علیرضا خلج

زمینه و هدف: چاقی یک مشکل پیچیده است که می تواند توسط تعداد زیادی از عوامل زیستی، روان شناختی و اجتماعی به وجود آید. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر خودمهارگری و انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن در بیماران مبتلا به چاقی داوطلب جراحی اسلیو و بای پس معده بود . مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری مطالعه حاضر نیز شامل تمامی بیماران مبتلا به چاقی داوطلب جراحی اسلیو و بای پس معده مراجعه کننده به مرکز درمان چاقی تهران در سال ۱۳۹۸ و در بازه زمانی دی ماه تا بهمن ماه بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل ۳۰ بیمار (۱۵ نفر گروه آزمایش و ۱۵ نفر گروه کنترل) که به شیوه دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی بین دو گروه جایگزین شدند. گروه آزمایش هشت جلسه ۹۰ دقیقه ای به صورت دو روز در هفته مداخله درمان مبتنی بر شفقت را دریافت کردند و گروه کنترل نیز در لیست انتظار قرار داشتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودمهارگری تانجی و همکاران (۲۰۰۴) و پرسشنامه انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن ساندز و همکاران (۲۰۱۳) بودند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ و آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد گروه آزمایش پس از مداخله، خودمهارگری و انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن بهتری نسبت به گروه کنترل نشان دادند. نتیجه گیری: ازاین رو، به نظر می رسد درمان مبتنی بر شفقت به طور معناداری باعث افزایش خودمهارگری و انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن بیماران چاق می شود. ملاحظات نظری و عملی یافته های به دست آمده در این مقاله موردبحث قرار گرفته است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر روی خودمهارگری و انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن در بیماران مبتلا به چاقی بود. روش پژوهش حاضر با توجه به موضوع آن، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل تمامی بیماران مبتلا به چاقی داوطلب جراحی اسلیو و بای پس معده مراجعه کننده به مرکز درمان چاقی تهران در سال 1398 در بازه زمانی دی ماه تا بهمن ماه بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 30 بیمار (15 نفر گروه آزمایش، 15 نفر گروه کنترل) از بین جامعه آماری بودند که براساس روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت جایگزینی تصادفی بین دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودمهارگری (تانجی و همکاران، 2004) و پرسشنامه انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن (ساندز و همکاران، 2013) بودند. برای گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای هر هفته دو روز برگزار شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به طور معناداری باعث افزایش خودمهارگری و انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن در بیماران چاق شد. پیشنهاد می شود جهت ارتقاء خودمهارگری و انعطاف پذیری تصویر ذهنی از بدن بیماران چاق در کنار سایر مداخلات از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد استفاده شود.