نسیم محمدیان محمودجیق

نظام آموزش های کوتاه مدت گردشگری کشور که متولی آن معاونت گردشگریِ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است اصلی ترین برنامه توسعه منابع انسانی ماهر و حرفه ای در این صنعت است. هدف از پژوهش حاضر، آسیب شناسی این نظام و شناسایی مشکلات آن از دیدگاه شبکه ذی نفعان آموزش گردشگری است. برای انجام این پژوهش، با 35 نفر از نمایندگان گروه های گوناگون ذی نفع، که به روش قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه شد. داده های گردآوری شده بعد از مکتوب شدن با استفاده از روش تحلیل مضمون بررسی شدند. براساس تحلیل مصاحبه ها از 105 کد اولیه شناسایی شده، 24 مضمون پایه شکل گرفت که آن ها نیز به نوبه خود ذیل 7 مضمون سازمان دهنده یا عمده تحت عناوین ذیل دسته بندی شدند: الف) مشکلات ساختاری؛ ب) ضعف های مدیریتی؛ پ) چالش های گزینش؛ ت) کمبودهای محتوایی؛ ث) معضلات سنجش؛ ج) نارسایی های آموزشی و چ) کاستی های ارزیابی و نظارت. این مطالعه به پژوهشگران، سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام آموزش گردشگری کمک می کند تا از نظام فعلی آموزش های کوتاه مدت گردشگری در کشور شناخت بهتری پیدا کنند و با رفع مشکلات موجود، زمینه را برای توسعه همه جانبه، یکپارچه و متعادل صنعت گردشگری، رشد اقتصادی و اشتغال پایدار فراهم کنند.

در سال های اخیر شاهد رواج استفاده ی برخی از مقصدهای گردشگری از برندها برای توصیف خود هستیم؛به طوری که،برندسازی ملی گردشگری/مقصد به یکی از مهم ترین کانون های توجه مطالعات بازاریابی گردشگری تبدیل شده است.ازسوی دیگر، توسعه ی گردشگری بیش از عوامل زمینه ای،در گرو سیاست گذاری است که به نوعی بر عزم دولت ها برای توسعه ی آن دلالت دارد و در اسناد،قوانین و نظارت بر اجرای صحیح آن ها منعکس می شود.پژوهش حاضر به منظور واکاوی رویکرد برندسازی در سیاست های کلان گردشگری ایران طراحی شده است.این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و از لحاظ ماهیت داده ها کیفی است.پس از بررسی پیشینه ی پژوهش،با استفاده از تحلیل مضمون به استخراج سیاست های ناظر بر برندسازی ملی گردشگری در متن اسناد فرادستی و پایه ی گردشگری پرداخته شد؛ 229کد اولیه،در قالب63 مضمون سازمان دهنده،21 مضمون پایه و4مضمون فراگیر باعنوان(1)برندسازی ملی گردشگری،(2)عناصر،(3)آثار و(4)عوامل اثرگذارآن دسته بندی شدند.در پایان،شبکه ی مضامین ترسیم شد.طبق یافته ها،نه تنها شاخص های تخصصی برندسازی ملی گردشگری،بلکه شاخص های بنیادین سیاست گذاری نیز در اسناد مورد بررسی نادیده گرفته شده است.

توسعه اینترنت نقش بسزایی در گسترش تبلیغات دهان به دهان ایفا می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تبلیغات دهان به دهان آنلاین بر روی اعتماد به مقصد (ایران) و قصد سفر به آن است. این پژوهش از لحاظ نوع مخاطب، بنیادی، از لحاظ هدف، توصیفی و از لحاظ روش گردآوری داده ها، کمّی (پیمایشی) است و جامعه آماری آن را گردشگران اروپایی بالقوه ایران تشکیل می دهند که در فضای مجازی حضور دارند. پس از توزیع پرسش نامه مربوطه در فضای مجازی، از تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش (246= n )، eWOM یک ابزار اعتماد ساز برای ایران به عنوان یک مقصد گردشگری است (01/0> P ؛ 46/5= t ) و اعتماد، قصد سفر را به دنبال دارد (01/0> P ؛ 26/5= t ). از سوی دیگر، یکی از شروط سفر گردشگران اروپایی به ایران آن است که از طریق eWOM به این کشور اعتماد پیدا کنند (01/0> P ؛ 66/5= t ).

در محیط رقابتی کنونی شناخت جایگاه برند برای هر شرکتی امری ضروری است. با توجه به تمایل بالای مدیران هتل ها به افزایش سودآوری از طریق جذب مشتریان صنعتی-تجاری خود، لازم است هتل ها برای تقویت جایگاه خود نزد این دسته از مشتریان خود، عوامل مربوطه را مدنظر قرار دهند. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین جایگاه رقابتی هتل های پنج ستاره شهر مشهد نسبت به یکدیگر با توجه به نگرش و ادراکات مدیران آژانس های مسافرتی، به عنوان مشتریان صنعتی-تجاری آنها است. مدیران آژانس های مسافرتی تهران که به طور مستقیم خدمات سفر به شهر مشهد با اقامت در هتل های پنج ستاره» را ارائه می دهند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دهند. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد حجم نمونه 228 نفر تخمین زده شد. در پژوهش حاضر از «نمونه گیری خوشه ای (گروهی)» استفاده شده است. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Lisrel، و آزمون تحلیل عاملی تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نقشه های رادار مربوطه نیز با استفاده از نرم افزار Microsoft Excel ترسیم شد. با توجه به نقشه های رادار حاصل شده و نتایج آزمون های انجام شده، متغیرهای «هسته اصلی محصول»، «خدمات تسهیل کننده» و «خدمات فزاینده» به عنوان عوامل تعیین کننده جایگاه برند هتل ها شناسایی شدند. بر اساس این متغیرها، پنج هتل مورد مطالعه به شدت با یکدیگر در حال رقابتند. به طور کلی، دو هتل را می توان در یک دسته قرار داد. سه هتل دیگر نیز رقبای مستقیم هم می باشند. در پایان، به منظور بهبود جایگاه برند هتل های مورد مطالعه، پیشنهاداتی ارائه شده است.

برای درک بهتر نیازهای اساسی گردشگران، جلب رضایت، مشارکت و عدم مشارکت آنان و این که چه مسایلی باعث عدم رغبت آنان به سفر به یک مقصد خاص می شود، نیاز است که ابتدا موانع و محدودیت های پیش روی آنان مرتفع شود. از اینرو برای ارائه محصول گردشگری مناسب ضروری است نیازهای گردشگران بدون محدودیت های اساسی مرتفع گردد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و اولویت بندی محدودیت های گردشگران کره ای در شهر تهران است. بدین منظور، مدل مفهومی پژوهش شامل چهار نوع محدودیت «درون فردی»، «میان فردی»، «ساختاری» و «محدودیت های مقصد» توسعه یافت. گردشگران کره ای ورودی به ایران که در بهار 1393 در تهران حضور داشته اند، جامعه آماری را تشکیل می دهند. برای نمونه گیری، از میان روش های غیراحتمالی، روش دردسترس استفاده شد. برای انجام پژوهش، تعداد 351 پرسشنامه میان گردشگران کره ای در شهر تهران توزیع شد. داده ها با استفاده از روش های آزمون تی تک نمونه ای، مدل معادلات ساختاری و آزمون فریدمن، و همچنین با استفاده از نرم افزارهای SMARTPLS و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله، در مجموع، به ترتیب محدودیت های مقصد و محدودیت های ساختاری مهمترین، و محدودیت های درون فردی کم اهمیت ترین متغیر بوده اند. محدودیت های میان فردی نیز از اهمیت متوسطی برخوردار بوده اند. از سوی دیگر، با توجه به نتایج آموزن فریدمن، از میان شاخص های پژوهش، «ویژگی های شخصی گردشگر»، «ادراک و آگاهی از ایران»، و «ضعف زیرساخت ها و کمبود امکانات» به عنوان اصلی ترین محدودیت های جامعه آماری پژوهش شناسایی شدند.

اقامتگاه ها و هتل ها از جمله عناصر مهم هر مقصد گردشگری اند. مدیران هتل ها باید مضامین استراتژی های بازاریابی خود را بازبینی کنند. این کار مستلزم بررسی ویژگی هایی است که مشتریان آن ها، اعم از واسطه های تجاری (به ویژه، آژانس های مسافرتی و تور اپراتورها) و مصرف کنندگان نهایی (گردشگران و مسافران)، برای تفاوت قائل شدن بین برند یک هتل با برندهای دیگر به کار می برند و بر پایه آن ها، محصول خدماتی خود را تعریف می کنند. هدف اصلی از پژوهش حاضر این است که گونه شناسی مناسبی از خدمات ارائه شده از سوی هتل های پنج ستاره مشهد به آژانس های مسافرتی شهر تهران تعریف شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. کلیه مدیران آژانس های مسافرتی تهران، که به طور مستقیم خدمات «سفر به شهر مشهد با اقامت در هتل های پنج ستاره» را ارائه می دهند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دهند. منظور از مدیر، مدیر عامل، مدیر فنی بند ب، مدیر تور و مدیر داخلی است. با استفاده از فرمول کوکران برای جامعه محدود، حجم نمونه 218 نفر برآورد شد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، پرسش نامه پژوهش با در بر داشتن 31 سؤال اصلی طراحی و بین اعضای جامعه آماری توزیع شد. داده های گردآوری شده با بهره گیری از نرم افزار لیزرل و آزمون تحلیل عاملی تأییدی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هتل ها سه نوع خدمت را در قالب «هسته اصلی محصول»، «خدمات تسهیل کننده» و «خدمات فزاینده» به آژانس های مسافرتی ارائه می دهند. تحلیل داده های جمعیت شناختی با استفاده از نرم افزار SPSS حاکی از آن است که میزان مشارکت زنان در پژوهش بیش از مردان بوده است. درصد بیشتری از پاسخ دهندگان، مدیران تور بوده اند و بیش از نیمی از آن ها، سابقه کاری کمتر از پنج سال داشته اند. از طرف دیگر، «وب سایت هتل»، «بازدید از هتل»، و «نظرهای مشتریان آژانس مسافرتی» رایج ترین منابع کسب اطلاعات درباره هتل های مطالعه شده بوده اند.