شمس الله نوری پور

بیش از نیم قرن است که مطالعات از ارتباط قوی بین تولد زودرس و اختلالات رشد و تکامل خبر می دهند. بنا بر ضرورت توجه به رشد نوزادان نارس، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تحریکات لمسی حرکتی توسط مادر بر وزن، قد، اندازه محیط اندامهایی چون دور سر، سینه، شکم، بازو و ران نوزادان نارس بود. به همین منظور از میان نوزادان نارس بستری در بخش نوزادان بیمارستان امیرالمومنین(ع) شهرستان سمنان در بازه زمانی یک الی دو ماهه، 40 نوزاد و مادر به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. سپس، مادران گروه تجربی تا تکمیل دوره جنینی(40 هفته بارداری)، تحریکات لمسی حرکتی را روزی سه بار و هر بار به مدت 20 دقیقه بر روی نوزادان نارس شان اعمال نمودند در حالیکه گروه کنترل، تنها مراقبت های معمول را دریافت می کردند. اندازه گیری های وزن، قد، دور سر، سینه، شکم، بازو و ران نوزادان، قبل از شروع مداخله و سپس در انتهای 40 هفته بارداری از هر دو گروه بعمل آمد.نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چند متغیره (MANCOVA) در سطح معناداری 0071/0 P≤نشان داد که میزان وزن گیری، اندازه دور بازو و دور ران نوزادان گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بطور معناداری بیشتر بود در حالیکه علیرغم افزایش در اندازه های قد، دور سر، سینه و شکم نوزادان گروه تجربی، این افزایش معنادار نبود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت تحریکات لمسی حرکتی می تواند روشی موثر و در عین حال غیردارویی جهت افزایش رشد جسمی نوزادان نارس باشد.

بازتاب ها، پاسخ های غیرارادی و خودکار بدن به انواع محرک ها مثل فشار، صدا و تحریک لمسی هستند که به عنوان ابزارهایی برای تعیین سطح بالیدگی عصبی و تشخیص اختلالات دستگاه اعصاب مرکزی مورد استفاده قرار می گیرند. بنا بر این مهم، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تحریکات لمسی حرکتی توسط مادر بر وضعیت بازتابی نوزادان زودرس بود. به همین منظور از میان نوزادان زودرس بستری در بخش نوزادان بیمارستان امیرالمومنین(ع) شهرستان سمنان در بازه زمانی یک الی دو ماهه، 40 نوزاد و مادر به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. سپس، مادران گروه تجربی تا تکمیل دوره جنینی(40 هفته بارداری)، تحریکات لمسی حرکتی را روزی سه بار و هر بار به مدت 20 دقیقه بر روی نوزادان زودرس شان اعمال نمودند. در حالیکه گروه کنترل، تنها مراقبت های معمول را دریافت می کردند. از مقیاس ارزیابی رفتاری نوزادان به منظور بررسی وضعیت بازتابی نوزادان، در قبل از شروع مداخله و پس از آن، استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس مختلط نشان داد که با وجود بهبود بیشتر در بازتاب های نوزادان زودرس گروه تجربی نسبت به گروه کنترل، این افزایش معنادار نبود (05/ 0p≥). با این حال، با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که تحریکات لمسی حرکتی می تواند راهکاری برای بهبود وضعیت بازتابی نوزادان زودرس باشد و احتمالاً بازه زمانی بیشتری برای بروز اثرات سودمند مداخله، مورد نیاز است.