مهدیه آرایی

این پژوهش برای بررسی اثربخشی کتاب درمانی تحولی بر مهارت اجتماعی و مشکلات رفتاری دانش آموزان انجام شد. کتاب درمانی تحولی، یکی از انواع کتاب درمانی است که در محیط کلاس درس روی می دهد و معلم سعی می کند روش و رفتارهای مثبت مواجهه با چالش های زندگی را نشان دهد. پژوهش کاربردی حاضر از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی شهر یزد است. مشارکت کنندگان این پژوهش، یک نمونه 40 نفری را در بر می گیرد که به شیوه خوشه ای انتخاب شده و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش و گواه (20 نفر در هرگروه)، گمارده شده اند. برای اندازه گیری متغیرهای وابسته، از پرسش نامه مهارت اجتماعی گرشام و الیوت استفاده شد. نتایج اندازه گیری مکرر، بیانگر این موضوع بود که کتاب درمانی تحولی بر مهارت اجتماعی و ابعاد آن، یعنی همکاری، قاطعیت و خویشتن داری تأثیرگذار بوده است. فرضیه های پژوهش درباره تأثیر کتاب درمانی بر کاهش مشکلات رفتاری و رفتارهای بیرونی، تأیید شد؛ امّا فرضیه های پژوهش درباره کاهش رفتارهای درونی و بیش فعالی تأیید نشد. بنابراین، کتاب درمانی یکی از روش های آموزش غیرمستقیم است که می تواند مهارت های صحیح را به دانش آموزان آموزش دهد و تا حدی از مشکلات رفتاری آن ها بکاهد.

مقدمه: شواهد نشان می دهند که وضعیت فعلی فرزندپروری و آموزش رسمی و مدرسه ای درکشور نتوانسته قشر وسیعی ازکودکان و نوجوانان را به کتاب های درسی و غیردرسی علاقه مند کند یا در آنها کشش و ذوق کتاب خوانی آزاد و فعال را بپروراند. این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی کتاب درمانی تحولی بر انگیزش خواندن دانش آموزان پایه سوم دبستان شهر یزد انجام شد. کتاب درمانی تحولی، یکی از انواع کتاب درمانی است که درمحیط کلاس درس روی می دهد و معلم سعی می کند روش و رفتارهای مثبت مواجه با چالش های زندگی را نشان دهد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه است و از لحاظ هدف در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی، در سال 95-1394 در شهرستان یزد است. نمونه مورد پژوهش، به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده است. دو مدرسه انتخاب شده، هر کدام دارای یک کلاس در پایه سوم ابتدایی بودند که به صورت تصادفی یک مدرسه به عنوان گروه آزمایش و یک مدرسه به عنوان گروه گواه در نظر گرفته شد. نمونه این پژوهش یک نمونه 40 نفری است که در دوگروه آزمایش و گواه (20 نفر در هرگروه)، گمارده شده اند. برای اندازه گیری متغیر وابسته، از پرسش نامه انگیزش خواندن گاتری و ویگفیلد، استفاده گردید. در این پژوهش، به منظور بررسی فرضیه ها از آزمون تی مستقل جهت مقایسه نمرات افزوده استفاده گردید. یافته ها: نتایج بیانگر این موضوع بود که کتاب درمانی تحولی بر انگیزش خواندن و همچنین ابعاد آن تأثیر مثبت داشته و فرضیه های پژوهش در مورد تأثیر کتاب درمانی تحولی بر انگیزش خواندن و ابعاد خواندن از روی کنجکاوی، درگیرشدن درخواندن و دلایل اجتماعی، تأیید گردیده است؛ اما فرضیه پژوهش در مورد افزایش انگیزش خواندن به دلیل اهمیت آن، تأیید نگردید. نتیجه گیری: استفاده از کتاب درمانی در محیط مدرسه می تواند کودکان را با کتاب و کتاب خوانی مأنوس کرده و کلید حل پدیده کم خوانی و بی انگیزگی دانش آموزان باشد. لذتی که کودک در فرایند کتاب درمانی تحولی، به سبب خودمختاری و آزادی در بیان احساسات و هیجانات خود و همچنین درجریان فعالیت های لذت بخشی که پس از خواندن کتاب رخ می دهد، تجربه می کند، باعث افزایش انگیزش خواندن در او می گردد.