امیرحسین جهانی کیا

این پژوهش بر موضوع تصمیم گیری در فضای عدم قطعیت و به صورت خاص بر تصمیم گیری در حوزه نوآوری و شرکت های دانش بنیان متمرکز است. تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت پیچیدگی های بسیاری دارد که اتکای صرف به تحلیل ها و الگوهای رایج در تصمیم گیری را مشکل می کند. بنابراین، لزوم توجه به روش های جایگزین به ویژه در محیط واقعی تصمیم گیری احساس می شود. در این پژوهش با رویکردی توصیفی، الگوی این نوع تصمیم گیری به صورت خاص در شرکت های دانش بنیان با روش های کمّی و مدل سازی معادلات ساختاری تبیین شده است. تحلیل های آماری بر اساس 320 پرسشنامه محقق ساخته شامل 77 گویه صورت گرفته و از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS برای مدل سازی استفاده شده است. الگوی به دست آمده نشان می دهد که مقوله های زمان و اطلاعات در آفرینش عدم قطعیت نقش زیادی دارند. این عدم قطعیت درنهایت منجر به اتکای تصمیم گیران به روش های شهودی تصمیم گیری می شود. شرایط زمینه ای و مداخله گر به ترتیب شامل تلاط م مح یطی، رقبا، ت غییرات بازار، ت غییرات ف ناوری، تغییرات کلان و تجربه، آموزش، کنجکاوی و مخزن الگوهای ذهنی روی تصمیم گیری شهودی تأثیرگذار هستند که خود پیامدهایی شامل بهبود سرعت و دقت تصمیم گیری، خلاقیت، افزایش رضایت و بهبود عملکرد شرکت را به دنبال دارد.

تصمیم گیری در شرکت های نوآور و دانش بنیان با توجه به عدم وجود ساختار و منابع لازم از یک سو و تأثیرگذاری تصمیم ها بر سازمان از سوی دیگر، دارای اهمیت ویژه ای است. عدم قطعیت در فضای کسب وکار شرکت های نوپا و مبتنی بر فناوری بسیار عمیق است و این عدم قطعیت باعث می شود که تصمیم گیران به صورت ناخودآگاه از شهود در تصمیم گیری استفاده نمایند. هدف از این پژوهش مطالعه و شناخت توصیفی تصمیم گیری شهودی در شرکت های فناور و دانش بنیان بوده است. با توجه به ماهیت شهود، روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کیفی (داده بنیان) و براساس تحلیل مصاحبه های صورت گرفته بوده است. نتایج حاکی است که شواهد کافی درخصوص استفاده تصمیم گیران شرکت های دانش بنیان از شهود در فضای عدم قطعیت وجود دارد و اطلاعات و زمان عوامل علی ایجاد عدم قطعیت هستند. علاوه بر این مشخص شد که تجربه و شهود رابطه نزدیکی باهم دارند و الگوهای ذهنی و کنجکاوی متغیرهای مرتبط با آنها هستند. محیط ناپایدار کسب وکار نیز نقش عامل زمینه ای را تصمیم گیری شهودی ایفا می نماید. افزایش سرعت تصمیم گیری، خلاقیت و کاهش احساس پشیمانی از پیامدهای مثبت و افزایش خطاهای تصمیم گیری نیز از پیامدهای منفی استفاده از شهود هستند.