شروین مشایخی

تحلیل عملکرد در سازمان ها و شناسایی شکاف عملکرد، علل و ریشه های آن امر بسیار مهمی است که می تواند باعث بهبود کیفیت خدمات سازمان ها، رضایت مشتریان و خدمات گیرندگان گردد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد شکاف عملکرد کارکنان به منظور استقرار بهسازی عملکرد انسانی در سازمان تامین اجتماعی انجام شده است. پژوهش به لحاظ هدف در بین پژوهش های کاربردی و به روش کیفی انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش شامل 21 نفر از صاحب نظران (دانشگاهی و سازمانی) است و ابزار گردآوری داده ها فیش برداری از متون، مطالعات نظری و مدل های موجود است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که شکاف عملکرد در سه بُعد رویکردهای سبک راهبری، محیط کاری و مدیریت نیروی انسانی قابل تقسیم بندی است. براساس یافته ها در بُعد اول مولفه های مدیریت استراتژیک، ساختار، فرآیندها، سبک مدیریت و منافع ذی نفعان، در بُعد دوم، مولفه های فرهنگ سازمانی، شرایط محیط کاری، داده ها و اطلاعات و در نهایت در بُعد سوم، مولفه های مدیریت منابع انسانی، شایستگی های فردی، نظام پاداش دهی و جبران خدمات تأیید شدند و مدل براساس ابعاد مورد نظر و مؤلفه های آن ترسیم و تأیید شد. بدین ترتیب ضمن تأیید مدل نهایی شکاف عملکرد، مراحل بهسازی عملکرد انسانی در پنج مرحله و براساس یافته های پژوهش بیان شدند.

این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های شکاف عملکرد در سازمان تأمین اجتماعی انجام شده و روش اصلی پژوهش حاضر، روش پیمایش بوده است که گردآوری داده ها به کمک پرسشنامه و تحلیل آن به کمک نرم افزار PLS و آمار های مختلف صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل همه کارکنان سازمان تأمین اجتماعی است که 395 نفر از میان آنان و از روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده های گردآوری شده از طریق تحلیل عاملی اکتشافی، عوامل مختلفی تعیین شده و سپس به اتکای تحلیل عاملی تاییدی نهایی شده است؛ و یافته های پژوهش حاکی از آن است که «شکاف عملکرد» در سه بُعد سبک راهبری، محیط کاری و مدیریت نیروی انسانی قابل توضیح است؛ براساس یافته های مذکور در بعد اول، مولفه های «رویکرد استراتژیک»، «محیط کار تعاملی و شفاف»، «سبک تفویض اختیار» و «بازخورگیری از ذی نفعان»، در بعد دوم، مولفه های «مدیریت عملکرد»، «نظام استخدام و انتصاب»، «کارآمدی ابزارهای انگیزش شغلی»، «آموزش اثربخش»، «نظام جبران خدمت» و «دانش تخصصی» و در نهایت در بعد سوم، مولفه های «انتظام اخلاقی و اطلاعاتی»، «فرهنگ مشارکتی» و «دانش محوری» تایید شدند. بدین ترتیب ضمن تدوین مدل نهایی شکاف عملکرد در سازمان تامین اجتماعی، درجه تناسب مدل ارائه شده مشخص و برازش آن مدل با مقدار قوی 0.6 مورد تایید قرار گرفت.