سیده خدیجه مرادیان گیزه رود

در دهه اخیر با توجه به سهم مؤثر طرد همسالان در مشکلات روان شناختی کودکان که گاهی به آینده نیز تعمیم پیدا می کرد، این سازه در ادبیات پژوهشی به شکلی بسیار جدی تر پا به عرصه وجود گذاشته است. هدف اصلی پژوهش حاضر تدوین مدل ساختاری طرد همسالان بر پایه یک طرح پژوهشی آمیخته (کمّی - کیفی) بود. در قسمت کیفی با تکیه بر نظرات متخصصین تعلیم و تربیت و آموزگاران پایه ششم و نیز پیشینه پژوهشی مدل ساختاری عوامل مؤثر بر طرد همسالان با تکیه بر روش مثلث سازی طراحی گردید. بدین صورت که در آن متغیرهای مکنون ضعف های خانوادگی، ضعف در درک دیگران و ضعف در زبان و تعامل به صورت غیرمستقیم و سازه های مشکلات روان شناختی، ضعف های تحصیلی و عدم جذابیت ظاهری به صورت مستقیم بر طرد همسالان تأثیر می گذاشتند. در قسمت کمّی، جامعه مدنظر شامل کلیه دانش آموزان دبستانی شهر کرمانشاه در سال 97- 1396 بود که تعداد 311 نفر از ایشان به عنوان نمونه و به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به ابزاری محقق ساخته پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. بعد از تأیید روایی و پایائی مدل مفهومی، نتایج برازش مدل نشان دهنده تأیید آن بود. درمجموع می توان گفت که نتایج پژوهش حاضر می تواند الهام بخش اولیا، آموزگاران و سیاست گذاران آموزشی باشد و آن ها را در فرایند پیگیری و یا درمان کمک شایانی بنماید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه امنیت در مدرسه با مشارکت فعّال در آن صورت پذیرفت؛ بدین صورت که 322 نفر از کلیه دانش آموزان دبیرستان های دولتی در شهر ری با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس های اصلاح شده امنیت در مدرسه اسکیبا، سیمون، پترسون و فورد (2006) و مشارکت فعّال وانگ، ویلت و اسکلتس (2011) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل همبستگی بنیادی و با استفاده از نرم افزارهای SPSS 18 و STATGRAPHICS 5.1 مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل کانونی سه مجموعه معنادار بین امنیت در مدرسه و مشارکت فعّال در آن را نشان داد.براساس مجموعه اول، جوِّ مدرسه و امنیت در یادگیری با یادگیری خودگردان، حس تعلق در مدرسه و استفاده از راهبردهای شناختی رابطه داشت و 43 درصد از واریانس آن ها را تبیین می کرد. براساس مجموعه دوم، جوِّ مدرسه، عدم رفتارهای مجرمانه و امنیت سطح بالاتر، امنیت فردی و عدم اختلاف و خشونت با یادگیری خودگردان، استفاده از راهبرد شناختی، اشتیاق به یادگیری و حس تعلق به مدرسه رابطه داشت و 10 درصد از واریانس آن را تبیین می کرد؛ و بر اساس مجموعه سوم جوِّ مدرسه، عدم رفتارهای مجرمانه و امنیت سطح بالاتر، ارتباطات در مدرسه و امنیت در یادگیری با یادگیری خودگردان، حس تعلق در مدرسه و استفاده از راهبردهای شناختی رابطه داشت و 5 درصد از واریانس آن را تبیین می کرد. در مجموع می توان نتیجه گرفت در مدارسی که مؤلفه های امنیت در مدرسه برقرار است و در سطح بالایی قرار دارد دانش آموزان مشارکت فعّال بیشتری دارند. این نتیجه با در نظر گرفتن نظریه میدانی لوین، رویکرد بوم شناختی برنر و نظریه انسان شناسانه مازلو قابل تبیین است.

هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش اخلاقی و هدف در زندگی با بهزیستی معنوی در دانشآموزان دبیرستانی است. این پژوهش از نوع همبستگی است و حجم نمونه پژوهش 250 نفر از دانشآموزان دبیرستانهای شهرستان دلفان هستند که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه بهزیستی معنوی، هوش اخلاقی و هدف در زندگی بودند. دادهها با نرم افزار 18 SPSS تحلیل و با آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان بررسی شد. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان میدهد که متغیرهای پژوهش از ارتباط معناداری با یکدیگر برخوردارند و هوش اخلاقی و هدف در زندگی به شکلی معنادار بخشی از واریانس بهزیستی معنوی را پیشبینی میکنند. در مجموع میتوان گفت که هدفمندی در زندگی و دستیابی به هوش اخلاقی میتواند بهزیستی معنوی را به همراه داشته باشد.