محمدرضا پارسافرد

چکیده جذب مشتریان مستلزم شناخت عواملی ست که آنها در ارزیابی سازمان مدنظر قرار می دهند. محیط رقابتی صنعت بانکداری کشور، بالاحض در حوزه بانکداری خرد و تلاش بانکهای نوپا در جذب مشتریان رقبای قدیمی خود اهمیت این موضوع را دوچندان می کند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی معیارها و عواملی است که بر اساس آن، یک مشتری در بازار بانکداری خرد، آن بانک را انتخاب می کند. با استفاده ازمطالعات میدانی و مصاحبه اکتشافی با 43 مشتری، کارشناس صفی و ستادی چندین بانک، 166معیار استخراج شد. به کمک پرسش نامه خبرگان، این معیارها به 50 سوال کاهش و بین 60 نفر از مشتریان، به صورت پیش آزمون توزیع گردید. پس از تأیید روایی و پایایی با روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای و فرمول کوکران، حجم نمونه 669 بدست آمد. از 810 پرسشنامه توزیع شده، 687 پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. به منظور شناسایی و تحلیل عامل ها، با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، 45 سوال باقی ماند که در 9 عامل کارکنان و اعتماد، کیفیت و سهولت در ارائه خدمات، تکنولوژی و روش های به روز، ظاهر فیزیکی و خدمات متنوع، سرمایه گذاری و تسهیلات، هزینه، شهرت و اعتبار، راحتی، مشوق ها قرار گرفت. در بین این عوامل، کارکنان و اعتماد، با تبیین 13.317 درصد از واریانس کل، به عنوان مهمترین عامل شناسایی شد.

هدف: هدف این پژوهش، رتبه بندی اعتباری مستقل بانک ها از منظر سپرده گذاران (ذی نفعان خارجی بانک) در راستای ایفای تعهد آنهاست. روش: برای تحقق این هدف، با استفاده از مدل های رتبه بندی مؤسسه های مرجع و سیستم رتبه بندی کملز (کفایت سرمایه، کیفیت دارایی ها، مدیریت، سودآوری، نقدینگی، حساسیت)، شاخص های رتبه بندی شناسایی شدند، سپس از طریق روش دلفی فازی به تعیین شاخص های رتبه بندی اقدام شد و با استفاده از روش پرامته (روش ساختاریافته رتبه بندی ترجیحی برای غنی سازی ارزیابی ها) بانک ها رتبه بندی شدند. یافته ها: در نهایت، پس از انتخاب 32 شاخص بر اساس نتایج روش دلفی فازی، با توجه به نظر خبرگان وزن زیرمعیارها یکسان در نظر گرفته شد. نمونه پژوهش، 21 بانک دارای مجوز از بانک مرکزی ایران و پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، در بازه زمانی 1391 تا 1395 است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، از میان بانک های بررسی شده کشور، بانک خاورمیانه از نظر رتبه اعتباری در جایگاه نخست و بانک آینده در جایگاه آخر قرار دارد.

بی تردید هدف هر بنگاه اقتصادی تحقق هرچه بیشتر بهره وری است. بخش بندی بازار در اکثر حوزه ها، به ویژه صنعت بانکداری خرد، ابزاری استراتژیک در جهت تخصیص بهینه منابع و، در نتیجه، تحقق این هدف است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بخش بندی بازار بانکداری خرد بر مبنای مزایای مورد انتظار مشتریان صورت پذیرفت. به منظور تحقق این هدف، علاوه بر مطالعات میدانی، از طریق مصاحبه اکتشافی با 43 مشتری، کارشناس شعبه (صف)، و کارشناس ستادی چندین بانک، 166 مزیت استخراج شد. از طریق پرسشنامه خبرگان این مزیت ها به 50 سؤال کاهش یافت و بین 60 نفر از مشتریان به صورت پیش آزمون توزیع شد. پس از تأیید روایی و پایایی، با روش نمونه گیری خوشه ای و فرمول کوکران حجم نمونه 669 به دست آمد. سپس، از طریق تحلیل عاملی 9 عامل و از طریق تحلیل خوشه ای 4 بخش مشخص شد. بخش سوم بزرگ ترین بخش در میان بخش ها شناسایی شد. این بخش برای عواملی چون کارکنان و اعتماد، راحتی، سهولت خدمات، و تکنولوژی اهمیت بسیاری قائل است. نهایتاً، متناسب با ویژگی های رفتاری هر بخش، راهکار متناسب بازاریابی ارائه شد.