آسیه کریم پور آذر

هدف: هدف پژوهش حاضر، محاسبه کارایی و رتبه بندی کتابخانه های عمومی استان های ایران در سال 1387 با استفاده از تکنیک کمی تحلیل پوششی داده ها است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام گرفته است. برای جمع آوری داده ها از اینترنت استفاده شده است. داده های مورد استفاده مربوط به محدوده زمانی سال 1387 بوده و داده ها به صورت استانی طبقه بندی شده اند. کتابخانه های عمومی 30 استان کشور بر حسب شاخص های ورودی شامل تعداد کتاب ها، جمعیت با سواد هر استان، تعداد کتابخانه های هر استان، تعداد کتابداران، تعداد صندلی ها و مجموع مواد دیداری شنیداری موجود در کتابخانه های هر استان و شاخص های خروجی شامل مجموع تعداد اعضا، تعداد امانات و تعداد مراجعات کتابخانه های هر استان مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نرم افزار اکسل برای جمع آوری داده ها و از نرم افزار Excel DEA Solver برای تجزیه وتحلیل و حل مدل استفاده گردید. یافته ها: یافته ها بیانگر این بود که کتابخانه های 15 استان از 30 استان کارا و مابقی ناکارا هستند. با استفاده از امتیاز ابرکارایی مشخص شد که از بین استان های کارا، استان های ایلام، خراسان جنوبی و سمنان دارای بیش ترین امتیاز ابرکارایی بوده و از بین استان های ناکارا، استان های بوشهر، قم و کردستان کم ترین امتیاز ابرکارایی را به خود اختصاص دادند. اصالت/ارزش: موضوع سنجش عملکرد دیرزمانی است که در متون کتابداری و اطلاع رسانی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده و مسائل بحث برانگیز و مختلفی را میان صاحب نظران باعث شده است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به کارگیری یکی از روش های کمی و معتبر در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استان های ایران پرداخته و راه کار های عملی برای ارتقای سطح عملکرد آن ها ارائه نماید.