احمد حسن زاده

روابط صمیمی و همدلی زوجین بعنوان یکی از عوامل اساسی در حفظ سلامت خانواده ها، نقش مهمی در پیشگیری از جدایی دارد. رویکرد هیجان مدار با تقویت و تنظیم هیجانات، فرد را به سمت دل بستگی ایمن سوق می دهد و درمان ایماگوتراپی نیز با غنی سازی روابط در افراد ایجاد احساس امنیت می کند. در اینجا این سؤال مطرح است که آیا بین اثربخشی زوج درمانی با دو رویکرد هیجان مدار و ایماگوتراپی (تصویرسازی) بر بهبود روابط زوجین تفاوت وجود دارد یا خیر؟ روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش و جامعه ی آماری شامل تمامی زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان زرند با مشکلاتی در روابط زناشویی است. جهت تعیین گروه نمونه ی پیش آزمون، شرکت کنندگان، پرسشنامه ی الگوهای ارتباطی را دریافت کردند. شیوه ی نمونه گیری، تصادفی در دسترس بود که 21 زوج به صورت تصادفی به سه گروه شامل دو گروه آزمایش (گروه هیجان مدار و گروه ایماگوتراپی) و یک گروه کنترل تقسیم شده و گروه های آزمایش در جلسات زوج درمانی شرکت کردند. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی برای مقایسه اثربخشی دو رویکرد زوج درمانی بر بهبود روابط زوجین انجام شد. مشاهده شد که آموزش زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی در مراحل پیش آزمون و پیگیری تأثیرگذار بوده و بین گروه کنترل با گروه های آزمایش تفاوت معناداری مشاهده شد. این آموزش ها روابط زوجین را به میزان بسیار زیادی بهبود بخشیدند. با درنظرگرفتن نتایج این پژوهش، پیشنهاد می شود که همگام با آموزش زوج درمانگران جهت انجام مداخلات درمانی، این درمان ها به صورت طولانی مدت و متمرکز در مراحل مختلف ازدواج و زندگی برای زوجین اعمال گردد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ابعاد شخصیت، الگوهای ارتباطی خانواده با رفتار جرأت مندانه در دانشجویان بود. پژوهش حاضر از نوع مقطعی بوده و رویکرد توصیفی از نوع همبستگی هست. شرکت کنندگان پژوهش شامل 223 نفر دانشجوی دختر (113) و پسر (110) مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور جیرفت در سال 92-1391 بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب گردیدند و مقیاس ویژگی های شخصیتی (آیزنک، 1973)، مقیاس تجدید نظر شده الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994) و پرسشنامه ابراز وجود (هرزبرگر و همکاران،1984) را تکمیل نمودند. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها نشان داد که این پرسشنامه ها از ویژگی های روانسنجی مناسبی برخوردار هستند. با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان، میزان پیش بینی رفتار جرأت مندانه توسط ابعاد شخصیت و ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بعد برون گرایی پیش بینی کننده مثبت و معنادار و بعد روان رنجوری پیش بینی کننده منفی و معنادار رفتار جرأت مندانه است. همچنین، جهت گیری گفت و شنود خانواده پیش بینی کننده مثبت و معنادار وجهت گیری همنوایی پیش بینی کننده منفی و معنادار رفتار جرأت مندانه می باشد. در مجموع یافته های پژوهش حاضر نشان داد که دارا بودن برخی ویژگی های شخصیتی و ارتقاء گفت و شنود خانواده با افزایش رفتار جرأت مندانه در فرزندان مرتبط است.

هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای مؤلّفه های فراشناخت در نوجوانان مبتلا و غیرمبتلا به اختلال وسواس فکری ـ عملی بود. روش پژوهش از نوع علّی ـ مقایسه ای بود، به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس نمونه ای به حجم 60 نفر انتخاب شد، به صورتی که 30 نوجوان مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی بودند (از میان افراد مراجعه کننده به درمانگاه های روان پزشکی بیمارستان های امام حسین (ع) و روزبه شهر تهران) و 30 نوجوان غیرمبتلا به اختلال مذکور بودند (از میان دانش آموزان شهر تهران). برای جمع آوری داده ها از تشخیص روان پزشک و مصاحبه بالینی سازمان یافته مطابق با چهارمین نسخه بازنگری شده راهنمای آماری و تشخیص اختلالات روانی انجمن روان پزشکان آمریکا، فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت ولز و کارترایت – هاتون و پرسشنامه وسواس فکری – عملی مادزلی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون T دو گروه مستقل تحلیل شدند. نتایج نشان داد که فراشناخت نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری - عملی در مقایسه با نوجوانان غیرمبتلا به این اختلال متفاوت است و تنها در مؤلّفه مربوط به لزوم کنترل افکار در دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. با توجه به نتایج به دست آمده، باورهای فراشناخت در مهم جلوه دادن افکار، احساسات، لزوم انجام دادن آیین مندی های وسواسی و همچنین در نگهداری، پایداری و تشدید نشانه های بیماری در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری - عملی نقشی مهم را ایفا می کنند.

این پژوهش از نوع پژوهش های شبه تجربی است که اثربخشی رویکرد معنادرمانی را به شیوه گروهی بر کاهش ناامیدی در زندگی معلولان ضایعه نخاعی پس از زلزله در شهرستان زرند بررسی کرد. جامعه آماری کلیه معلولان ضایعه نخاعی پس از زلزله در شهرستان زرند بودند که از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده (برای دو گروه 12 نفری آزمایش و گواه) انتخاب و در دو گروه گماشته شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه 20 سؤالی ناامیدی بک بود. برای مقایسه میانگین های افتراقی دو گروه از آزمون t استفاده شد. در این پژوهش شش فرضیه مطرح شد که در این فرضیه ها، مؤلّفه های مختلف ناامیدی و نمره کل با توجه به رویکرد معنا درمانی به شیوه گروهی بررسی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که t محاسبه شده برای بررسی میانگین های دو گروه در مؤلّفه های مختلف ناامیدی در حوزه دستیابی به خواسته ها (512/3-)، نومیدی درباره آینده (862/4-)، نگرش نسبت به آینده (555/2-)، دورنمای زندگی (471/3-)، اعتماد به آینده (242/0-) و در حوزه نمره کل (685/8-) است که فقط فرضیه پنجم تأیید نشد و بقیه فرضیه ها از لحاظ آماری معنادار تشخیص داده شده اند. نتایج نشان داد که این روش بر کاهش نا امیدی معلولان ضایعه نخاعی پس از زلزله مؤثر است.