مانیا عاله پور

این مقاله با استفاده از روش نشانه شناسی سه سطحی بارت به تحلیل ده انیمیشنی که در ده سال (2014-2005) موفق به کسب جایزة اسکار شده اند، از نظر چگونگی بازنمایی«دیگری» و دلالت های ایدئولوژیکی که در مورد آن وجود دارد، می پردازد. در این پژوهش مطالعه شیوه بازنمایی نژاد و جنسیتِ «دیگری» دو مؤلفه اصلی است. نتیجه پژوهش نشان می دهد نگاه نژادی شده در مقایسه با «دیگری» در انیمیشن های مورد تحلیل تغییر کرده است و همچنین تحولی صریح در نگاه به زن در این انیمیشن ها اتفاق افتاده است. به عنوان یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که بازنمایی دیگری در انیمیشن هایی که در سال های اخیر برنده جایزه اسکار بوده اند، به این صورت است که نژاد و جنسیت افراد نیست که «دیگری» بودن آنها را تعیین می کند بلکه افکار، عقاید و رفتار ایشان است که مشخص می کند چه کسی دیگری است. بازنمایی دیگری در این انیمیشن ها به عنوان فردی که مخالف تغییر است، تفاوت ها را برنمی تابد، پایبند سنت است و به محیط زیست آسیب می زند از جمله نتایج این پژوهش است.

در این پژوهش متون مربوط به طبیعت در 24 شماره دو مجله ی عامه پسند «خانواده ی سبز» و «روزهای زندگی» در سال 1393 بر اساس نظریه ساخت اجتماعی واقعیت و مفهوم فرهنگ مشترک ریموند ویلیامز تحلیل شده اند. در واقع سوال اصلی این است که دو مجله مورد مطالعه در حال ساختن چه نوع نگاهی نسبت به محیط زیست هستند و با توجه به نقش رسانه ها در تکوین فرهنگ مشترک آیا این نوع از متون قابلیت تبدیل شدن به فرهنگ مشترک را دارند یا خیر. تحلیل تصاویر به روش نشانه شناسی، و تحلیل محتوای کمی و کیفی متون نشان می دهند که مجلات مورد مطالعه بیش از آنکه به ترویج فرهنگ زیست محیطی بپردازند، در حال ساختن نگاهی ابزاری به محیط زیست هستند. همچنین، متون محدودی که به فرهنگ زیست محیطی توجه دارند، قابلیت تجربه شدن مشترک را ندارند، چراکه متناسب و سازگار با شرایط طبقه متوسط و پایین جامعه نیستند.

در این پژوهش، عکس هایی که زنان در وبلاگ های خود قرار داده اند با بهره گیری از نظریه نشانه شناسی سوسور تحلیل می شوند و نتیجه گرفته می شود که برای این که زنان خود را ابراز کنند و از خود بگویند تنها ابزار کافی نیست بلکه باید گفتار مخصوص به خود را داشته باشند، وگرنه به تریبونی برای مردان تبدیل خواهند شد. از طرف دیگر به نقش زبان در شکل گیری و تقویت انگاره ها و پیش طرح هایی که در مورد زنان و مردان وجود دارد، پرداخته می شود. نتیجه دیگری که این مطالعه به آن دست یافته، این است که تصور زنان از آینده خود مبهم است و زنان از امید و شادابی چندانی در زندگی خود برخوردار نیستند.