سید ناصر حجازی

هدف: هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه های بومی مبتنی بر جامعه اسلامی و زن مسلمان ایرانی همچنین شناسایی ابعاد و مولفه های بومی بالندگی و تولید ابزاری دقیق برای سنجش این ابعاد است. روش پژوهش: روش پژوهش در این مقاله ترکیی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل کارشناسان و صاحبنظران حوزه زنان سرپرست خانوار است. نمونه آماری بخش کیفی 15 نفر بود که حجم آن به روش اشباع نظری تعیین شد. در بخش کمی نیز جامعه آماری تمام زنان سرپرست خانوارکشور بود که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد به خاطر اطمینان بیشتر نمونه آماری به 458 نفر ارتقا یافت. یافته ها: نتایج نشان داد بالندگی زنان سرپرست خانوار دارای 3 بعد کلی (بینش، دانش و منش) و 7 عامل (ایمان، تکریم نفس، شناخت خود، شناخت محیط، مهارت زندگی، چندنقشی بودن، مدیریت رفتار) وبار عاملی بدست آمده در همه ابعاد بالاتر از 0.70 و قابل قبول است. نتیجه گیری: بالندگی زنان دارای پیچیدگی نظری و عملیاتی است و نمیتوان ادعا نمود که مدل استخراج شده یک مدل کامل و بی نقص است اما تا کنون ابزار سنجشی بومی برای بالندگی زنان سرپرست خانوار وجود نداشته، این تحقیق میتواند گامی نخست برای پژوهش در این زمینه باشد.

احساس تعلق به اجتماع ملی، یکی از مهم ترین موضوعاتی است که کشورهای دارای تنوع قومیتی با آن مواجه اند. برای شکل گیری همبستگی، اتحاد و دلبستگی ملی، در هر جامعه ای به وجود احساس تعلق به اجتماع ملی و ارزش های مشترک در میان افراد آن جامعه نیازمند است. هدف اصلی در این پژوهش بررسی جامعه شناختی فرصت ها و محدودیت های تنوع قومیتی مؤثر بر احساس تعلق به اجتماع ملی بوده است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی بوده و جامعه آماری این پژوهش کلیه سرپرستان خانوار ساکن در کلانشهر اهواز بوده است. نمونه آماری با استفاده از نرم افزار سمپل پاور تعداد 500 نفر با روش نمونه گیری خوشه ایی به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه 98 سوالی محقق ساخته استفاده شد. روایی آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی از طریق آلفای کرونباخ(75/0=α) تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای spss و amos و با تحلیل مدل معادلات ساختاری در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که به ترتیب فرصت های تنوع قومیتی با ضریب مسیر(874/0) و محدودیت های تنوع قومیتی با ضریب مسیر(561/0-) در سطح(001/0) تاثیر معنی داری بر احساس تعلق به اجتماع ملی دارند.

امروزه، عهدشکنی زوجین یکی از آسیب های مهم در زندگی زناشویی است که متأسفانه در سالیان اخیر افزایش یافته و منجر به از هم پاشیدن بسیاری از خانواده ها  شده است. باوجود اهمیت عهدشکنی زوجین، هنوز آگاهی و شناخت کاملی درمورد آن وجود ندارد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای عهدشکنی زوجین با رویکرد محرومیت اجتماعی انجام گرفته است. در این راستا، ازروش کیفی گراندد تئوری یا داده بنیاد به منظور طراحی مدل تحقیق استفاده گردید. مشارکت کنندگان در تحقیق شامل 15نفر خبرگان دانشگاهی و مشاورین خانواده بودند که با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند، انتخاب شدند. هم چنین، روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق بود و تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه ها ادامه یافت. بر طبق یافته های پژوهش، مدل عهدشکنی زوجین با رویکرد محرومیت اجتماعی دارای شش جزء عوامل: علّی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر و پیامدها است؛ هم چنین، نتایج پژوهش نشان داد که بهره گیری از نظریه محرومیت اجتماعی برای تشریح و شناخت بیشتر پدیده عهدشکنی زوجین از کارآمدی لازم برخوردار است.

طرد اجتماعی به معنای محروم شدن از مشارکت در نهادهای اجتماعی و فرایند جدایی از بازار کار، اجتماعات و سازمان های اجتماعی است. مقاله حاضر، کاربردی و با هدف تحلیل جامعه شناختی ابعاد کیفیت اجتماعی و ارتباط آن با طرد اجتماعی در گروه های مطرود تدوین شده است. روش آن پیمایشی و مهم ترین ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. آلفای کرونباخ متغیرها، بالای 70 /0 است. برای اندازه گیری اعتبار گویه ها و سؤالات از اعتبار محتوایی استفاده شد. جامعه آماری، گروه های مطرود ساکن مناطق حاشیه نشین برخی از شهرستان های استان مازندران است. 277 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. بر اساس یافته های تحقیق، بین کیفیت اجتماعی در سه شاخص انسجام اجتماعی، توانمندسازی و امنیت اجتماعی-اقتصادی با طرد اجتماعی رابطه منفی معنادار وجود دارد. کیفیت اجتماعی 69 درصد کاهش طرد اجتماعی را تبیین می کند. در این میان، انسجام اجتماعی بیش از همه بر کاهش طرد از روابط اجتماعی و خدمات اساسی، توانمندسازی بر کاهش طرد از روابط همسایگی و امنیت اجتماعی -اقتصادی بر کاهش طرد از منابع مالی تأثیر دارد. یافته ها حاکیست معادلات ساختاری از برازش و نیکویی کافی برخوردار است. طرد اجتماعی بین زنان و مردان متفاوت است. بین درآمد و طرد اجتماعی رابطه وجود دارد. به طور کل، با افزایش کیفیت اجتماعی گروه های مطرود، طرد اجتماعی آنها کاهش می یابد.

پژوهش حاضر که با هدف بررسی ارتباط بین دلبستگی و ابعاد آن با سازگاری اجتماعی می باشد، از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش تحقیق در این پژوهش روش پیمایش، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی افراد ۱۸ سال به بالای شهرهای استان کهگیلویه و بویر احمد می باشد که تعداد آن ها بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ در حدود ۵۰۰ هزار نفر می باشد و ۳۸۴ نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. این تحقیق به دنبال بررسی ارتباط بین بررسی ارتباط بین دلبستگی و ابعاد مختلف آن با سازگاری اجتماعی می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین دلبستگی (۳۸/۰) و ابعاد آن یعنی دلبستگی به محله(۴۱/۰)، دلبستگی به شهر( ۳۹/۰)، دلبستگی به خانواده (۳۴/۰) و دلبستگی به کشور (۳/۰) با سازگاری اجتماعی شهروندان استان کهگیلویه و بویر احمد ارتباط وجود دارد. بنابراین نتیجه می گیریم که هرچه میزان دلبستگی در ابعاد مختلف افزایش پیدا کند، میزان سازگاری اجتماعی نیز بالاتر می رود. سازگاری اجتماعی توانایی ایجاد ارتباط متقابل با دیگران است که در زمینه خاص اجتماعی به طریق خاص که در عرف جامعه قابل قبول و ارزشمند است به حقیقت می پیوندد، و فرآیندی است که افراد را قادر می سازد تا رفتار دیگران را درک و پیش بینی کنند،