایت است. در این جستار با روشی تحلیلی توصیفی تلاش کرده ایم تا مهم ترین عوامل زبانی و فرازبانی (پیرازبانی) در کارکرد لایه های متعدد از عناصر و جزئیات بافت در خلق و بازتولید معنا را در مجموعه خاطرات «پایی که جا ماند» مورد بررسی  قرار دهیم. هدف از این پژوهش نشان دادن کیفیت وحدت یا پراکندگی معنای اثر در زمان وقوع، تولید و بازتولید رویدادها از منظر زبان شناسی شناختی است. نتایج نشان می دهد راوی اثر ضمن تثبیت زمان و مکان روایی با کاربرد مجموعه ای از عناصر زبانی و فرازبانی بافت، نظیر اشارات، عبارت های کنایی، استعاری همچنین وجوه فرازبانی بافت فرهنگی و بافت موقعیت، زمینه را برای نزدیک شدن مخاطب به امر واقع پدید آورد.     

نمایشِ الگوهای روایی یک مجموعه، گامی مهم در بازنمایی شبکه ای از عناصر روایی و ساختارمند ذهن بشر است. روایت شناسی، روشی علمی است که در پی دست یابی به الگوهایی روایی است. این دانش توانسته است با وجود تفاوت های نگرشی و بینشیِ میان متن ها و آثار ادبی، دیدگاه تازه ای را در نقد ادبی و در پیوند با دستور زبان جهانی روایت بازنمایی کند. نمایشنامه، یکی از کهن ترین آثار ادبی بشر است که با کاربرد عناصر روایی - همانند داستان- گنجایش هایی ویژه ای در بهره گیری از مؤلفه های روایی دارد. در این پژوهش از روش تحلیلی- اسنادی بهره گرفته شده است تا ضمن بررسی مؤلفه های پست مدرن، نمایشنامه عکس عروسی نوشته چیستا یثربی (Yasrebi, 2004)، بر پایه نظریه روایی ژرار ژنت مورد واکاوی قرار گیرد. این پژوهش بر مؤلفه زمان تمرکز دارد که مشتمل بر نظم، تداوم و بسامد است. یافته های پژوهش نشان می دهد در نمایشنامه یادشده،گذشته نگری، آینده نگری، تداوم و بسامد به گونه ای برجسته سازی شده در خدمتِ اندیشه های عمیق روان شناسی نویسنده قرار گرفته اند. به گونه ای که زمانِ به ظاهر پریشان نمایشنامه در قالب حوادث متن، ارتباطی پیوستاری با سایر عناصر روایی دارد.