سمیرا احمدی ورمزانی

پژوهش پیش رو با هدف توصیف و بررسی یک نوع از تکواژ های وابسته دستوری بنام واژه بست در گویش کردی کلهری صورت گرفته است. با بررسی های ترتیب واژه بست های گویش مذکور، مشخص گردید که تمامی واژه بست های این گویش از نوع پی بست می باشند؛ لذا، در این پژوهش به جای اصطلاح کلی واژه بست از پی بست استفاده می کنیم. به عبارت دیگر، در این گویش پیش بست وجود ندارد. در این پژوهش سعی شده است تمامی پی بست های گویش کلهری استخراج شود، انواع پی بست ها معرفی شود، میزبان پی بست ها بیان گردد و اینکه به چه مقوله دستوری تعلق دارند. نقش های دستوری ای مشخص شوند که پی بست ها در جمله ایفا می کنند، و نهایتاً با مقایسه ویژگی های وند ها، به خصوص وند های تصریفی، و پی بست ها تفاوت های مکانی و رفتاری این تکواژها معرفی گردد. ویژگی های آوایی، صرفی و نحوی و معنایی پی بست ها نیز بیان شده است. جایگاه پی بست در نمودار درختی و همچنین چگونگی فرافکنی پی بست در ساخت سلسله مراتب جمله هم مد نظر قرار گرفته است. پدیده خوشه پی بستی به عنوان پدیده ای که در این گویش استفاده می شود، بیان شده است. در خوشه پی بستی یک پی بست فاعلی و یک پی بست غیر فاعلی، مانند پی بست مفعولی، مفعولی غیر صریح، متممی و اضافی مورد مطالعه قرار گرفته است.

پژوهش پیش رو به کشش جبرانی در گویش فارسی کرمانشاهی می پردازد. براساس نظریه مورایی، اگر واحدی در لایه مبنا یا زمان مند، مورا داشته باشد و آن واحد در لایه واجی حذف شود، مورای آن همچنان در لایه مورایی یا زمان مند آزادانه باقی می ماند و درنتیجه برای حفظ وزن هجا یا واژه، کشش جبرانی رخ می دهد. در این گویش دو نوع کشش جبرانی تشخیص داده شده است. نخست کشش جبرانی که براساس حذف همخوان مورایی اتّفاق افتاده و دیگری کشش همخوانی که براساس حذف یکی از واکه های موجود در هجا رخ داده است. کشش جبرانی ناشی از مورد دوّم باعث تشدید می شود؛ همچنین، کشش جبرانی تنها در مورد واکه رخ نمی دهد، بلکه با حذف واکه هم همخوان مجاور دچار کشش جبرانی می شود.