محمدرضا فلاح نژاد

یک برخورد میان یک اتومبیل و یک عابر پیاده موقعیت دغدغه آوری برای شخصیت اصلی داستان تصادف شبانه پاتریک مودیانو ایجاد می کند. با این تصادف یک جستجوی هویتی آغاز می شود. شخصیت داستان سعی می کند به جواب سؤالاتی برسد که از سالهای گذشته برایش مطرح بوده است. او در جستجوی نشانه ای در شهر اسرارآمیزی، بزرگ و پر رمز و راز به نام پاریس است که هویت و زندگی مدرن امروزی، با تحول شهرها، گسترش شهرنشینی و گوناگونی فرهنگی، متغیر و ناپایدار شده. او دیگر قادر به شناخت هویت خویش نیست و فرد در میان جمع گم شده است. جستجوی هویت در این شرایط شبیه آن است که در شن روان رد پایی را جستجو می کنیم، که هر حرکتی رد پای حرکت قبلی را پاک می کند. دراین مقاله، مولف در ابتدا کوشیده است نشان دهد که چرا یک تصادف معمولی دراین رمان باعث این جستجوی بی امان برای یافتن هویت می شود. سپس این عدم امکان دسترسی به هویت خویش، به ویژه در پاریس، موضوعی است که در این تحقیق، مورد توجه قرار داده شده است.

در آخرین جزوه رولان بارت « آماده سازی رمان I و II » صفحاتی را درباره هایکو ژاپنی می بینیم که موجب پدید آمدن مجدد رمان می شوند. بارت در پایان دوره کاری و ادبی خویش با ادبیات از طریق این نوع شعر « بسیار کوتاه » و چند شکلی آشنا می شود. این نوع شعر بر حسب فصول سال طبقه بندی شده و با عث تولد مجدد رمان می شود. در نزد بارت همانند « در جستجوی زمان از دست رفته » پروست، خواندن و نوشتن رابطه ای تنگا تنگ دارند. ثر پروست از خاطره ایی یا احساسی شکل می گیرد و همواره با بازگشت به این لحظه ها بسط و توسعه می یابد. بارت همواره سعی بر این دارد تا « لحظه ای » بودن هایکو کوتاه چند شکلی را به « ادامه دار » بودن نوشتاری رمانی روبه رو ساخته و در تضاد قرار دهد. بارت همواره دست به تقلید از سبک نوشتار نویسندگان دیگر زده ولیکن ما در نزدش تفکرات الهام بخش دیگری را همانند سفر یا عکس را می بینیم که نشان دهنده «آنچه بوده است» می باشد. بالاخره با هایکو، همه چیز به شکلی شاعرانه در می آید و ادبیات به شکلی دیگر متولد می شود.