مرتضی قاسم زاده عراقی

هدف این مقاله، تشریح و تعریف معیارها و شاخص های خدمات رسانه ای صوت و تصویر فراگیر است. به این منظور، با استفاده از روش اسنادی و رویکرد تحلیلی- تفسیری، تجربیات کمیسیون اروپا در بازه زمانی (1984- 2018) درخصوص سیاست گذاری این خدمات موردبررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان دهنده تغییر رویکرد کمیسیون اروپا در تحت پوشش قرار دادن فعالیت های رسانه ای است (از پخش تلویزیونی به خدمات رسانه ای مبتنی بر تقاضا و پلتفرم های اشتراک ویدئو). این تغییر، عمدتاً ناشی از پدیده همگرایی، تغییرات مصرف رسانه ای، همچنین استراتژی های کلی اتحادیه اروپا درخصوص ایجاد یک بازار واحد دیجیتالی است. همچنین تعریف صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در ایران به عنوان یک چالش میان بازیگران، مورد واکاوی قرار گرفت و تلاش شد براساس تجربیات کمیسیون اروپا و قوانین داخلی، تعریفی جامع ومانع درخصوص خدمات صوت و تصویر فراگیر در ایران ارائه شود. در این پژوهش، معیارهای 1)ماهیت اقتصادی، 2)مسئولیت تحریریه ای، 3)هدف اصلی، 4)ارائه برنامه، 5)اطلاع رسانی، آموزش و سرگرمی، 6)عمومی بودن و 7)بستر شبکه های ارتباطی الکترونیکی به عنوان اجزای سازنده خدمات صوت و تصویر شناسایی شد. مطالعات تطبیقی درمورد تفسیر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نشان دهنده تفاسیر واگرا درخصوص شاخص های سازنده خدمات رسانه ای صوت و تصویر است.

امروزه در سراسر جهان تلاش های وسیعی برای بازتعریف رابطه میان حاکمیت، جامعه و بخش های خصوصی صورت می گیرد؛ در هیچ کجا این بازتعریف مهم تر از فضاهای جدید ارتباطی و رسانه ای نیست؛ جایی که در آن تحولات جدید، نیاز به استقرار شیوه های نوین حکمرانی مشارکتی در زنجیره تولید، نشر و مصرف رسانه ای را دوچندان نموده است؛ پژوهش پیش رو یافتن پاسخ برای سؤالات کلیدی مربوط به نقش و مسئولیت صنعت در فرایند تنظیم گری و ارائه الگویی دقیق و علمی برای حکمرانی پلتفرم های ویدئویی آنلاین را مهم ترین هدف خود قرار داده است؛ برای دستیابی به هدف فوق از روش داده بنیاد و مصاحبه با سیاست گذاران، خبرگان علمی و اعضایی از مدیران رسانه های مجازی کشور و همچنین تحلیل اسناد سیاستی(بالادستی) استفاده شده است؛ یافته های ناشی از کدگذاری سه مرحله ای پژوهش نشان دهنده نیاز برای تحقق منفعت عمومی و ایفای مسئولیت سه گانه اخلاقی، حقوقی و اجتماعی صنعت از طریق ایجاد سازوکار نهادی و مجموعه اقدامات راهبردی در تدوین حقوق نرم، اجرای مکانیسم های انگیزه محور و سازوکارهای حقوقی مبتنی بر داوری به منظور تحقق لایه محتوایی شبکه ملی اطلاعات و توسعه سپهر رسانه ای جمهوری اسلامی ایران می باشد.

هدف مقاله حاضر، بررسی دلایل و انگیزه های کاربران در استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک بوده است. برای دستیابی به این هدف، از نظریه استفاده و رضامندی استفاده شده است. جمع آوری داده ها در این مطالعه کمّی، با بهره گیری از روش پیمایش و پرسشنامه برخط، به عنوان یکی از روش های نوین نظرسنجی که بنیان آن بر استفاده از شبکه جهانی وب استوار است، صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را 130 نفر از کاربران شبکه اجتماعی فیس بوک در بر می گیرد که از طریق نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شده اند. یافته های به دست آمده از آزمون پرسش های پژوهش بیانگر آن است که این کاربران از میان نیاز های چهارگانه (سرگرمی، شناختی، اجتماعی و کسب هویت شخصی) برای رفع نیازهای اجتماعی و کسب هویت شخصی از شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده می کنند. همچنین بر اساس نتایج پژوهش، بین ویژگی های جمعیت شناختی کاربران (جنسیت و تحصیلات) و انگیزه آنان رابطه معناداری مشاهده نمی شود.