علی پاشا میثمی

اهداف : هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پیش بینی کننده ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی، تحمل پریشانی و ارتباط مؤثر با دیگران (از طریق کنترل اثر متغیرهای جمعیت شناختی، افسردگی و اضطراب)، به طور اختصاصی برای انواع نشانه های وسواسی جبری بود. مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش همبستگی انجام شد. 240 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی در این پژوهش شرکت کردند. داده ها از طریق پرسش نامه های پنج وجهی ذهن آگاهی ( FFMQ )، تحمل پریشانی ( DTS )، دشواری های تنظیم هیجان ( DERS )، هوش هیجانی بار- ان ( BEQI )، اضطراب، افسردگی و استرس ( DASS -21)، وسواسی جبری ( OCI-R ) و اطلاعات جمعیت شناختی گردآوری شدند. داده ها با روش های همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی و با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: بیشترین ضرایب همبستگی بین وسواس فکری با نمره کل ذهن آگاهی ( r =-0/47)، نمره کل تنظیم هیجان ( r =0/56)، نمره کل خرده مقیاس جذب از مؤلفه تحمل پریشانی ( r =-0/38)، نمره کل ارتباط مؤثر با دیگران ( r =-0/43)، نمره کل افسردگی ( r =0/49) و نمره کل نشانه های وسواسی جبری با اضطراب ( r =0/50) بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای کنترل و پیش بین پژوهش توانستند 43درصد از واریانس نمره کل نشانه های وسواسی جبری، 27درصد از واریانس وسواس شست وشو، 49درصد از واریانس وسواس فکری، 22درصد از واریانس وسواس انباشت، 8درصد از واریانس وسواس نظم وترتیب، 32درصد از واریانس وسواس وارسی و 45درصد از واریانس وسواس خنثی سازی را تبیین کنند. نتیجه گیری : متغیرهای پیش بین و کنترل، در پیش بینی نمره کل نشانه های وسواسی جبری و انواع وسواس نقش داشتند. اگرچه در انواع وسواس، متغیرهای متفاوتی نقش داشتند که حاکی از آسیب شناسی متفاوت در انواع وسواس است. بیشترین ارتباط همبستگی و درصد واریانس تبیین شده توسط این متغیرها، در مورد وسواس فکری بود. همچنین نتایج این پژوهش نقش قابل توجه اضطراب و افسردگی را در پیش بینی انواع وسواس نشان داد، به طوری که درصد وزنی آن ها در مدل های رگرسیون انواع وسواس، از متغیرهای پیش بین بالاتر بود که ضرورت توجه به این متغیرها در پژوهش و درمان اختلال و نشانه های وسواس را برجسته می کند.

مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه، شایع ترین مشکل روانی پس از بلایا و حوادث است. از آنجا که مطالعات بومی در این زمینه چندان نیست، لذا پژوهش حاضر به بررسی مقایسه ای شیوع اختلال استرس پس از سانحه، 18 ماه بعد از زلزله در دو شهر بم و کرمان پرداخته است. روش: این مطالعه از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی و مقطعی بوده است. 422 نفر به تفکیک 205 نفر از کرمان و 217 نفر از بم به روش خوشه ای طبقه بندی شده در سه گروه سنی بالغین جوان، بالغین و افراد مسن انتخاب شدند، سپس با استفاده از دو پرسشنامه اختلال استرس پس از سانحه (واتسون) و اطلاعات فردی داده های لازم جمع آوری شد. یافته ها: شیوع تمامی موارد اختلال استرس پس از سانحه در پاسخ دهندگان دو شهر بم و کرمان به ترتیب 66.7 درصد (دامنه اطمینان 95 درصد 60.2 تا 73.1 درصد) و 57.1 درصد (دامنه اطمینان 95 درصد 50.3 تا 63.8 درصد) بود (0.045=p) و میزان شیوع اختلال استرس پس از سانحه متوسط و شدید در بم حدود 59.0 درصد (دامنه اطمینان 95 درصد 52.3 تا 65.7 درصد) و در شهر کرمان این میزان حدود 35.1 درصد (دامنه اطمینان 95 درصد 28.6 تا 41.7 درصد) می باشد. (0.001p<) همچنین میزان شیوع اختلال استرس پس از سانحه خفیف در بم حدود 7.7 درصد و در شهر کرمان 22.0 درصد برآورد شد. (0.001p<) ارتباط معنی دار آماری در ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه در پاسخ دهندگان در دو شهر بم و کرمان بر اساس جنسیت و گروه های سنی مشاهده نشد.. بحث و نتیجه گیری: در زمان انجام مطالعه و با گذشت یک سال و نیم از زلزله بم، اختلال استرس پس از سانحه شهر کرمان که در مجاورت این شهر قرار داشت با وجود عدم خرابی منازل و ساختمان ها و مرگ و میر شدید اگرچه به طور معنی داری از شهر بم پایین تر است، اما همچنان در سطحی بالا قرار دارد، این عارضه روند مزمن داشته و برای کاهش آن ساکنان هر دو شهر نیازمند اقدامات و مداخلات مناسب بیشتری می باشند.