سید مرتضی سیدین

هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تبیین عوامل بازدارنده کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه ها از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشد. پژوهش حاضر، از نوع توصیفی مقطعی بوده و به طور خاص از نوع مدل یابی معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری تحقیق، شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال 1392 بود. از میان افراد مذکور، 322 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه ای محقق ساخته است که روایی آن مورد تأیید کارشناسان و خبرگان امر بوده و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 85/0 به دست آمد. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد بررسی و آنالیز قرار گرفتند. عمده ترین نتایج، بیانگر آن بود که از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان بر اساس تحلیل عاملی انجام گرفته، هفت عامل بازدارنده، شامل عوامل اقتصادی، فردی، آموزشی، فنی، هنجار ذهنی، محیطی و نگرشی تبیین گردید. هم چنین، به ترتیب عامل هنجار ذهنی با بار عاملی 81/0 و عامل اقتصادی با بار عاملی 44/0 دارای بیشترین و کمترین تأثیر بر بازدارندگی کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات بودند.

توسعه پکس، فرصتی نو برای تحول در نظام سلامت است. پکس از جمله فناوری های نوظهور است که دسترسی به تصویربرداری بیمارستانی از طریق شبکه را امکان پذیر می سازد. پرونده سلامت بیمار با جزئیات تصویری و فیلم در همه جا و هر زمان و با کمترین هزینه، قابل دسترس خواهد بود. هم اکنون پکس در ایران متولی خاصی ندارد و مسئولین به دنبال راه اندازی مرکزی برای توسعه پکس هستند. دراین شرایط شناخت عوامل موثر بر پذیرش این فناوری بسیار ضروری و مفید خواهد بود هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای پذیرش فناوری نوظهور پکس در مراکز درمانی کشور در جهت تهسیل در بکارگیری این فناوری است .این مطالعه، از نوع توصیفی- همبستگی است که به صورت مقطعی و در سال 1393 انجام شده است. در این تحقیق برای پذیرش فناوری از مدل TAM استفاده شده است. مولفه های موثر بر فناوری از ادبیات موضوع استخراج شده و با روش دلفی و نظر خبرگان اولویت بندی شده اند. سه اولویت اول آن به عنوان ورودی مدل TAM استفاده شده است. سپس برای هریک از مولفه ها متناسب با هدف اصلی پژوهش ، فرضیه هایی تبیین شدکه به منظور آزمون فرضیه های تحقیق و بررسی روابط بین مولفه ها از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر 16 گویه بود که از پرسشنامه های این حوزه استخراج و برای پکس بومی سازی شد. جامعه هدف 130 نفر متخصصین حوزه بودند. نتایج حاصله از این مطالعه در سطح مراکز درمانی استفاد کننده از پکس، اثر هزینه های مالی ادراک شده بر قصد رفتاری استفاده از پکس(t-value=12/31)، اثر سازگاری بر سودمندی درک شده توسط کاربران(t-value=8/74)، اثر تصویر ذهنی بر سودمندی درک شده کاربران(t-value=5/69)، اثر تصویر ذهنی بر درک از آسانی استفاده(t-value=12/74)، را تایید کرد. تحلیل مسیر نشان داد هزینه های مالی بالاترین اولویت را در پذیرش پکس دارند. با توجه به یافته های این مطالعه، عوامل موثر بر پذیرش پکس از منظر رفتار کاربران شناسایی شدند. نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی نظام سلامت برای استفاده عادلانه از خدمات درمانی و توسعه و تجهیز مراکز درمانی به سیستمهای روز مفید و موثر باشد.