کیهان مقصودی

نقشه های استراتژیک چارچوبی برای تشریح و اجرای استراتژی برای مدیران در عصر دانش است که نحوه تبدیل ابتکارات و منابع سازمان را به دستاوردهای مشهود مالی و مشتری مدار بیان می کند. در این پژوهش تلاش شد تا به استناد مدل مبتنی بر نقشه استراتژیک سازمان های دولتی و انتفاعی کاپلان و نورتون(2004)، نقشه استراتژیک شرکت گاز استان کردستان با استفاده از تکنیک دلفی به کمک کارشناسان و خبرگان دانشگاهی طراحی و بااستفاده از شاخص های سیستم ارزیابی عملکرد متوازن به شیوه توصیفی پیمایشی مورد ارزیابی قرار گیرد. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان شرکت گاز استان کردستان بوده و حجم نمونه 274 نفر برآورد گردید که به صورت طبقه ای تصادفی متناسب با حجم جامعه، تخصیص داده شد. نتایج نشان داد در چارچوب نقشه طراحی شده، هر چهار فرضیه مبتنی بر چهار منظر کارت امتیازی متوازن تأیید شد. در بررسی میزان همسویی با استراتژی ها، دو سطح تخصصی بهره برداری و فنی مهندسی کاملاً  همسو بودند. اما حوزه مالی و پشتیبانی در برخی موارد، عدم همسویی را نشان داد و منظر فرآیندهای داخلی تنها منظری بود که مورد تأیید کل سطوح فعالیتی شرکت قرار داشت.

مفهوم شایسته سالاری در مبانی سازمان و مدیریت، علاوه بر اینکه دربردارنده مشخصه هایِ نمودیِ انتخاب، انتصاب و نگهداری مدیران است، به طور مشخص شاملِ فاکتورهایِ کلیدی وسیعی است که هنوز در استقرار نظام شایسته سالار بر آن اتفاق نظر عمومی حاصل نیست. بر این اساس هر گونه تحلیل پیرامون ریشه ها، چالش ها و موانع آن، مطالعه ای گسترده و فراگیر را می طلبد. در نتیجه پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد و مولفه های شایسته سالاری مدیران و کارکنان در یکی از موسسات آموزشی کشور، طرح ریزی و انجام شد. روش پژوهش در مطالعه حاضر از نوع توصیفی، اکتشافی و روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای- میدانی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای رسمی و غیررسمی یکی از موسسات آموزشی کشور به تعداد 521 نفر بود که نمونه تحقیق با استفاده از جدول مورگان 220 نفر انتخاب شد. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ برای مولفه های ابعاد شایسته سالاری برابر 87/0 محاسبه و تایید گردید. همچنین استاندارد بودن پرسشنامه ها و هنجاریابی آن ها در پژوهش های داخلی، روایی آزمون را تأمین نمود. سپس جهت شناسایی ابعاد شایسته سالاری از تحلیل عاملی و روش مولفه های اصلی استفاده شد و از طریق تحلیل اکتشافی، 10 عامل اصلی شناسایی و از طریق تحلیل عاملی تاییدی، این 10 عامل مجدداً مورد تایید قرار گرفت. روش های آماری بi کار گرفته شده در این پژوهش از طریق نرم افزار LISREL و SPSS بود. هم چنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که تمامی شاخص های برازش مدل تایید می شوند و در بررسی ابعاد شایسته سالاری مشخص شد که بین میانگین برخی ابعاد در مدیران و کارمندان تفاوت معنی داری دیده می شود.