منیر السادات صمدیان

از زمان ساخت اولین اتومبیل، شاید هیچ وقت این تصور وجود نداشت که این وسیله، به جای استفاده بهینه در جهت سرعت بخشیدن به آمدوشدها، بلای جان آدمیان شود. در کشور ما نیز تصادفات جاده ای به صورت یک دغدغه فراگیر مطرح می باشد، با لحاظ این مسائل هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تصادفات جاده ای بر اساس نظرات خبرگان راهنمایی و رانندگی ناجا می باشد. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف که تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه داشته، انجام شده است. مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار 8 NVIVO جمع بندی و شاخص سازی شده است. نتایج نشان می دهد که از مجموع (۵۵) زیرمفهوم شناسایی و اولویت بندی شده، (۱۷) زیرمفهوم مربوط به مضمون عوامل انسانی، (۱۶) زیرمفهوم مربوط به مضمون عوامل راه، (۱۳) زیرمفهوم مربوط به مضمون عوامل وسیله و (۹) زیرمفهوم مربوط به عوامل محیط می باشند.

از مشکلات اصلی شهرهای مرزی غرب ایران بیکاری و عدم اشتغال زایی و به دنبال آن مشکلات اجتماعی و اقتصادی است که بیکاری باعث افزایش میزان طلاق، خودکشی، اشتغال کاذب (کولبری) و قاچاق می شود. هدف این پژوهش سنجش میزان محرومیت هر یک از شهرستان ها نسبت به هم در بخش های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره با استفاده از نرم افزار اکسپرت چویس[1] با توجه به داده های سال (۱۳۹۵) و شناسایی عوامل و بازیگران کلیدی برقراری امنیت پایدار در راستای حل معضل کولبری با استفاده از نرم افزار میک مک[2] و مکتور[3] است. این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات مبتنی بر منابع کتابخانه ای و پرسشنامه می باشد. همچنین جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان و نخبگان آگاه به مسئله کولبری و شهرستان های پیرانشهر، سردشت، بانه و مریوان می باشد. نتایج نشان می دهد، شهرستان پیرانشهر بیشترین محرومیت را نسبت به دیگر شهرستان ها داشته و در رتبه های بعدی سردشت، مریوان و بانه قرار دارند. همچنین بیشترین محرومیت را بخش اقتصادی و اجتماعی و کمترین محرومیت را اقلیم و ویژگی های جغرافیایی دارا می باشند. راهبردی ترین متغیرها در بین عوامل برقراری امنیت پایدار، توسعه زیرساخت ها، افزایش سهم بودجه مناطق مرزی، ایجاد مناطق آزاد تجاری و توسعه صنعت گردشگری و اثرگذارترین بازیگران دولت، مجلس و سپاه می باشند.

رسالت و هدف هر سازمان، بهره برداری مؤثر و کارآ از منابع در اختیار و درنهایت افزایش کارایی آن است و پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا نیز از این مهم مستثنی نیست. عدم دسترسی به عملکرد پژوهشی دفاتر تحقیقات استانی متناسب با ورودی ها، برای ارزیابی میزان کارایی این دفاتر، مسئله اساسی این پژوهش است؛ بنابراین هدف پژوهش آن است که تا با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، کارایی دفاتر تحقیقات استانی پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی سنجش شود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی-تحلیلی است که بر اساس مستندات (آمار عملکرد) موجود در پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، استخراج و به کمک روش تحلیل پوششی داده ها، کارایی دفاتر محاسبه شده است. جامعه موردمطالعه تحقیق، شامل (۳۳) دفتر تحقیقات در فرماندهی انتظامی استان ها با حوزه های مطالعاتی مختلف است. تحلیل پوششی داده ها، روشی غیر پارامتری است که کارایی نسبی مجموعه ای از واحدهای تصمیم گیری متجانس با چندین ورودی و چندین خروجی را اندازه می گیرد. ازاین رو، در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های خروجی گرا، کارایی (۳۳) دفتر تحقیقاتی استانی را مورد ارزیابی قرارداد. در این پژوهش بر اساس ۶ ورودی (منابع انسانی (تعداد اعضای هیئت علمی، کارکنان رسمی و قراردادی، کارکنان وظیفه) و منابع فیزیکی (تعداد کتب کتابخانه، تعداد رایانه، تجهیزات اداری)) و ۵ خروجی (تعداد طرح های تحقیقاتی، تعداد کتب چاپ شده، تعداد ترجمه ها، تعداد پایان نامه های حمایت شده، تعداد طرح های کسر خدمت)، کارایی دفاتر تحقیقات استانی محاسبه که درنهایت مشاهده شد از مجموع (۳۳) دفتر تحقیقات استانی، (۱۴) دفتر کارآ و (۱۸) دفتر در مرز کارایی و در (۱) دفتر با ناکارایی مواجه است.

زمینه و هدف: نقش فعالیت های علمی در توسعه همه جانبه پایدار، چنان برجسته و انکارناپذیر است که می توان آن را نیروی محرک توسعه در همه حوزه ها دانست؛ از این رو هدف پژوهش حاضر واکاوی فعالیت های علمی در فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می باشد.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ رویکرد، ترکیبی است. جامعه آماری تحقیق شامل همه مدیران، فرماندهان، اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین و پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی فراجا در سال 1400 می شود. حجم نمونه در بخش کیفی، 10 نفر بود که از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و پس از رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند؛ و در مرحله کمّی، 75 نفر از کارشناسان و متخصصین علم و پژوهش به منظور تأیید مؤلفه های احصا شده با روش نمونه گیری هدفمند از میان جامعه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل در بخش کیفی، از مصاحبه با روش تحلیل محتوای کیفی و در بخش کمّی، از آماره های توصیفی جداول فراوانی و میانگین و آزمون رتبه بندی فریدمن بهره برداری شده است.یافته ها: فعالیت های علمی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در چهار بُعد سازمانی محتوایی، ساختاری، رهبری و ارتباطات مورد شناسایی قرار گرفت که به ترتیب بُعد رهبری با میانگین 79/3، بُعد محتوایی با میانگین 01/3، بُعد ساختاری با میانگین 74/2 و بُعد ارتباطات با میانگین 1/2 در فعالیت های علمی فراجا دارای اهمیت است.نتیجه گیری: بُعد رهبری اولین بُعد سازمانی شناسایی شده در راستای ارتقای فعالیت های علمی در فراجا است و این اهمیت رهبری و مدیریت در ساختارهای تحقیقاتی را نشان می دهد. اهمیت مدیران اجرایی جهت پیوند سیستم اجرا با سیستم علمی، حمایت مدیران و فرماندهان از دستاوردهای پژوهش ازجمله شاخص های بُعد رهبری است که می بایست مورد توجه سلسله مراتب فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد.