مجتبی خواجه آزاد

مقدمه: در سند چشم انداز بیست ساله و برنامه پنجم توسعه که با هدف ارتقای جایگاه جهانی ایران تدوین گردیده، بر بهداشت و درمان تاکید می شود. یکی از معتبرترین الگوهای اعتباربخشی بین المللی در آموزش پزشکی، الگوی اعتباربخشی فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (WFME) است. در این تحقیق برآن شدیم که با استفاده از این الگوی اعتبار بخشی، دوره دستیاری داخلی در یکی از دانشگاه های علوم پزشکی را بررسی نماییم. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان تحقق استانداردهای فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (WFME) در دوره داخلی یکی از دانشگاه های علوم پزشکی تهران انجام شد. روش کار: مطالعه انجام شده در سال 1391 از نوع ارزشیابی کمی و کیفی همزمان است. حجم نمونه 48 نفر بوده که به روش نمونه گیری در دسترس انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات چک لیست تهیه شده براساس استانداردهای WFME در دوسطح پایه و کیفیت بود. اطلاعات با استفاده از تکمیل چک لیست و مصاحبه، بررسی مستندات موجود و مشاهده فرآیندها و محیط های آموزشی، جمع آوری گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده های کمی وارد نرم افزار SPSS 16 گردید و مصاحبه ها و مستندات و مشاهدات دسته بندی و مورد تحلیل قرار گرفت و نتایج با استفاده از تجزیه تحلیل داده های کمی و کیفی برای 9 حوزه گزارش گردید. یافته ها: گروه داخلی در همه حوزه ها (9 حوزه) رسالت، فرآیند آموزش، ارزیابی فراگیران، فراگیران، کارکنان، محیط و منابع آموزشی، ارزیابی فرآیند آموزشی، مدیریت و امور اجرایی، نوسازی مداوم استاندارد پایه و در 6 حوزه؛ رسالت، فرآیند آموزش، ارزیابی فراگیران، کارکنان، ارزیابی فرآیند آموزشی، مدیریت و امور اجرایی استاندارد کیفیت را را کسب نموده است و در حوزه های فراگیران، محیط و منابع آموزشی، نوسازی مداوم استاندارد کیفیت را کسب نکردند. نتیجه گیری: تسهیلات و امکانات لازم بخصوص در دروس عملی جزء نقایص است که باید برطرف شود (حوزه 6). گروه ها برای آموزش پزشکی مبتنی بر شواهد هدف گذاری و برنامه ریزی مناسب انجام دهند. به نتایج ارزیابی ها اهمیت بیشتری داده شود. مطالعات آینده نگر و جامعه نگر برای پویایی سازمان لازم است و باید انجام شود (حوزه های 1،6،7،9). پیشنهاد می شود مطالعات بعدی در این دانشگاه برای رفع نقایص موجود گروه های مورد بررسی انجام شود.

اهداف: آموزش خلاقیت به فراگیران نیازمند اساتید خلاقی است که قادر باشند با رهبری مناسب کلاس درس، روش های گوناگون تدریس را به منظور پرورش خلاقیت فراگیران به کار گیرند. هدف این مطالعه، بررسی وضعیت خلاقیت اساتید علوم پایه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران براساس نظریه تورنس بود. ابزار و روش ها: در این مطالعه همبستگی در نیم سال دوم سال تحصیلی ٩٣-1392، 60 نفر از اساتید مشغول به تدریس در مقطع علوم پایه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش نامه استاندارد خلاقیت تورنس بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، لوین، تحلیل واریانس و کروسکال- والیس تحلیل شدند. یافته ها: خلاقیت بسیار کم وجود نداشت، اما 10 نفر از اساتید (٧/١۶%) خلاقیت کم، 17 نفر (٣/٢۸%) خلاقیت متوسط، 24 نفر (0/٤٠%) خلاقیت زیاد و 9 نفر (0/١۵%) خلاقیت بسیار زیاد داشتند. میانگین امتیاز کل خلاقیت ٥٢/١±٢۳/۸٥ و برای ابعاد سیالیت ٥٢/٠±٢٥/٢٣، انعطاف پذیری ٤٣/٠±٥٥/٢٢، بسط ٤5/٠±٦٧/٢٠ و ابتکار 50/٠±١٥/١٩ بود (٠٠01/٠p<). خلاقیت اساتید با سن (٠٤٧/٠=p؛ ٢۵٧/٠-=r) و سابقه تدریس (٠١٥/٠=p؛ ٣٢٢/٠-=r) رابطه معکوس داشت. نتیجه گیری: خلاقیت اساتید علوم پایه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در سطح ""زیاد"" ارزیابی می شود.