امین قمری

ایجاد شرایط مناسب و برنامه های خاص برای توسعه و بهبود مهارت های حرکتی در افراد دارای ناتوانی های حرکتی و شناختی از جمله اهداف تحقیقات علمی در حوزه رفتار حرکتی است. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر دو برنامه تمرینی کم خطا و پر خطا بر مهارت پرتاب دارت در نوجوانان دختر دارای ناتوانی های ذهنی بوده است. 24 آزمودنی به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و بر اساس نمرات پیش آزمون به دو گروه تقسیم شدند. میانگین ده اجرا به عنوان پیش آزمون یک هفته قبل از مرحله اکتساب از تمام آزمودنی ها در فاصله 5/3 متر گرفته شد. گروه کم خطا، مرحله اکتساب را در چهار فاصله مختلف، از کمترین به سمت بیشترین فاصله و گروه پرخطا بصورت معکوس تمرین کردند. آزمون یادداری و انتقال دوگانه 48 ساعت بعد از مرحله اکتساب انجام شد. نتایج مربوط به خطای متغیر و مطلق با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری و آزمون تی مستقل محاسبه شد. یافته ها نشان داد که در خطای متغیر بین دو گروه در مرحله اکتساب (P=0.001) و یادداری (P=0.002) تفاوت معنی داری وجود داشت. در آزمون انتقال دو گانه، هم خطای مطلق (P=0.025) و هم خطای متغیر (P=0.001) در گروه کم خطا بطور معنی داری کمتر از گروه پر خطا بود. بطور کلی براساس نتایج تحقیق، بویژه آزمون انتقال دوگانه به عنوان یک معیار معتبرتر، برنامه های تمرینی که خطاها را محدود می کند، سودمند بوده و پیشنهاد می شود از این رویکرد جهت بهبود دقت، ثبات و همسانی اجرا در افراد دارای اختلال ذهنی استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تعداد خطاهای ایجاد شده برای یادگیری یک مهارت حرکتی شامل ضربه به توپ فوتبال جهت ایجاد نوع متفاوتی از یادگیری (یادگیری ضمنی در برابر یادگیری آشکار) بود. بدین منظور، 36 آزمودنی از دانش آموزان دختر 12 10 سال در سه گروه 12 نفری کم خطا، پرخطا و تمرین متغیر، هشت بلوک 25 تایی را در مرحله اکتساب برای هر هشت فاصله متفاوت اجرا کردند. سپس، از آزمودنی ها خواسته شد تا هرگونه تکنیکی که برای انجام موفقیت آمیز تکلیف استفاده کرده اند را گزارش کنند و عملکرد آن ها یک هفته بعد در یادداری، تکلیف دوگانه و انتقال در فاصله جدید با استفاده از خطای مطلق و متغیر ارزیابی شد. نتایج در مرحله اکتساب، پیشرفت معنا داری را برای سه گروه نشان داد (P=0.001). با این وجود، گروه کم خطا دارای خطای کمتری بودند (P=0.001). همچنین، تعداد قوانین گزارش شده در گروه کم خطا پس از تمرین، به طور معنا داری کمتر از دو گروه دیگر بود (P=0.001). نتایج آزمون یادداری و تکلیف دوگانه نیز عملکرد بهتر؛ یعنی خطای مطلق و متغیر کمتری را برای گروه کم خطا نسبت به دو گروه دیگر نشان می دهد (P=0.001). در انتقال فاصله جدید نیز گروه تمرین متغیر، خطای مطلق، متغیر کمتر (P=0.001) و عملکرد بهتری داشتند. از یافته ها استنباط می شود که کاهش خطا در طول تمرین منجر به یادگیری ضمنی مهارت ضربه فوتبال در کودکان کم سن می شود و این نوع یادگیری در شرایط اختلال (تکلیف دوگانه) در مقایسه با یادگیری آشکار، باثبات باقی می ماند، اما تعمیم پذیری و انتقال مهارت در شرایط جدید در یادگیری آشکار بهتر است.