زانیار گفتاری

اهداف: مطالعه حاضر به ارزیابی تأثیرات محیطی، اقتصادی و اجتماعی سدّ ژاوه در استان کردستان تا سال ۱۳۹۳ و آبگیری آن در آینده پرداخته است. روش: ارزیابی نگرش ساکنین مناطق روستایی واقع در حوضه سد، نسبت به تأثیرات احداث آن تا زمان مطالعه و آبگیری آن در آینده، جداگانه صورت گرفته و داده ها با تکمیل پرسش نامه و مصاحبه با ۲۵۰ سرپرست خانوار از ۱۳ روستای نمونه، گردآوری شده است. یافته ها/نتایج: آسیب پذیری های ادراک شده اقتصادی و محیطی احداث سد، متوجّه وضعیت معیشتی و دارایی ها و منابع محیطی تولید کشاورزی روستاها بوده و با افزایش فاصله از سد، افزایش جمعیت و افزایش مقدار زمین، بیشتر ارزیابی شده است. به عبارتی، ساکنین برخوردارتر از مواهب و منابع محیطی، احداث سدّ ژاوه را مخاطره ای برای دیرپایی سکونت پذیری اکوسیستم سکونتگاهی و پایداری نظام معیشتی خود ارزیابی کرده و بیش از منافع آب سد، آسیب های آن را متوجّه خود دانسته اند. باوجوداین، همچنان حسّ تعلّق و انگیزه ماندگاری ساکنین آسیب ناپذیر باقی مانده است. نتیجه گیری: مدیریت پایدار منابع محدود آب کشاورزی، با توجّه به فزایندگی تقاضا و رخداد کم آبی های گسترده، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای کشور به حساب می آید. سدسازی برای ذخیره منابع محدود آب، بالقوّه می تواند امکان استفاده کارآمدتر از آنها را فراهم نماید. امّا اجرای غیراصولی و بدون ارزیابی های همه جانبه از پیامدهای آن به ویژه برای جوامع هدف، اکوسیستم های محیطی و انسانی را از فواید آب های سطحی محروم کرده و پیامدهای ناگواری برای آنها خواهد داشت.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی عناصر نظریه خرده فرهنگ دهقانی، که راجرز آن ها را موانع توسعه دانسته، انجام شده است. نظریه یادشده در روستای گلین شهرستان سنندج آزمون شده است تا از این طریق شناخت جامعی از بافت اجتماعی جامعه مورد بررسی حاصل شود؛ به این منظور که مشخص شود آیا عناصر خرده فرهنگ دهقانی به صورتی که مورد توجه راجرز بوده در جامعه مورد بررسی صدق می کند. جامعه مورد بررسی 344 خانوار دهقانان اند که داده ها با استفاده از نمونه گیری هدفمند و نظری با بررسی دیدگاه 35 دهقان و تشکیل 7 بحث گروهی با استفاده از روش های مصاحبه عمیق و بحث گروهی متمرکز اشباع نظری حاصل شد. براساس یافته های پژوهش، عناصر خرده فرهنگ دهقانی در جامعه یادشده، با آنچه راجرز و سایر نظریه پردازان این حوزه مطرح کرده اند، مطابقت ندارد؛ به طوری که فقط در مؤلفه عدم اعتماد متقابل در روابط شخصی یافته ها بیانگر نارضایتی مردم از وضع موجود به دلیل نبود اعتماد در بین آن هاست. بنابراین، می توان گفت چنانچه مؤلفه های خرده فرهنگ روستایی با مطالعات صحیح و متناسب با نیازهای نوین و با شرایط امروز جامعه بازسازی و بازاندیشی شوند می توانند به عنوان محرکی در فرایند توسعه و مشارکت روستایی عمل کنند.

شهرستان سنندج با داشتن جاذبه های متنوع طبیعی و انسانی، در یک دهه اخیر به عنوان یکی از مقاصد اصلی و مهم گردشگری، سالیانه تعداد زیادی گردشگر را به خود جذب می کند. با وجود اینکه این منطقه با دارا بودن قابلیت های فراون و چشم انداز های جغرافیایی متنوع دارای توان های بالقوه و بالفعل مناسبی برای جذب گردشگر می باشد، اما متاسفانه بسیاری از این توان ها به فعل در نیامده اند. هدف اصلی پژوهش، ارزیابی نقش جاذبه ها و پتانسیل های صنعت گردشگری شهرستان سنندج در جذب گردشگران بوده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و بهره گیری از پرسشنامه است. در نتیجه، الویت بندی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها از دید گردشگران نشان داد فرصت های گردشگری منطقه با امتیاز 92/3 بیانگر این مطلب است که پتانسیل های گردشگری شهرستان در وضعیت مطلوبی برای توسعه گردشگری و جذب گردشگر برخوردار بوده، بنابراین راهبردها و استراتژی های تعیین شده می توانند نقش به سزایی در رشد و توسعه گردشگری ایفا نمایند.