محبوبه هاشمی جوزدانی

در این پژوهش نقش تحول جنبه هایی از کنش های اجرایی، شامل توانایی حل مسئله، جست و جوی دیداری و حافظه دیداری در انتخاب مکان عبور ایمن و خطرناک بررسی شد. طرح پژوهش حاضر تحولی- توصیفی است و جامعه آن را کلیه دانش آموزان مقطع دبستان مناطق 1 و 2 شهر اصفهان در سال تحصیلی 90-89 تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس 140 نفر از سه گروه سنی (8 ، 9 و 11 ساله) انتخاب شدند. برای ارزیابی درک خطر، از تکلیف شناسایی مکان ایمن و خطرناک عبور از خیابان (آمپوفو-بوتینگ و تامسون، 1991) و برای ارزیابی توانایی حل مسئله، جست و جوی دیداری و حافظه دیداری به ترتیب آزمون های برج لندن (شلیس، 1982)، قطار کردن رنگ و شماره (لورنته و دیگران، 2009) و فراخنای دیداری ارقام (مبتنی بر آزمون فراخنای ارقام وکسلر) استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری و ضریب رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. نتایج نشان دادند سن، قوی ترین پیش بین انتخاب مسیر عبور و مرور بود و از مجموعه کنش های اجرایی نیز فراخنای دیداری ارقام به طور معناداری انتخاب مسیر را پیش بینی می کرد. نتایج این مطالعه از نقش مهارت های شناختی در تحول درک خطرات ترافیکی حمایت کردند. بنابراین، برنامه های آموزش ایمنی باید براساس سطح توانایی شناختی کودکان طراحی شوند.

این پژوهش با هدف شناخت نظریه تحول ذهن و رابطة آن با مهارتهای اجتماعی در کودکان و نوجوانان مبتلا به آسیب بینایی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان مبتلا به آسیب بینایی شهر مشهد تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه برداری هدفمند، 43 نفر از این کودکان در 4 گروه سنی (4، 7، 10 و 13 سال) انتخاب شدند. برای اندازه گیری نظریه ذهن از دو تکلیف باور غلط (تکلیف پیش بینی باور؛ پرنر و وایمر، 1987؛ تکلیف پیش بینی عمل؛ وایمر و پرنر، 1983) و برای سنجش مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری از مقیاس مهارتهای اجتماعی (فرم معلم؛ گراشام و الیوت، 1990) بهره گرفته شد. داده های پژوهش با استفاده از آزمون مجذور کای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون لوجستیک، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بین عملکرد در تکلیف پیش بینی عمل و نمره کلی مهارتهای اجتماعی و عملکرد در هر دو تکلیف (پیش بینی ب اور و پیش بینی عمل) و نمره کلی مشکلات رفتاری رابطة معنادار وجود دارد. همچنین، بهره هوش کلامی و سن، عمل کرد در تکلیف پیش بینی عمل را پیش بینی کردند.

هدف این پژوهش تعیین ویژگی های روان سنجی مقیاس ارزیابی توانمندی های دانش آموز دورکس (DESSA؛  لی بوف، شاپیرو و ناگلیری، 2009) در جامعه کودکان ایرانی بود. جامعه پژوهش شامل همه کودکان 5 تا 14 سال شهر اصفهان در سال 96-95 بود، که از این جامعه 744 نفر (384 دختر و 360 پسر) با روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. اعتبار مقیاس از طریق روش همسانی درونی و همبستگی مجموع ماده، ساختار عامل مقیاس از طریق هردو روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و روایی آن از طریق روایی واگرا و همبستگی بین زیرمقیاس ها ارزیابی شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای همه زیرمقیاس ها و کل مقیاس در هردو جنس و کل شرکت کنندگان مطلوب و دامنه اکثر همبستگی های مجموعه ماده بیشتر از 40/0 بود. بررسی ساختار عاملی این مقیاس با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی مدل 8 عاملی مقیاس ارزیابی توانمندی های دانش آموز دورکس را تأیید کرد. شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مطلوب ماده ها بود. در نهایت، همبستگی های منفی و معنادار بین زیرمقیاس های مقیاس ارزیابی توانمندی های دانش آموز و پرسشنامه ارزیابی رفتاری راتر و همبستگی های مثبت و معنادار بین زیرمقیاس های مقیاس ارزیابی توانمندی های دانش آموز، روایی خوب این مقیاس را نشان داد.