رضا راد گودرزی

" در آخرین روزهای سال 2003 در شهر بم ایران زلزله ای به وقوع پیوست که موجب کشته شدن بیش از 30،000 نفر از جمعیت 200،000 نفری شهرستان بم شد. دراین شهر مصرف تریاک در مردان بسیار شایع بوده و مشکلاتی را پس از زلزله ایجاد کرد. هدف از این مطالعه بررسی بروز علائم محرومیت در وابستگان به مواد اپیوییدی (معتادان) و نحوه برخورد آنان با علایمشان در دو هفته اول پس از زلزله است. این مطالعه با استفاده از روش کیفی در شهر بم و یکی از روستاهای اطراف آن و در 8 بیمارستان از شهرهای کرمان وتهران که زلزله زدگان را پذیرفته بودند انجام شد. 159 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند که از این میان، 61 نفر آن ها معتاد و بقیه از خانواده معتادان، مردم بم، پزشکان، پرستاران و امدادگران بودند. پرسشگری به شیوه مصاحبه عمیق با استفاده از 8 پرسش نامه نیمه ساختار یافته و باز انجام گرفت. کار میدانی 15 روز پس از وقوع زلزله به مدت دو هفته به طول انجامید. اطلاعات کیفی حاصل با روش تحلیل محتوا و به صورت دستی استخراج و تحلیل شد. حدود نیمی از معتادان مورد مصاحبه در دو هفته اول بعد از زلزله ساعت ها تا روزها علایم محرومیت را تجربه کردند. حدود نیمی از معتادان مشکلات خود را با سیستم درمانی در میان گذاشته و درخواست داروهای مسکن یا مخدر کردند، ولی علایم محرومیت فقط در یک چهارم آنان با تجویز داروهای مسکن مخدر کنترل شد و بیش از دو سوم آنان تریاک مصرف کردند. بقیه افراد از هر دو روش فوق جهت کاهش علایم محرومیت استفاده کردند. با توجه به این که در جامعه ما مصرف مواد قابل سوء مصرف رواج دارد، این مساله در بحران های دسته جمعی و بلایا از اهم مسایل بهداشتی و اجتماعی می باشد و لازم است آمادگی لازم هنگام برخورد با این مسئله وجود داشته باشد."

"طرح مساله: هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات عرضه مواد غیر قانونی اعتیادآور در طی سال پس از زلزله در بم بوده است. این مطالعه در شهر بم و روستای باغچمک انجام شد. روش: در این مطالعه کیفی از سه روش مباحثه متمرکز گروهی، مصاحبه عمیق فردی و مشاهدات اتنوگرافیک استفاده شده است. جمعیت مورد مطالعه معتادان، فروشندگان مواد، مردم، درمانگران و سایر افراد کلیدی بودند. یافته ها و نتایج: اکثر پاسخ دهندگان معتقد بودند خلوص تریاک پس از زلزله افت کرده ولی دستیابی بدان مثل قبل است. ابتدا قیمت تریاک پس از زلزله ارزان تر شد و سپس بالا رفت، ولی در زمان این مطالعه، پایین تر از قیمت قبل از زلزله بوده است. کیفیت هرویین افت کرده، ولی قیمت و چگونگی دسترسی بدان تغییر محسوسی نسبت به قبل از زلزله نداشته است. تغییری در عرضه حشیش و الکل ذکر نشد. از نظر اکثر افراد، فعالیت نیروی انتظامی در مبارزه با مواد مانند قبل از زلزله است. اکثر مردم خواستار اقدامات جدی تر برای نظارت بر مواد بودند. در این جهت سیاستگذاری واحد و برنامه ریزی برای پیشگیری و درمان اعتیاد و ادامه برخورد جدی با خرید و فروش هرویین در بم پیشنهاد می گردد. "