نرگس حجی پناه

اهداف: اتخاذ سیاست تمرکز زدایی و ایجاد و توسعه سازمانها و نهاد های محلی، از جمله ویژگی های سازماندهی سیاسی فضا در قرن حاضر است که گرایش فزاینده ای نسبت به آن در سراسر دنیا مشاهده میشود. یکی از دلایل این امر، آن است که بسیاری از کشورها سیاست تمرکز زدایی را به عنوان روشی برای بهبود عملکرد بخش عمومی و رشد اقتصادی به کار می برند. با توجه به نقش مطلوب و کاربرد موثر روش تفکر سیستمی در مطالعه و تحلیل حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی، در این مقاله به بررسی سیستمی نقش عوامل اقتصادی در شکل گیری دولت محلی با تأکید بر ایران پرداخته شده است. روش : روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و استنباطی است. گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در بخش مطالعات میدانی از دو روش کمی و کیفی استفاده شده است. در بخش کمی جامعه آماری صاحب نظران بحث دولت محلی می باشند که بر اساس برآورد محقق تعداد ۴۰ نفر می باشند. در قسمت کیفی ۷ نفر از صاحب نظران بحث دولت محلی به روش گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شدند. برای میزان تأثیر عوامل اقتصادی- مالی در شکل گیری دولت محلی در ایران از آزمون t تک نمونه و برای اولویت بندی میزان تأثیر هر یک از عوامل مربوط به بعد اقتصادی- مالی از آزمون فریدمن استفاده شده است. به منظور ترسیم دیاگرام های علی و معلولی بر اساس تفکر سیستمی از نرم افزار Vensim استفاده شده است یافته ها و نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان تأثیر عوامل اقتصادی- مالی برای شکل گیری دولت محلی در ایران متوسط به پایین است و وضعیت موجود این بُعد برای شکل گیری دولت محلی در ایران ضعیف است.

سازماندهی سیاسی فضا در ایران در مرحله نخست از ویژگی های جغرافیایی تاثیر می پذیرد. این مقاله به بررسی نقش عوامل جغرافیای در شکل گیری دولت محلی با تأکید بر ایران پرداخته است و به دلیل نقش موثر تفکر سیستمی در بررسی و تحلیل موضوعات و مسائل حوزه مدیریت، جغرافیا و علوم سیاسی، این پژوهش با استفاده از روش تفکر سیستمی انجام شده است.روش تحقیق پژوهش، توصیفی – تحلیلی و استنباطی است. در گردآوری اطلاعات میدانی از هر دو روش کمی و کیفی استفاده شده است. در بخش کمی، تعداد 40 نفر از صاحب نظران حوزه دولت محلی به عنوان جامعه آماری مورد استناد قرار گرفتند. در قسمت کیفی 7 نفر از صاحب نظران بحث دولت محلی به روش گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شدند. جهت ارزیابی میزان تأثیر بعد جغرافیایی در شکل گیری دولت محلی در ایران از آزمون t تک نمونه و برای اولویت بندی میزان تأثیر هر یک از عوامل مربوط به بعد جغرافیای از آزمون فریدمن استفاده شده است. به منظور رسم دیاگرام های علی و معلولی بر اساس تفکر سیستمی از نرم افزار Vensim استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان تأثیر عوامل جغرافیایی برای شکل گیری دولت محلی در ایران متوسط به بالا است و وضعیت موجود این بعد برای شکل گیری دولت

سازماندهی سیاسی فضا و تمرکززدایی، از موضوعات مطرح در حوزه مطالعات جغرافیای سیاسی به شمار می آیند. امروزه گرایش فزاینده ای به اجرای سیاست های تمرکززدایی در بیشتر کشورهای دنیا مشاهده می شود و حکومت ها ناگزیر از ایجاد و به رسمیت شناختن سازمان ها و نهادهای سطح محلی به عنوان جزء ساختاری حکومت هستند. این مقاله به بررسی سیستمی نقش عوامل سیاسی- قانونی در شکل گیری دولت محلی با تأکید بر کشور ایران پرداخته است و با توجه به کارآمدی روش تفکر سیستمی در مطالعات حوزه علوم اجتماعی، این پژوهش بر مبنای روش تفکر سیستمی انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی– تحلیلی و استنباطی محسوب می شود. گردآوری اطلاعات به دو صورت مطالعه کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است که برای گردآوری اطلاعات در مطالعه میدانی از دو روش کمّی (پرسشنامه ای) و کیفی (مصاحبه با روش گلوله برفی)، برای ارزیابی میزان تأثیر عوامل سیاسی-قانونی در شکل گیری دولت محلی در ایران از آزمون t تک نمونه با استفاده از نرم افزار spss، برای اولویت بندی میزان تأثیر هر یک از عوامل مربوط به بُعد سیاسی- قانونی از آزمون فریدمن spss، برای رسم دیاگرام های علّی و معلولی بر اساس تفکر سیستمی از نرم افزار Vensim و برای تکمیل سیستم نهایی از روش مصاحبه استفاده شده است. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، شکل گیری دولت محلی یک ضرورت رو به گسترش و شیوه ای نوین و کارآمد برای مقابله با مشکلات در بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است که کشور ایران نیز از این بحث مستثنی نیست. در این راه تفکر سیستمی به عنوان روشی کارآمد برای مباحث مدیریتی به خصوص بحث دولت محلی باید مورد توجه قرار گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان تأثیر عوامل سیاسی- قانونی برای شکل گیری دولت محلی در ایران خیلی زیاد است و وضعیت موجود این بُعد برای شکل گیری دولت محلی در ایران خیلی ضعیف ارزیابی می شود. علاوه بر این، بر اساس نتایج تحلیل های کمّی و کیفی در بین عوامل مؤثر سیاسی- قانونی؛ خدمات رسانی کارآمد، وجود بوروکراسی شدید و ضرورت تصمیم گیری امور محلی در درون جامعه محلی در شکل گیری دولت محلی در ایران، در اولویت قرار دارند.

با توجه به اهمیت روزافزون دولت محلی و کارکرد مؤثر و مقبولیت آن در میان کشورهای جهان، در این پژوهش نقش عوامل اجتماعی-فرهنگی در شکل گیری دولت محلی در ایران بررسی شده است. همچنین به دلیل نقش مؤثر تفکر سیستمی در حوزه های مختلف برنامه ریزی و مدیریت، تفکر سیستمی اساس مطالعه حاضر است. نوع پژوهش توصیفی-تحلیلی است و با استنباط از هر دو روش کمی-کیفی صورت گرفته است. در بخش کمی، جامعه آماری صاحب نظران بحث دولت محلی هستند که براساس برآورد پژوهشگر، 40 نفر انتخاب شدند. در قسمت کیفی، 7 نفر از صاحب نظران بحث دولت محلی به روش گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شدند. برای بررسی تأثیر عوامل اجتماعی-فرهنگی در شکل گیری دولت محلی در ایران از آزمون t تک نمونه ای، و به منظور اولویت بندی تأثیر هریک از عوامل فوق، از آزمون فریدمن استفاده شد. همچنین ترسیم دیاگرام های علی و معلولی براساس تفکر سیستمی در نرم افزار Vensim صورت گرفت. با توجه به نتایج پژوهش، براساس مطالعات بخش کمی، در بعد اجتماعی-فرهنگی، گویه های تنوع قومی-زبانی، احساس مکانی و گرایش های محلی گرایی، و میزان مطالبات ملی و محلی در اولویت است و بیشترین تأثیر را در شکل گیری دولت محلی در ایران دارد. در بخش اطلاعات کیفی نیز مصاحبه شوندگان بیشتر بر گویه های تنوع قومی-زبانی، احساس مکانی و گرایش های محلی گرایی تأکید کرده اند. درنهایت اینکه تأثیر عوامل اجتماعی-فرهنگی در شکل گیری دولت محلی در ایران زیاد است و وضعیت این بعد، تا حدودی مطلوب به نظر می رسد.

   عملیات روانی عبارتست از استفاده منظم و دقیق  از تبلیغات و سایر امکانات به منظور اثرگذاری بر افکار و رفتار گروه های مختلف همسو و غیرهمسو برای دست یابی به اهداف. با شروع جنگ تحمیلی امپراطوری رسانه ای غرب و ایادی منطقه ای آن تلاش وسیعی را در راستای عملیات روانی با هدف تاثیر گذاری بر ملت و دولت ایران انجام دادند. حضرت امام (رحمه الله علیه)  در راستای مقابله با عملیات روانی دشمن و همچنین آگاه سازی نیروهای نظامی و مردم عراق، بیانات و سخنرانی های مختلفی داشتند که می توان از آنها تحت عنوان راهبردهای عملیات روانی نام برد. بر این اساس، این پژوهش به دنبال بررسی و تبیین «عملیات روانی در دفاع مقدس» از منظر امام (رحمه الله علیه)  می باشد. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای ترکیبی(کیفی وکمّی) است  و متن صحیفه امام (رحمه الله علیه) در دوران دفاع مقدس با دو رویکرد قیاس و استقراء مورد بررسی قرار گرفته است. در این چارچوب 9 مفهوم مرتبط با مولفه«عملیات روانی دردفاع مقدس» استخراج و وضعیت فراوانی و همچنین روند تغییر آنها مورد بررسی قرار گرفت.علاوه بر این براساس فرآیند «کدگذاری و مقوله بندی»، مهمترین راهبردهای عملیات روانی احصا گردید. یافته های پژوهش بیانگر این است که، سه مفهوم«تفسیر جنگ تحمیلی به عنوان نماد مبارزه حق و باطل؛ تبیین جنگ به مثابه دفاع مقدس و روشنگری نسبت به تبلیغات و ادعاهای دروغ رژیم بعث عراق و متحدان آن» بالاترین فراوانی را داشته اند.همچنین تحلیل محتوی بیانات حضرت امام (رحمه الله علیه) نشان می دهد ایشان سه راهبرد مشخص شامل «طرح دوگانه اسلام و کفر، مقابله با جنگ روانی دشمن(تحریف، تردید و تفرقه) و در نهایت روشنگری و دعوت ملت و نیروی نظامی عراق» را مد نظر داشتند.

فرهنگ سازمانی، مجموعه اصول،معیارها، عقاید و ارزشهای مشترک یک سازمان است که رفتار اعضای آن را هدایت می کند و نقش مهمی در رسیدن سازمان به اهداف خود دارد. در بین سازمان های مختلف یک کشور، سازمان های نظامی به جهت ماموریت حساس و مهم آنها در حفظ تمامیت ارضی و استقرار نظم و امنیت از نقش و جایگاه مهمتری برخوردار هستند. فرهنگ سازمانی نیروهای مسلح در کشورهای جهان مشتمل بر دو گونه معیارها، عقاید و  ارزش های مشترک جهانی و همچنین اصول، معیارها و شاخص های سطح ملی و محلی است که ریشه در ارزش های ملی، سرزمینی و محلی دارد. این پژوهش به دنبال بررسی و تبیین مهمترین مفاهیم ،شاخص ها و راهبردهای«فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» از منظر حضرت امام(ره) و مبتنی بر متن صحیفه امام می باشد. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای ترکیبی(کیفی وکمّی) است و با دو رویکرد قیاس و استقراء، متن صحیفه امام (ره) در دوران دفاع مقدس مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است.یافته های پژوهش نشان می دهد، از منظر حضرت امام(ره) در بین هفت مفهوم و شاخص فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح، به ترتیب سه مفهوم «هماهنگی، انسجام و پرهیز از تفرقه» با 34 فراوانی، مفهوم«وحدت فرماندهی و رعایت سلسله مراتب نظامی» با 27 فراوانی و مفهوم«حفظ نظم، انضباط و اطاعت پذیری» با 21 فراوانی در رتبه اول تا سوم قرار دارند. همچنین هفت مفهوم مورد نظر در قالب سه مقوله«خدا محوری»،«سازمان محوری» و «مردم محوری» قابل طرح است. در نهایت حضرت امام، در زمینه فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح ج.ا.ایران، دو راهبرد مشخص شامل«طرح شاخص های ویژه نیروهای مسلح ج.ا ایران» و «تاکید بر شاخص های مشترک نیروهای مسلح جهان» را مد نظر داشتند.از دیدگاه امام (ره) در راهبرد طرح شاخص های ویژه، معیارها و مفاهیمی چون «اعتقاد به اراده برتر الهی» و«روابطه حق و تکلیف بین فرماندهان و نیروهای تحت امر» جایگاه ویژه ای دارند.