سپیده قربانلو

دانش بازاریابی در ایران با برخی موانع جدی روبه رو است. از جمله آنکه هنوز دربارهی مفاهیم پایه ای و اساسی بازاریابی یک مرجع قابل استفاده برای استادان بازاریابی، دانشجویان بازاریابی و مدیران بازاریابی نداریم. اثری که پیش رو دارید، کوشیده است یک گام برای کاهش این موانع بردارد. از ""استراتژی"" و ""تاکتیک"" بر پایهی منابع ارزشمند بازاریابی در این اثر تعریف دقیقی شده است. آیا شما تعریف دقیقی از این دو واژه دارید؟

این متن آخرین بخش از مقالهی ""2E=mc چه ربطی به بازاریابی دارد؟"" است که استاد سینا قربانلو و همکار جوانش مهندس سپیده قربانلو، از شماره های پیشین این نشریه، در آن به سیر تحولات بازاریابی پرداخته اند. این سیر تحولات بازاریابی از مدیریت علمی تیلور آغاز شد و به 4پی مککارتی و مدیریت نام و نشان تجاری کاپفرر انجامید و پس از آن با نظریهی ارزش ادراک شدهی دان سکستون، استاد برجسته و کهنهکار بازاریابی در دانشگاه کلمبیا همراه شد. فرمول انرژی انیشتین و ارتباط آن با دیدگاه کاپفرر در مورد ارزش ویژهی نام تجاری، بن مایهی بخش انتهایی مقالهی ""2E=mc چه ربطی به بازاریابی دارد؟"" است که در ادامه خواهید خواند. تیزبینی مؤلفان این اثر را باید ستود، که با تشریح نقشهای جدید بازاریابان و چگونگی آماده شدن برای ایفای آنها، به جمع بندی آنچه از آغاز تا انجام مرور کرده اند، میپردازند و در ادامه نیز تلنگری جدی به صاحبان کسب وکار و بازاریابان و مدیران آنها در عصر حاضر می زنند، آنجا که یادآوری می کنند که تحولات سریعی که بویژه در یکی دو دههی پایانی قرن بیستم و اولین دههی قرن بیست ویکم در بازاریابی روی داده (و میدهد)، تعریف آن را به کلی تغییر داده و دگرگون کرده است. مؤلفان بر این باورند، اکنون تعریف بازاریابی تغییر کرده است، بنابراین دانش ما از این علم یا هنر یا ترکیبی از آن دو، حتی اگر حاصل دهه های پایانی قرن بیستم باشد، عمدتاً کهنه شده و کارآیی خود را از دست داده است و باید برای همراهی با تغییرات آن طرحی نو دراندازیم.

E=mc چه ربطی به بازاریابی دارد؟، عنوان سلسله مقالا تی است که در آن استاد سینا قربانلو، مؤلف و مترجم بیش از 20 عنوان کتاب در زمینهی مدیریت، بازاریابی، تبلیغات، و روش تحقیق، با همراهی همکار جوانش، مهندس سپیده قربانلو، به سیر تحولا ت بازاریابی از سال 1911 به بعد میپردازد. سیر بازاریابی از آغاز تا حضور نظریهی 4 پی بازاریابی، در شمارهی پیشین نشریهی توسعه مهندسی بازار (سال چهارم، شمارهی 15، مهر و آبان 1389) درج شد؛ یعنی زمانی که ارّابهی بازاریابی از دوران آرامش، با مشخصهی رقابت کم و رشد کُند فناوری، به حرکت درآمد و در مسیر خود به دوران گذار، با مشخصهی توسعهی مدیریت بازرگانی (MBA ) در دانشگاهها رسید. در این شماره، تحولا ت بازاریابی را در اواخر دوران گذار و پس از آن میخوانید؛ جایی که در سالهای پایانی قرن بیستم، چند اتفاق مهم چهرهی دنیا را تغییر داد و در واقع همه چیز را دگرگون ساخت. دوران جدیدی که دان سکستون (Don Sexton)، استاد برجستهی بازاریابی دانشگاه کلمبیا، به درستی آن را ""دوران شلوغی"" (Noisy days) مینامد که هنوز هم در آن به سر میبریم. این سیر تحولا ت بازاریابی ادامه مییابد تا در اواخر قرن بیستم و آستانهی قرن بیست ویکم، هجمهی انتقادات به رویکردهای بازاریابی که عمدتاً مبتنی بر 4 پی مککارتی بودند، آغاز میشود. در این زمان است که برخی از چهره های برجستهی بازاریابی جهان نظیر ژان نوئل کاپفرر، سرجیو زیمن، و ماکس ساترلند، هر کدام به فراخور زمان و مکان، به آنچه در عرصهی بازاریابی در حال رخ دادن است واکنش نشان میدهند؛ آنجا که کاپفرر ""نام تجاری"" را ارزشمندترین دارایی ناملموس شرکتها مینامد و زیمن و ساترلند به مؤسسات تبلیغاتی حمله ور میشوند. و بدین سان است که بازاریابی در آستانهی تغییرات جدی و مهمی قرار میگیرد...

2E=mc چه ربطی به بازاریابی دارد؟"" عنوان مقالهی استاد سینا قربانلو و همکار جوانش مهندس سپیده قربانلو است که از شماره های پیشین این نشریه، به سیر تحولات بازاریابی پرداخته اند. این سیر تحولات بازاریابی از مدیریت علمی تیلور آغاز شد و به 4پی مککارتی و مدیریت نام و نشان تجاری کاپفرر انجامید. در این شماره با نظریهی ارزش ادراک شدهی دان سکستون، استاد برجسته و کهنهکار بازاریابی در دانشگاه کلمبیا آشنا میشویم. نگاه تیزبین مؤلفان فراتر از تشریح دیدگاههای دان سکستون و تأثیر نظریهی او در بازاریابی است. در اثر حاضر که پیش رو است، فارغ از اشکالات 4پی جروم مککارتی، نخست درهم تنیدگی نظریهی ارزش ویژهی نام تجاری و ارزش ادراکشده مورد توجه است و سپس با جسارت عالمانه، تمایز و تفاوت این دو دیدگاه بیان میشود و در نهایت، در این شمارهی نشریه، با دیدگاه پیتر فیسک، فیزیکدان اتمی و نویسندهی کتاب ""نبوغ بازاریابی"" به پایان میرسد که میگوید: امروزه بازاریابی نه تنها مهمترین شغل در یک کسب وکار بلکه، مهمترین شغل دنیا است. شایستهی یادآوری است بتازگی ترجمهی این کتاب (پرورش نبوغ بازاریابی) از سوی استاد سینا قربانلو به پایان رسیده و ان شاءا... در آغاز سال 1390 این کتاب از سوی شرکت TMBA چاپ و توزیع خواهد شد.

گوهرمدیریت علمی تیلورکه از قدرت تحلیل و حل مساله (یا همانIQ معروف) سرچشمه میگیرد، همچنان – پس ازگذشت یک قرن- تقریباً دست نخورده باقی مانده است! این، از دید برخی از متفکران، نشان دهندهی اوج خلاقیت، صلابت و ماندگاری افکار تیلور و از دید برخی دیگر از صاحبنظران، گویای عقب ماندگی مدیریت علمی از تحولات و دستاوردهایی است که بشر، طی قرن گذشته به آنها دست پیدا کرده است.

E=mc2 چه ربطی به بازاریابی دارد؟ عنوان مقاله ای است که به سیر تحولات بازاریابی می پردازد. در این سیر تحولی، مؤلفان به سه موقعیت برجسته ی 1) مدیریت علمی تیلور (1911)، 4 پی جروم مک کارتی، و ارزش ادراک شده ی دان سکستون، استاد برجسته و کهنه کار بازاریابی در دانشگاه کلمبیا پرداخته اند. استاد سینا قربانلو یکی از مؤلفان این اثر است؛ مؤلف، مترجم، و محققی که تألیف و ترجمه کتابهای گوناگونی را در حوزه بازاریابی، تبلیغات، مدیریت، روش تحقیق بر عهده دارد و تاکنون بیش از 20 اثر او چاپ و منتشر شده است. قربانلو اینک در پرتو آثار تألیف و ترجمه ای اش با همراهی همکاری جوان کوشیده است تا سیر تحولات بازاریابی را از سال 1911 به این سو تدوین کند. نگاه تحلیلی این اثر می تواند برای برخی صاحبنظران بازاریابی با تأمل و پرسشهای فراوان روبه رو شود که توسعه مهندسی بازار پیشاپیش آمادگی خود را برای درج تأملات و پرسشها اعلام می دارد و آن را به فال نیک می گیرد. شایان ذکر است اثر دریافتی از مؤلفان،70 صفحه و فراتر از ظرفیتهای یک نشریه است. از این رو به صورت سلسله وار در توسعه مهندسی بازار درج می شود. در این شماره، سیر بازاریابی را از آغاز تا حضور نظریه ی 4 پی بازاریابی می خوانید؛ یعنی در دوره ای که شاخص اصلی آن رشد کند فناوری بود، دوره ای که بازاریابی، کار آسانی بود. در این دوره، بازاریابان با سبدی حاوی چند تدبیر (تاکتیک) نظیر تبلیغ، ترویج، فروش، قیمت گذاری، بسته بندی، روابط عمومی و نظایر آن بازار را از وجود محصولات، ویژگیها، و پولی که باید بابت آن پرداخت می شد، آگاه می ساختند.. سپس محصولات از طریق مجاری توزیع شناخته شده و سنتی به بازارها عرضه می شدند واز سوی فروشندگان یا خرده فروشها با کمترین دردسر به فروش می رسیدند. این سیر تحولی بازاریابی ادامه می یابد تا در بازرگانی و تجارت رشته هایی مانند MBA مطرح می شوند. مؤلفان با اشاره به روند MBA، با تیزبینی پرسشها و شواهدی را معرفی می کنند که بزرگانی نظیر وارن بافت، بیل گیتس، استیو جایز جملگی خارج از محدوده های MBA و تحصیلات و مدارج عالی دانشگاهی اقدامات هوشمندانه ای در بازار و تجارت جهانی به راه انداختند که هوش ربا است. و در پی آن، مؤلفان دیدگاه مدیریت نوین را با فرمول MQ = IQ + EQ + PQ در سال 2009 ارائه می کنند که حاصل دیدگاه صاحبنظر برجسته ای به نام جو اوئن است. افشره ی این فرمول چنین است : هوش مدیریتی حاصلجمع هوش عقلانی (IQ)، هوش عاطفی (EQ)، هوش سیاسی است. برای توضیح بیشتر در این باره، مطالعه ی مقاله ی E=mc2چه ربطی به بازاریابی دارد؟ توصیه می شود.