آکو کهنه پوشی

در طول چند دهه اخیر، جهان زیست خانواده ایرانی تحت تأثیر عوامل گوناگون از گونه های گذشته ی خود متمایز شده است. مطالعه حاضر به بررسی درک معنایی تجارب زیسته مردم از ویژگی ها و مشخصه های کنونی خانواده می پردازد. رویکرد تحقیق حاضر تفسیرگرایی اجتماعی و روش شناسی آن مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. داده های آن براساس فنون قوم نگاری (مشاهده مشارکتی، مصاحبه باز و بی ساخت)، براساس منطق نمونه گیری هدفمند و نظری در بین ساکنان شهر مریوان گردآوری و براساس نظریه زمینه ای تحلیل و درنهایت، نتیجه در قالب الگوی پارادایمیک ارائه شده است. هدف عمده این تحقیق بررسی درک و تفسیر تجارب مردم از ویژگی ها و خصوصیات خانواده کنونی، آن طور که توسط مردم تحت مطالعه تجربه شده است. یافته ها شامل 24 مفهوم، 5 مقوله جزء (ورود عناصر مدرن، پذیرش، تمایلات فردگرایانه، تغییرات ارزشی و ارتقای اجتماعی اقتصادی)، 2 مقوله عمده (پدیده نوسازی و خانواده نوسازی شده) است. «خانواده در حال گذار» مقوله ی هسته نهایی است. نتایج پژوهش نشان دهنده ظهور ویژگی های متعددی در جهان زیست خانواده کنونی در جامعه مورد بررسی است. براساس درک و تفسیر مردم این جامعه، خانواده تحت تأثیر عوامل سنت زدا، ازجمله عناصر نوسازی ویژگی های متفاوت و بعضاً متمایز به خود گرفته است.

در چند دهه اخیر، خانواده و نظام خویشاوندی تحت تأثیر نوسازی و پیامدهای آن قرار گرفته و در این فرایند، نیروهای ساختارشکن زیست جهان خانواده ایرانی را دگرگون کرده است. به دلیل اهمیت این موضوع، هدف تحقیق حاضر بررسی درک معنایی تغییرات خانواده است. چارچوب مفهومی تحقیق رویکرد پارادایم تفسیرگرایی اجتماعی و روش شناسی مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. داده ها با استفاده از فنون قوم نگاری (مشاهده مشارکتی، مصاحبه عمیق و ساخت نیافته)، براساس منطق نمونه گیری هدفمند و نظری در بین ساکنان شهر مریوان گردآوری و براساس نظریه زمینه ای تحلیل و درقالب الگوی پارادایمیک ارائه شد. یافته ها شامل هفت مقوله جزء (فضای اجتماعی، تنظیم درون گروهی، حضور نوسازی، تغییرات ارزشی، ارتقای اقتصادی اجتماعی، و پذیرش) و سه مقوله عمده (خانواده سنتی، پدیده نوسازی و خانواده امروزی شده) هستند. "انتقال نسبی خانواده" مقوله هسته نهایی است. نتایج پژوهش نشان دهنده وقوع تغییرات متعدد در زیست جهان خانواده در جامعه تحت بررسی است. براساس درک و تفسیر مردم این جامعه، صورت های جدیدی از خانواده، تحت تأثیر ورود عوامل نوسازی و سنت زدا، جایگزین خانواده سنتی شده است که می توان آن را با عنوان "انتقال نسبی خانواده" شناخت.