سعید انور خطیبی

در دهه گذشته، استفاده از گزارش دهی پایداری به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط و گزارش عملکرد اهداف پایداری توسط شرکت ها، منجر به آگاهی روزافزون از ارزش و توسعه آن در دنیای شرکت ها شده است. بنابراین، بررسی این پدیده برای درک بهتر و شناسایی عناصر مشخصه آن حائز اهمیت است. هدف این مطالعه بررسی سیستماتیک ادبیات برای ایجاد عناصر متمایز گزارش پایداری و ارائه یک چارچوب نظری کامل است که امکان طبقه بندی محرک هایی را که برای اتخاذ گزارش پایداری حیاتی هستند، فراهم می کند. از طریق تجزیه و تحلیل، عناصر مشخصه گزارش پایداری را در یک خلاصه همگن و مختصر توصیف می شود. محرک های حاصل، ممکن است نه تنها در زمینه گزارش های غیرمالی، بلکه در تشویق بازتاب های توسعه اقتصادی-تجاری کافی باشد که ممکن است الهام بخش مسیرهای تحقیقاتی جدید برای محققان در این زمینه باشد. واژه های کلیدی: نظریه مشروعیت، نظریه ذینفعان، نظریه نهادی، اطلاعات غیر مالی، گزارشگری پایداری، محرک های نهادی،توسعه اقتصادی

منابع مالی مهمترین نیاز شرکت ها برای ادامه فعالیت خود می باشد برخی از شرکت ها ممکن است دچاربحران مالی شوند که در این صورت با کمبود مالی مواجه شده و تداوم فعالیت آنها با مشکلاتی مواجه خواهد شد. عواملی که می تواند بر بحران مالی اثرگذار باشد مدیریت سود و توانایی مدیران است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین مدیریت سود و بحران مالی با تاکید بر توانایی مدیریت می باشد. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی بوده و از بعد روش شناسی همبستگی از نوع علی (پس رویدادی) هست. جامعه آماری پژوهش، کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک، 134 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده در دوره ی زمانی 6 ساله بین سال های 1393 تا 1398 مورد بررسی قرار گرفتند. روش مورداستفاده جهت جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای بوده و داده های مربوط برای اندازه گیری متغیرها از سایت کدال و صورت های مالی شرکت ها جمع آوری شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از نرم افزار استاتا استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین مدیریت سود و بحران مالی ارتباط مستقیم وجود دارد. ولی، تاثیر توانایی مدیریت بر بحران مالی به صورت معکوس و معنادار است. همچنین، توانایی مدیریت بر ارتباط بین مدیریت سود و بحران مالی تاثیر معکوس و معنادار دارد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که در شرکت هایی که مدیریت سود اتفاق می افتد مدیران سود را در جهت منافع شخصی خود دستکاری کرده و شرکت را دچار بحران مالی می کنند. ولی اگر در شرکت توانایی مدیران بیشتر باشد. مدیران توانمند از مدیریت سود در جهت کاهش بحران مالی بهره می برند و با افزایش توانمندی مدیران احتمال رخداد بحران مالی کاهش می یابد.

در شرکت هایی که در یک حالت پایدار نیستند (شرکت های با رشد پایین) و مشکلات زمان بندی وجه نقد دارند، اقلام تعهدی غیرعادی نقش برجسته تری در علامت دهی عملکرد شرکت دارند و مدیران درباره اقلام تعهدی حسابداری اختیار دارند لذا هدف تحقیق حاضر بررسی توانایی سود و جریان نقد عملیاتی در توضیح ارزش ذاتی تحقق یافته شرکت بود. جامعه آماری تحقیق کلیه شرکتهای فعال پذیرفته شده در بورس بود که تعداد 118 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و از جیث هدف کاربردی بود. نتایج رگرسیون نشان داد توانایی سود و جریان نقد عملیاتی در توضیح ارزش ذاتی تحقق یافته شرکت تاثیر معنی داری دارد.

به علت افزایش تضاد منافع بین مدیران و سرمایه گذاران، چگونگی تقسیم سود از اهمیت بیشتری برخوردار است. از آنجا که افزایش تضاد منافع و مشکلات نمایندگی، پیامدهایی همچون بیش سرمایه گذاری و کم سرمایه گذاری را در پی دارد و با توجه به این که میزان تضادهای منافع و مشکلات نمایندگی در طول چرخه عمر شرکت متفاوت است، بنابراین پژوهش حاضر برآن است تا به بررسی ارتباط سیاست تقسیم سود و کارایی سرمایه گذاری با تاکید بر چرخه عمر شرکت بپردازد. برای اندازه گیری کارایی سرمایه گذاری از مدل بیدل و همکاران (2009) و همچنین جهت تقسیم بندی شرکت ها به مراحل چرخه عمر از الگوی تقسیم بندی دیکنسون (2011) استفاده شد. علاوه بر آن تعداد 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1389 تا 1394 جهت انجام آزمون های آماری انتخاب شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از الگوی داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین سیاست تقسیم سود و کارایی سرمایه گذاری ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین پرداخت سود سهام موجب کاهش سرمایه گذاری بیشتر و کمتر از حد می شود. از سوی دیگر، شرکت های مورد بررسی در مراحل چرخه عمر نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پرداخت سود سهام موجب بهبود کارایی سرمایه گذاری در مراحل رشد و بلوغ می شود، در حالی که پرداخت سود سهام ارتباطی با کارایی سرمایه گذاری در مرحله افول ندارد.