سید محسن میر

دوره معاصر را عصر اطلاعات و دوره انفجار اطلاعاتی نام نهاده اند که با محیط های متلاطم و پیچیده عجین شده است. پیچیدگی های محیط های درون سازمانی و برون سازمانی، نیاز به اطلاعات و به تبع آن سیستم های اطلاعات را افزایش داده است. هدف این مقاله شناسایی و رتبه بندی موانع مدیریت اطلاعات فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل تمامی صاحب نظران حوزه مدیریت فرهنگی و مدیریت اطلاعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند که 30 نفر از آنها به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. علاوه براین از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که روایی آن با روش روایی محتوا و با نظر اساتید راهنما و مشاور و چند صاحب نظر صاحب تألیف در حوزه مدیریت اطلاعات و مدیریت فرهنگی، پس از اعمال اصلاحات محدود، مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش پایایی ابزار نیز پرسشنامه تحقیق پس از توزیع آزمایشی، از طریق آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت که ضریب 91/0 به دست آمد. به منظور تحلیل استنباطی نیز از روش های متعددی همچون t تک نمونه ای و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد که بین رتبه های موانع مدیریت اطلاعات فرهنگی تفاوت معنا داری وجود دارد. از طرف دیگر «ضعف در مدیریت محتوا» با میانگین 46/8، مهم ترین مانع مدیریت اطلاعات فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از دیدگاه پاسخگویان بوده است.

هدف پژوهش حاضرارائه الگوی مطلوب مدیریت اطلاعات فرهنگی جهت یکپارچه سازی اطلاعات فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است. این پژوهش از نظر هدف، پژوهش کاربردی و از نظر نوع داده ها، تلفیقی (کمی و کیفی) و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه صاحب نظران حوزه مدیریت فرهنگی و مدیریت اطلاعات بویژه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند که تعداد 30 نفر از آن ها بصورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. ابعاد و مولفه های اولیه مدیریت اطلاعات فرهنگیبراساس مطالعات کتابخانه ای و مبانی نظری (نظریه ها، روشها و مدل ها) و مطالعه پیشینه تحقیق در ایران و جهان در 4 بعد و 23 مؤلفه (6 مولفه شناسایی، 5 مولفه مستندسازی، 6 مولفه سازماندهی و ذخیره، و 6 مولفه اشاعه و کاربرد) استخراج شد و برای تایید در اختیار پاسخگویان قرار گرفت. بخش پایانی پرسشنامه با 17 گویه به بررسی مهمترین موانع مدیریت اطلاعات فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می پردازد. روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از روش روایی محتوا و با نظر اساتید راهنما و مشاور و چند صاحبنظر صاحب تألیف در حوزه مدیریت اطلاعات و مدیریت فرهنگی پس از اعمال اصلاحات محدود مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش پایایی ابزار نیز پرسشنامه تحقیق پس از توزیع آزمایشی، از طریق آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت که ضریب 91/0 به دست آمد. به منظور تحلیل استنباطی نیز از روش های متعددی همچون تحلیل عاملی، t تک نمونه ای و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی در تمام موارد، مولفه های استخراج شده بر پایه مبانی نظری و ادبیات پژوهش را تایید کرده اند و باتوجه به بالا بودن میزان بارعاملی 23 مولفه مدیریت اطلاعات فرهنگی از 4/0، تمام این مولفه ها در مدل نهائی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج آزمون فریدمن نیز نشان داد که بین رتبه های موانع مدیریت اطلاعات فرهنگی تفاوت معنی داری وجود دارد. از طرف دیگر "ضعف در مدیریت محتوا" با میانگین 46/8، مهمترین مانع مدیریت اطلاعات فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از دیدگاه پاسخگویان بوده است. محقق براساس تحلیل ابعاد و مولفه های به دست آمده از مدیریت اطلاعات فرهنگی و شناسایی مهمترین موانع آن از طریق پرسشنامه محقق ساخته، الگوی مطلوب مدیریت اطلاعات فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کرده است.

مقدمه و هدف پژوهش: کمیته امداد امام خمینی (ره) در اهداف فرهنگی خود به منظور زدودن فقر فرهنگی از خانواده های تحت حمایت و کاهش آثار فرهنگی فقر در جامعه مورد حمایت سال هاست آموزش مهارت های زندگی برای سالم سازی خانواده ها را با اجرای طرح آموزش خانواده جزء برنامه های مهم فرهنگی خود قرار داده است. پژوهش حاضر بر اساس این فرضیه اصلی که طرح آموزش خانواده کمیته امداد امام خمینی (ره) تأثیر بسزایی در توانمندسازی فکری، فرهنگی و معنوی خانواده ها داشته، انجام شده است. روش پژوهش: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ میزان و درجه کنترل، میدانی و از لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات نیز از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 822 خانوارهای تحت حمایت عضو طرح نظام جامع آموزشی تربیتی خانواده کمیته امداد امام خمینی (ره) استان البرز بود که با روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب و تصادفی 120 نفر از خانواده ها به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. یافته ها: نتیجه بدست آمده از تحقیق نشان دهنده تأثیرگذاری بالای طرح نظام جامع آموزشی و تربیتی خانواده اجراشده در کمیته امداد امام خمینی (ره) استان البرز بر توانمندسازی و ارتقاء سطح آگاهی ها و توانایی های سرپرست و سایر اعضاء خانواده های تحت حمایت است و در ترتیب تأثیرگذاری ابعاد آموزشی دینی (بالا)، رفتاری (بالا)، تحصیلی (متوسط)، اقتصادی (متوسط)، فرهنگی (متوسط) و در آخر بهداشتی (پایین)، ارزیابی گردید. نتیجه گیری: نتایج حاصله از فرضیه های فرعی تحقیق نیز نشان می دهد که آموزش های انجام شده در بعد دینی طرح تأثیر بالایی در توانمندسازی و افزایش نگرش دینی و اعتقادی خانواده ها داشته و این بعد آموزشی جهت دهنده سایر ابعاد است.