علی محمد ساعدی

زمینه و هدف: فرماندهی انتظامی تهران بزرگ طی سال های اخیر مبادرت به اجرای طرح انضباط اجتماعی در چند منطقه از شهر تهران از جمله منطقه سه نموده است. از آنجایی که برخی منتقدین، اثربخشی اجرای طرح را مورد سؤال قرار داده و از طرفی اثربخشی اجرای طرح و رضایتمندی مردم، از نحوه اجرای آن برای سیاست گذاران و مجریان طرح اهمیت زیادی دارد، لذا این تحقیق با هدف سنجش اثربخشی طرح انضباط اجتماعی و بررسی رابطه اجرای طرح با رضایتمندی مردم صورت گرفته است. روش شناسی: روش تحقیق حاضر از نظر داده ها، کمّی و از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، مطالعه همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را ساکنان منطقه 3 شهرداری تهران شامل 240000 هزار نفر جمعیت بالای 18 سال تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه تعداد 165 نفر از طیف های مختلف جمعیتی انتخاب شدند. ابزار سنجش پژوهش حاضر پرسش نامه 28 سؤالی محقق ساخته تشکیل می دهد. اعتبار ابزار به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 83/. و روایی آن توسط روایی صوری تأیید شده است. داده های حاضر به وسیله آزمون های آماری موسوم به همبستگی اسپیرمن و t تک نمونه ای در بسته نرم افزاری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که از نظر جامعه نمونه، اجرای طرح انضباط اجتماعی در ابعاد سه گانه شامل ابعاد ترافیکی، افزایش امنیت و نظم اجتماعی اثربخشی لازم را داشته است و مردم نیز از نحوه اجرای طرح رضایت دارند. در نتیجه، تعمیم اجرای طرح، با تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف و ملحوظ نظر قراردادن پیشنهادها و انتقادهایی پاسخ دهندگان امکان پذیر است.

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر اجرای طرح ارتقاء امنیت اجتماعی ناجا بر اعتماد مردم به پلیس در محدوده مرکزی کرج (که در سال 1386 توسط فرماندهی انتظامی استان تهران به مرحله اجراء در آمد) انجام شده است. هدف از انجام آن ارائه داده هایی پیرامون دامنه اثربخشی این طرح در خصوص میزان اعتماد مردم به پلیس و بازتاب آن در جامعه مورد نظر، کاهش جرایم، افزایش رضایت از پلیس، افزایش مشارکت مردمی، افزایش اقتدار پلیس، افزایش احساس امنیت، قانون پذیری مردم و... می باشد. به همین منظور نخست ابعاد و زوایای آن با مرور مبانی نظری موضوع مورد توجه قرار گرفت. آنگاه با استفاده از یک مقیاس محقق ساخته و دارای پایایی و اعتبار کافی، احساس امنیت، کاهش جرایم، رضایت مردم، مشارکت مردمی، قانون پذیری مردم و اقتدار پلیس، در پی اجرای طرح امنیت اجتماعی مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل با استفاده از آزمون های آماری t و خی2 به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از این تجزیه و تحلیل های آماری آشکار ساخت که میان طرح ارتقاء امنیت اجتماعی و احساس امنیت مردم، کاهش جرایم، رضایت مردم، مشارکت مردم، قانون پذیری مردم و اقتدار پلیس رابطه معنادار وجود دارد.