امیررضا کریمی آذر

آمار های ارائه شده از سرشماری نفوس و مسکن سال 1395، بیانگر افزایش روز افزون قشر سالخورده در پروسه 40 سال آینده کشور می باشد با توجه به آمارهای ارائه شده، تعداد معدودای از خانه های سالمندان موجود در سطح شهر تبریز جوابگوی سیل عظیم سالخوردگان خواهد بود. این پژوهش با هدف تعیین مکانهای مناسب به منظوراستقرار مراکز اقامتی سالمندان در شهر تبریز انجام شده است. در این راستا از سامانه اطلاعات مکانیGIS استفاده شده است. این مقاله به دو مرحله دسته بندی شده است. در مرحله ی اول، نخست، با بررسی و ارزیابی فاکتور های مورد نیاز در مکان یابی خانه سالمندان، ریز متغییرهای موثر در پارامتر های مربوطه (ظرفیت، مطلوبیت و سازگاری) استخراج و کلاسبندی شده است. در مرحله بعد فاکتور های مورد نظر در پارامتر سازگاری، با به کار گیری ابزار پرسشنامه در میان متخصصین حوزه برنامه ریزی شهری و مکانیابی توزیع و پس از جمع بندی، با آزمون کروسکال-والیس در محیط نرم افزار SPSS وزن دهی و رتبه بندی شده است. فاکتورهای مطلوبیت و ظرفیت با روش AHP وزن دهی شده و وزنهای حاصل، با به کار گیری نقشه های پایه شهر تبریز، اعمال گشته است. در مرحله ی نهایی لایه های وزن دهی شده در محیط ArcGIS همپوشانی شده و در دو سناریو مجزا کلاسبندی مجدد (Reclassification) انجام گردیده و مناسب ترین مکان ها در دو سناریو در سطح شهر تبریز تعیین گردیده است. یافته های این تحقیق می تواند به ایجاد و گسترش برنامه ریزی منطقه ای در استقرار و توسعه ی مناطق اقامتی سالمندان در شهر تبریز کمک نماید.

حفظ هویت در طراحی محیط ساخته شده و تجلی آن در بناهای امروزی از مهم ترین اهداف طراحان است. اما فرآیند جهانی شدن امکان هویت یابی بومی را کاهش داده، موجب بحران هویت و معنا در معماری معاصر شده و پیامدهایی چون عدم تعلق به مکان و کاستی های روان شناختی را در پی داشته است.در تحقیق حاضر از روش توصیفی و پیمایشی استفاده شد، که به یافتن متغیرهای مؤثر در ارتقای هویت و افزایش حس تعلق شهروندان پرداخته شد. در ابتدا با مطالعه کتابخانه ای مولفه های مؤثر پژوهش استخراج گردید و به صورت چهارچوب نظری تدوین گردید. جامعه آماری تحقیق شهروندان شهر رشت و نمونه مورد تحقیق 407 نفر می باشد. ابزارجمع آوری اطلاعات میدانی پرسشنامه بسته پاسخ می باشد که بعد از اعتیار یابی مورد استفاده قرار گرفت. نهایتاً با تحلیل پاسخ ها به وسیلة نرم افزار «اس.پی.اس.اس» و استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، واریانس و رگرسیون رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته تحلیل شد. مطابق یافته های تحقیق، با ایجاد نفوذپذیری، غنای حسی، توجه به نمای ساختمان ها، نمادها و نشانه های بومی، خوانایی در فرم کالبدی و توجه به زمینه در طراحی، می توان موجب ارتقای هویت محیط و افزایش حس تعلق شهروندان گردید.