ناهید خسروی

تأملات یا اندیشه های خیامی از زمان رودکی تا دوره ی معاصر در شعر فارسی رواج داشته است. شک و پرسش های فلسفی، اعتراض و عصیان، تأکید بر ناپایداری عمر و ناگزیری مرگ، استحاله و دعوت به اغتنام فرصت و شادخواری در تمامی دوره های ادبی، کم و بیش دیده می شود؛ با این حال به دلیل توجه خاص خیام به این اندیشه ها، از آنها با عنوان تأملات خیامی یاد می شود. تأملات خیامی در اندیشه، شخصیت و شعر مهدی اخوان ثالث جایگاه ویژه ای دارد. نارضایتی اخوان از اوضاع نابسامان جامعه در دوره ی پهلوی دوم، به ویژه در دهه ی سی، زمینه ساز عصیان فلسفی او می گردد و نهایتاً گله ی شاعر از تقدیر، اعتراض و عصیان فلسفی را به ویژه در مرثیه های اخوان پدیدار می نماید. با این حال، اخوان در بسیاری موارد نسبت به خیام لحنی صریح تر، تندتر و تلخ تر دارد و اعتراض ها، شکایت ها و عصیان های فلسفی او گاه یادآور شطحیات برخی عرفاست. مقاله ی حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر آن است تا با تأملی در سروده های اخوان، طی دوره های گوناگون زندگی اش، اعتراض و عصیان خیامی و زمینه های آن را در دو بخش سیاسی اجتماعی و فلسفی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.

بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب پذیری بافت فرسوده مرکز شهر بروجرد در برابر زمین لرزه و مدیریت بحران پس از وقوع زمین لرزه در این محدوده می باشد. ماهیت این پژوهش نظری کاربردی بوده که روش مطالعه آن توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و بازدید میدانی گرد آوری شده است. این پژوهش با روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل پارامترهای استخراج شده به کمک نرم افزار GIS و در محیط Arcmap انجام شده است. نتایج بررسی نمایانگر آسی بپذیری شدید ابنیه در صورت وقوع زمین لرزه می باشد و حاکی از آن است که نقاط آسیب پذیر بافت، در مرکز، غرب و جنوب بافت می باشند و هنگام وقوع زمین لرزه در مدت زمان بسیار کم به علت ناپایداری عناصر و فضاهای شهری در برابر نیروهای زمین لرزه و عدم آمادگی مردم، آسیب های فیزیکی، سبب ایجاد آسیب های جانی، مالی و عملکردی و در نتیجه از کار افتادن سیستم شهری می گردند. با آمادگی برای مقابله با بحران می توان اثرات زمین لرزه را کاهش داد و با اطلاع از بعد مکانی ساختمان های آسیب پذیر، جمعیت متراکم در ساختمان ها و آگاهی از شرایط شبکه ارتباطی، می توان با سرعت بیشتری وارد عمل شده و با استفاده بهینه از زمان، تلفات را کاهش داد که لازمه این امر وجود اطلاعات درباره پارامترهایی است که با ایجاد پایگاه داده مکانی این امر امکا ن پذیر می گردد.