امیرحسین پیرمرادی

آثار مخرب زیست محیطی، کاهش سلامتی انسان و دیگر موجودات زنده و بحران امنیت غذایی، یکی از مهم ترین مسائل پیش روی جامعه جهانی می باشد که ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول ساخته است. سؤال اینجاست که آیا طبیعت خود کشاورزی به تنهایی مسئول این همه اثرات مخرب است یا اینکه رفتار کنشگران درون نظام کشاورزی، محرک و تشدیدکننده این اثرات ناپایداری است؟. لذا در پژوهش حاضر، سعی بر آن است که با استفاده از مطالعه کیفی به نوع شناسی و عمق رویداد رفتارهای ناپایدار بهره برداران زراعی شهرستان کرمانشاه پرداخته شود. در این راستا نمونه های موردمطالعه، کشاورزان و کارشناسان اجرایی جهاد کشاورزی و محیط زیست بودند که با توجه به تعداد دهستان ها (10 دهستان)، از طریق نمونه گیری هدفمند (از نوع زنجیره ای) انتخاب گردیدند. تعداد مشارکت کنندگان این پژوهش ۳۳ نفر بودند. به منظور گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق و گروه های متمرکز بهره گرفته شد و فرایند جمع آوری داده ها تا رسیدن به اشباع تئوریک ادامه پیدا کرد. روایی و پایایی نتایج، توسط روش تکثرگرایی داده ها و بازخورد از مشارکت کنندگان مورد تأیید قرار گرفت. رفتار ناپایدار زراعی در قالب 8 تم اصلی استخراج شد. روابط موجود در بین این رفتارها نیز با استفاده از نرم افزار Cmap نمایش داده شد. بررسی های به عمل آمده و گفت وشنودهای صورت گرفته، تصویری جدیدی از رفتار ناپایدار زراعی در اختیار محقق قرار داد و پرده از این حقیقت برداشت که رفتارهای ناپایدار زراعی تحت تأثیر شرایط، عوامل و محرک های درونی و بیرونی مختلفی به وجود می آیند.

در این مقاله ابتدا وضعیت مزیت نسبی تولید گندم در استان فارس به تفکیک کلیه شهرستان ها بررسی گردید و سپس شهرستان ها با توجه به میزان مزیت نسبی پهنه بندی شدند. به این منظور ابتدا شاخص های مزیت مقیاس(SAI)، مزیت کارایی(EAI) و مزیت جمعی(AAI) برای کلیه شهرستان ها برآورد و سپس با استفاده از تحلیل خوشه ای، پهنه بندی شهرستان ها انجام گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که شهرستان های استان فارس دارای مزیت های نسبی مختلفی درتولید گندم هستند. بنابراین، این شهرستان ها در پنج سطح با مزیت نسبی بسیار بالا، مزیت نسبی بالا، مزیت نسبی قابل قبول، مزیت نسبی پایین و مزیت نسبی بسیارپایین پهنه بندی شدند. شهرستان های لارستان و لامرد دارای بالاترین میزان مزیت نسبی تولید گندم در استان فارس بودند و شهرستان های کازرون و خرم بید نیز کمترین مزیت نسبی را داشتند. نتایج آزمون تجزیه واریانس نیز نشان داد که از میان چهار فاکتور اقلیمی، تنها متوسط حداقل دما در تفکیک سطح مزیت نسبی تولید گندم شهرستان ها تأثیرگذار بود. با توجه به سطح بندی مزیت نسبی تولید گندم در استان فارس، به برنامه ریزی و پشتیبانی از تولید گندم مورد نیاز است. طبقه بندیJEL : O24، O21، O13

بیمه محصولات کشاورزی، به عنوان ابزاری نوین، برای حداقل کردن بی ثباتی ناشی از زیان منابع ریسکی در بخش کشاورزی اهمیت فراوانی دارد. از طرفی، موفقیت سیاست های بیمه ای در بخش کشاورزی متکی به پذیرش و تقاضای بیمه توسط کشاورزان در این بخش است. مطالعه حاضر عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه توسط شالیکاران شهرستان بابل را درسال زراعی89-1390 بررسی می کند. به این منظور از الگوهای لاجیت و پروبیت استفاده شده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز مطالعه از طریق تکمیل پرسش نامه در بین 73 شالیکار شهرستان بابل جمع آوری شد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که مدل لاجیت به طور نسبی بهتر از مدل پروبیت قادر به برازش مدل بوده و میزان پیش بینی صحیح آن 75 درصد بوده است. همچنین متغیر های توضیحی درآمد حاصل از زراعت برنج، دارا بودن شغل دیگر و همکاری با کارشناسان جهاد کشاورزی و شرکت در کلاس های ترویجی اثر مثبت بر پذیرش بیمه داشته است و از سوی دیگر، متغیرهای مقدار خودمصرفی و سن زارع اثر منفی بر پذیرش بیمه دارند. بر اساس یافته ها، از عمده علل عدم استقبال کشاورزان از بیمه کردن زراعت برنج می توان به موارد پوشش ناقص خسارت، عدم دسترسی به کارگزاران بیمه، عدم رواج بیمه، کوچک بودن زمین، بالا بودن حق بیمه و عدم اطلاع رسانی کافی از شرایط می باشد. طبقه بندی JEL : Q12,Q13