رضا محتشمی

مقدمه: در سند چشم انداز بیست ساله و برنامه پنجم توسعه که با هدف ارتقای جایگاه جهانی ایران تدوین گردیده، بر بهداشت و درمان تاکید می شود. یکی از معتبرترین الگوهای اعتباربخشی بین المللی در آموزش پزشکی، الگوی اعتباربخشی فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (WFME) است. در این تحقیق برآن شدیم که با استفاده از این الگوی اعتبار بخشی، دوره دستیاری داخلی در یکی از دانشگاه های علوم پزشکی را بررسی نماییم. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان تحقق استانداردهای فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (WFME) در دوره داخلی یکی از دانشگاه های علوم پزشکی تهران انجام شد. روش کار: مطالعه انجام شده در سال 1391 از نوع ارزشیابی کمی و کیفی همزمان است. حجم نمونه 48 نفر بوده که به روش نمونه گیری در دسترس انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات چک لیست تهیه شده براساس استانداردهای WFME در دوسطح پایه و کیفیت بود. اطلاعات با استفاده از تکمیل چک لیست و مصاحبه، بررسی مستندات موجود و مشاهده فرآیندها و محیط های آموزشی، جمع آوری گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده های کمی وارد نرم افزار SPSS 16 گردید و مصاحبه ها و مستندات و مشاهدات دسته بندی و مورد تحلیل قرار گرفت و نتایج با استفاده از تجزیه تحلیل داده های کمی و کیفی برای 9 حوزه گزارش گردید. یافته ها: گروه داخلی در همه حوزه ها (9 حوزه) رسالت، فرآیند آموزش، ارزیابی فراگیران، فراگیران، کارکنان، محیط و منابع آموزشی، ارزیابی فرآیند آموزشی، مدیریت و امور اجرایی، نوسازی مداوم استاندارد پایه و در 6 حوزه؛ رسالت، فرآیند آموزش، ارزیابی فراگیران، کارکنان، ارزیابی فرآیند آموزشی، مدیریت و امور اجرایی استاندارد کیفیت را را کسب نموده است و در حوزه های فراگیران، محیط و منابع آموزشی، نوسازی مداوم استاندارد کیفیت را کسب نکردند. نتیجه گیری: تسهیلات و امکانات لازم بخصوص در دروس عملی جزء نقایص است که باید برطرف شود (حوزه 6). گروه ها برای آموزش پزشکی مبتنی بر شواهد هدف گذاری و برنامه ریزی مناسب انجام دهند. به نتایج ارزیابی ها اهمیت بیشتری داده شود. مطالعات آینده نگر و جامعه نگر برای پویایی سازمان لازم است و باید انجام شود (حوزه های 1،6،7،9). پیشنهاد می شود مطالعات بعدی در این دانشگاه برای رفع نقایص موجود گروه های مورد بررسی انجام شود.

مقدمه: مشارکت که از آن به عنوان دخالت در فرآیند های تصمیم گیری و تصمیم سازی یاد می شود، موجب افزایش بهره وری در کار و توسعه همه جانبه می شود. مراکز آموزشی نمی توانند تنها به توانایی، قابلیت و هوش مدیران متکی باشند. همه مدرسان و کارکنان مراکز آموزشی به طور موثری در برنامه های یادگیری و رضایت فراگیران و فعالیت های بهبود و ارتقای مستمر کیفیت نقش دارند. در رابطه با گسترش و بهبود یادگیری فراگیر، مرکز آموزشی باید منعکس کننده محیطی باشد که کلیه مدرسان و فراگیران بسیج شوند و هر کس در حوزه فعالیت خود نسبت به بهبود شرح وظایف در جهت تعمیق یادگیری تلاش کند. بنابراین، مدیران باید نگرش خود را نسبت به سازماندهی امور تغییر دهند. این مقاله با هدف توصیف مفاهیم اصلی در رهبری آموزشی، سبک شناسی موقعیت های مختلف رهبری و شرح ایده های اصلی در مفهوم رهبری غیرمتمرکز که دارای نقشی موثر در بهبود کیفیت یادگیری فراگیر هستند، انجام شد. نتیجه گیری: رهبران باید مهارت های متفاوت رهبری را ترکیب نموده و مرکز آموزشی را در موقعیت های متفاوت به نحو موثری هدایت نمایند و با تغییر سیستم آموزشی از مسئولیت انفرادی به جمعی، در مسیر صحیح خویش قرار دهند. تلاش گروهی و رهبری غیرمتمرکز کارآیی بیشتری نسبت به رهبری فردی ایجاد می کند.

مقدمه: رابطه مفهوم فراشناخت، به عنوان مفهومی متداول در تعلیم و تربیت با فرآیند یادگیری انکارناپذیر است. محققان و متخصصان تعلیم و تربیت به طور گسترده به نوع و سطح دانش مورد نیاز فراگیران علاقمندند و این مستلزم تاکید نظام های آموزشی بر آموزش های فراشناختی و یادگیری «چگونه یادگرفتن است تا فراگیران بتوانند در برخورد با مسایل گوناگون به طور مستقل بیندیشند. فراشناخت به استعداد درک و کنترل مطلب مورد یادگیری گفته می شود و نقش بسیار مهمی در بهبود و گسترش عملکردهای شناختی دارد و می تواند مهارت های یادگیری فراگیران را توسعه بخشد. فراشناخت، نقشی اساسی در یادگیری موفقیت آمیز ایفا می کند و هرچه توانایی های شناختی فراگیر بالاتر باشد، فرآیند یادگیری موفقیت آمیزتر خواهد بود. به عبارتی فراگیر باید در یادگیری خود نقش فعالی ایفا کند و یاد بگیرد که یادگیری خود را ارزیابی کند و اگر راهبردهای یادگیری اش موفق نبود، از راهبردهای جدید استفاده کند. نتیجه­گیری: آموزش مهارت های فراشناختی به فراگیران، در افزایش یادگیری و یادداری دروس تاثیر قابل توجهی دارد؛ لذا مدرسان باید در آموزش این مهارت ها به فراگیران بکوشند تا از این طریق آنان را به یادگیرندگان فعال مبدل سازند

مقدمه: آموزش عالی معرف نوع مهمی از سرمایه گذاری در منابع انسانی است که با فراهم آوری و ارتقای دانش، مهارت و نگرش مورد نیاز فراگیران، به توسعه پایدار کمک می کند. آموزش عالی موجب ترویج دانش می شود و با پیشرفت های تحقیقاتی و علمی، دانش جدید نیز به وجود می آورد. دانش جدید، مدیون تفکر خلاق بشر است. بنابراین، خلاقیت در زمره مهم ترین و فراگیرترین فعالیت های انسان به شمار می رود. خلاقیت توانایی فرد برای تولید ایده ها، نظریه ها، بینش ها یا بازسازی مجدد علوم و سایر زمینه هاست. آموزش عالی به عنوان نمودی از فرهنگ هر جامعه نقش بسیار زیادی در پویایی خلاقیت فراگیران دارد. هدف از این مطالعه، معرفی خلاقیت در آموزش عالی و بررسی نقش آن در توسعه پایدار بود. نتیجه گیری: با تغییرات فراگیر در نظام آموزش عالی و تربیت افراد خلاق و نوآور می توان گامی در جهت تحقق و گسترش توسعه پایدار برداشت. تعلیم دهندگان به عنوان رکن اساسی نظام تربیتی، نقش بسیار مهمی در پرورش خلاقیت دارند. از این رو کلید تربیت فرهنگی را که خود کلید توسعه پایدار و ترقی جامعه است، باید در دست معلمانی نوجو و نوآور یافت که به الگوهای مختلف خلاقانه تدریس وفادارند.

مقدمه: اخلاق پزشکی عبارت از رعایت اصول و ارزش ها در تصمیم گیری های پزشکی است که باید در هر تصمیم مربوط به سلامت افراد یا جامعه دخیل باشد. اخلاق پزشکی در برنامه ریزی، آموزش، ارایه خدمات و پژوهش وارد شده است و روزبه روز بر اهمیت آن افزوده می شود. قدمت اخلاق به 2500 سال قبل بازمی گردد و برای نخستین بار، بقراط مبانی اخلاق را با پزشکی آمیخت. در ایران نیز اخلاق با طب آمیخته بوده است؛ به خصوص بعد از اسلام، پزشکان مسلمان ایرانی مقالات و کتاب های متعددی را در این زمینه به رشته تحریر درآوردند. نتیجه­گیری: اخلاق هم برای فراگیران علم پزشکی و هم برای اساتید این رشته مهم است. نقش اخلاق در آموزش پزشکی وقتی پررنگ تر می شود که علاوه بر موضوع طبابت، اهمیت آموزش پزشکی و اهمیت رعایت اخلاق در این نوع آموزش خاص روشن شود. امید است با توجه به قدمت اخلاق در جهان و ایران، اخلاق پزشکی به عنوان جزء جدایی ناپزیر با آموزش همراه شود و اساتید این رشته بیش از پیش در فرآیند آموزش به موضوع اخلاق بپردازند که این مساله، همت مسئولان مربوطه را می طلبد