نجیمه قربانی

زمینه و هدف: دانش آموزان با ناتوانی یادگیری همواره در معرض انواع اختلالات روان شناختی هستند که این مشکلات در نتیجه موجب کاهش سلامت روان آنها می شود و خطر بروز افسردگی و اضطراب را در آنها افزایش می دهد. بدین ترتیب این مطالعه با هدف بررسی تأثیر آموزش ذهن آگاهی بر افسردگی و اضطراب دانش آموزان با ناتوانی یادگیری انجام شد. روش: روش این پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح دو گروهی پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. نمونه مورد مطالعه شامل 30 نفر از دانش آموزان پسر مبتلا به ناتوانی یادگیری در دامنه سنی 10 تا 11 سال شهر شیراز در سال تحصیلی 97-96 بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب، و در دو گروه آزمایش و گواه به تصادف جایدهی شدند (15 دانش آموز در هر گروه). هر دو گروه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون با پرسشنامه افسردگی و اضطراب ابسیوتانی و همکاران (2017) مورد ارزیابی قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش، مداخله ذهن آگاهی را در 15 جلسه 45 دقیقه ای دریافت کردند، در حالی که به گروه گواه، آموزشی ارائه نشد. در این پژوهش از روش آماری تحلیل کواریانس تک متغیره برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که میانگین مقیاس های افسردگی (05/0> P ، 20/29 =F ) و اضطراب (05/0>P ، 94/16=F) در گروه آزمایش به طور معناداری کاهش یافته است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که آموزش ذهن آگاهی، راهکار مناسبی برای کاهش افسردگی و اضطراب و احتملاً دیگر مشکلات روان شناختی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری است. این نوع آموزش باعث افزایش آگاهی و توجه افراد نسبت به احساسات و افکار خود شده، و در نتیجه سطح تنش و تنیدگی را در آنها کاهش می دهد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش نظریه ذهن بر کارکردهای اجرایی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی و از توع طرح پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان پسر با ناتوانی یادگیری شهر شیراز بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 30 نفر از دانش آموزان پسر مبتلا به ناتوانی یادگیری در دامنه سنی10تا 11 سال شهر شیراز بودند که از بین آنان نمونه ای به حجم 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در دوگروه آزمایش (15نفر) و گواه (15 نفر) به صورت تصادفی گمارش شدند. گروه آزمایش آموزش نظریه ذهن را در 24 جلسه 45 دقیقه ای دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسشتامه عصب شناختی کولیج (2002) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که میانگین نمرات کارکردهای اجرایی و خرده مقیاس-های (تصمیم گیری -برنامه ریزی، سازمان دهی و بازداری) در گروه آزمایش به طور معناداری افزایش یافته است (001/0>P). براساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت از آنجا که بخش عمده ای از دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری در کارکردهای اجرایی دچار نارسایی هستند، بنابراین آموزش نظریه ذهن می تواند به عنوان یکی از شیوه های مکمل شیوه های دیگر در این دانش آموزان به کار رود.