محمود اسفندیاری سلوکلو

حسابداری بازاریابی شاید واژهی کاملاً دقیق و علمی نباشد، اما در پی آن است تا فعالیتهای بازاریابی بویژه بخشهای پنهان آن را مورد سنجش قرار دهد. حسابداری از اساس، فعالیتها را به عدد و رقم، هزینه و درآمد، و سود و زیان تبدیل میکند. این در حالی است که در بخشهای خاصی از بازاریابی نظیر تبلیغات، پیشبرد فروش، سمپلینگ، و مرچندایزینگ، هزینه ها کاملاً آشکار است اما نتایج، درآمدها، سود و زیان وضوح چندانی ندارد یا محاسبهی آن با دشواریهای زیادی روبه رو است. مدیران همواره تمایل دارند در قبال پرداخت هزینه های تبلیغات رادیو - تلویزیونی، بیلبورد، اتوبوس آگهی، مطبوعات و آگهینامه ها، از نتیجهی ریالی بازگشت سرمایهی این فعالیتها به صورت جداگانه آگاه شوند. پرسشی که پاسخگویی به آن میتواند تصمیم مدیران را آسانتر سازد. خوشبختانه با پیشرفت علوم و مطالعات میان رشته ای، ظرفیت بازاریابی برای پذیرش دیدگاههای گوناگون گسترش بیشتری یافته است و این در عمل میتواند برخی از پرسشهای پدید آمده را پاسخگو باشد. اثر حاضر نیز در پی چنین کوششی است تا محاسباتی را در اختیار مدیران بویژه مدیران حسابداری و مدیران مالی قرار دهد که نتیجهی ریالی بازگشت سرمایه را در فعالیتهای تبلیغاتی منعکس سازد. شایستهی یادآوری است توسعه مهندسی بازار تمایل دارد تا به بازتاب این نوع موضوعات بیشتر بپردازد، با این امید که عزم مدیران را برای تصمیم گیری در فعالیتهای بازاریابی بویژه در بخشهای پنهان آن نظیر تبلیغات، روابط عمومی تجاری، و... راسخ سازد.

هدف: هدف این پژوهش تدوین چارچوبی برای نهادی شدن موسسه های رتبه بندی اعتباری در ایران با در نظر گرفتنِ مولفه های نهادی و شرایط اجتماعی و اقتصادی است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: روش انجام این پژوهش به صورت کیفی-تحلیلی و در قالب پارادایم تفسیری است که از نظر راهبرد داده بنیاد است. برای گردآوری داده ها، ترکیبی از اطلاعات کتابخانه ای و مصاحبه، و برای انتخاب نمونه از روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شده است. یافته ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی در شش دسته عوامل علّی، زمینه ای، مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها، و پیامدها جمع بندی شده و مدل اصلی پژوهش را تشکیل داده اند. یافته ها: بر اساس داده های پژوهش، فرهنگ حاکم بر نهاد (استقلال و بی طرفی، رفتار حرفه ای، و نظارت دقیق) و کسب مشروعیت (از طریق اعتمادسازی، تخصص، و ثبات و استمرار فعالیت) از مهم ترین مولفه های نهادی شدن هستند. تضاد منافع از مهم ترین چالش های پیشا روی این نهاد است که راهکار آن نظارت دقیق و رویکرد خودنظارتی است. ارزش/ اصالت: سهم دانش افزایی پژوهش حاضر این است که با تلفیق نظریه های نهادی و سازمانی، مدلی را برای نهادی شدن موسسه های رتبه بندی اعتباری ارائه می کند که نتایج آن بر کارایی و اثربخشی موسسه های رتبه بندی وبازار سرمایه اثر دارد. پیشنهادهای اجرایی/ پژوهشی: پیشنهاد می شود نهادهای نظارتی استانداردهای سطح بالا را در زمینه رعایت رفتار حرفه ای و تعیین دقیق مصادیق تضاد منافع تعیین کنند و مشوق فرهنگ خودنظارتی در شرکت های رتبه بندی باشند.