احمد تقویان

ایده های احمقانه""، شورشی، لجام گسیخته، بنیان برانداز و هنجارشکن است. بسیاری از این ""ایده ها""، شرکتها را به ورطه ی نابودی کشانده اند و البته برخی از این شرکتها را به اوج قلل رفیع کسب وکاری در سطح جهانی رسانده اند. خوشبختانه ""ایده های احمقانه"" سالها است با اقبال وسیع مدیران روبه رو شده تا جایی که مثلاً بیل گیتس در مایکروسافت برای دستیابی به این ""ایده های احمقانه""، سازوکار فوق العاده منظمی چیده است. هر کارمند موظف است که ساعاتی از روز را به این ایده های احمقانه"" اختصاص دهدو در گزارشی مکتوب، آن را ثبت و ضبط و انتقال دهد. با وجود این، هنر مدیران عالی در آن است که بین این ""ایده های احمقانه"" بتوانند تمایز قائل شوند؛ زیرا با پذیرش این ایده ها باید سرمایه گذاریهای وسیعی در شرکت به راه افتد که گاه زمان رسیدن به نتیجه، نامعلوم است. از دیگر سو، شرکتهایی که نتوانند این ""ایده های احمقانه"" را تولید کنند یا به راه اندازند، پس از چندی حتماً از گردونه ی کسب و کارها خارج می شوند، چون به رکود و رخوت می گرایند و در نتیجه، قطعاً مشتریان خود را از دست خواهند داد. اثر حاضر نشان می دهد 11 ایده ی احمقانه به کسب و کارهای پرسود و درآمدزایی در جهان رسیده اند. آیا علاقه مندید از این ""ایده های احمقانه"" آگاه شوید؟

نام این مجله را شنیده اید؟ ژورنال عصب شناسی، روانشناسی، اقتصاد (Journal of nevroscience , psychology , and Economics). ژورنال عصب شناسی، روانشناسی، و اقتصاد از سال 2008 تاکنون چاپ و انتشار مییابد، یعنی قدمتی 5 ساله دارد. ظهور و بروز چنین مجلاتی بدون تردید و آشکارا نشان میدهد که پژوهشهای بس وسیع و گسترده ای در حوزهی مطالعات بین رشته ای علوم اعصاب پایه و بالینی، روانشناسی، و اقتصاد به راه افتاده است. آشنایی با این نوع مجلات علمی- پژوهشی دنیا و اطلاع از محتوا و نوع مقالات چاپ شده در آن، عملاً و قاعدتاً باید دانشگاهها و مراکز علمی ایران را بر آن دارد تا سبک و سیاق مجلات علمی- پژوهشی کم و بیش همراستا در جریان پیشرفت علوم جهانی قرار گیرد تا از قافلهی دانش بشری عقب نمانیم. شایستهی عنوان است در ایران تنها یک کتاب تألیفی ""نورومارکتینگ"" از سوی انتشارات بازاریابی در خرداد ماه 1392 چاپ و منتشر شده است. هنوز هیچ مقالهی پژوهشی در این باره نداریم. قرار است برخی مراکز علمی کشور در آینده در این باره اقدام کنند. تا آن زمان، مطالعهی این اثر، سمت و سوی پژوهشها و مطالعات را مشخص میکند، همچنین نشان میدهد راههای رفته کدامند، کدام موضوعات، محور پژوهشها قرار گرفته است، پژوهشگران برای اجرایی کردن یک پروژهی بین رشته ای باید چگونه اطلاعات خود را مبادله کنند.

میزگرد ""نورومارکتینگ"" با حضور برجسته ترین متخصصان عصب شناسی (نوروساینس) و روانشناسی بالینی در رادیو ملی ایبیسی استرالیا برگزار شد. دکتر فیلیپ هریس و دکتر شین مون، هر دو از استرالیا در استودیوی رادیو حضور یافتند اما پروفسور پیتر رینر از دانشگاه کلمبیا، از راه دور در این میزگرد مشارکت کرد. نظر به اهمیت موضوعات مطرح شده در قالب گفتگوی جذاب و شنیدنی که برای عموم مخاطبان قابل درک و هضم بود، متن گفتگوها پیاده سازی و ترجمه شد. افزون بر آگاهیهای ارائه شده در حوزهی نورومارکتینگ، این میزگرد در پایان پاسخگوی این پرسش است که چگونه علم ""نورومارکتینگ"" راه را بر سودجوییهایی غیراخلاقی میبندد. برای تکمیل این دیدگاه که دغدغهی متخصصان عصب شناسی (نوروساینس) و روانشناسی بالینی و بازاریابی در ایران نیز هست، به ""منشور اخلاقی نورومارکتینگ"" مراجعه کنید که در شمارهی آیندهی نشریهی توسعه مهندسی بازار (شمارهی 29، بهمن و اسفند 1391) درج خواهد شد.

نورومارکتینگ""، ""نوروادورتایزینگ""، و واژه هایی از این دست، متکی است بر کاربرد عصب شناسی در بازاریابی، و کاربرد عصب شناسی در تبلیغات. ""نورومارکتینگ"" به بازاریابان اجازه میدهد تا بدانند مردم چه کالایی را خریداری میکنند. از آن مهمتر آنکه، اگر قرار است کالایی بیشتر بفروشد، بهتر است چه ویژگیهایی داشته باشد تا مغز خریداران، این ویژگیها را به گونه ای پردازش کند که به خرید بیشتر بینجامد. ""نوروادورتایزینگ"" به تبلیغاتچیها اجازه میدهد تا بدانند مردم چه تبلیغی را میپسندند، یا مورد علاقهی آنها نیست. از آن مهمتر آنکه، اگر قرار است تبلیغی بیشتر جلب توجه کند، بهتر است چه ویژگیهایی داشته باشد تا این ویژگیها را مغز به گونه ای پردازش کند که به جلب توجه بیشتر بینجامد. این نگاه سبب شد تا کارگزاران سیاسی بویژه ستادهای انتخاباتی رؤسای جمهور امریکا بر آن باشند که از ""نورومارکتینگ"" و ""نوروادورتایزینگ"" در عالم سیاست بویژه انتخابات، حداکثر استفاده را بکنند. هدف آن بود که ""رئیس جمهوری را به مردم بفروشند""؛ یعنی بتوانند آرای بیشتری از مردم را به نفع شخص خاصی جلب کنند. مطالعهی پیش رو آشکارا نشان میدهد چگونه ""نورومارکتینگ"" و ""نوروادورتایزینگ""، میتواند اطلاعات فراوانی را قبل از برگزاری انتخابات در اختیار کارگزاران سیاسی قرار دهد. این اطلاعات زمانی ارزشمندتر خواهد شد که کارگزاران سیاسی بر آن باشند تا در پی تغییر برنامهی مبارزاتی، نتیجهی بازی باخته را به برد تغییر دهند. واقعیتی شدنی که این روزها هم نامزدان انتخابات ریاست جمهوری امریکا بشدت سرگرم آنند. خواهید گفت چگونه؟ پاسخ این پرسش و پرسشهای فراوانی را در این اثر که پیش رو دارید، پیدا خواهید کرد.