مژده هاشمیان

از آنجا که پیدایش بانکداری الکترونیک در ایران امری تقریباً جدید است، مقابله با مقاومت مشتریان نسبت به پذیرش این فناوری اهمیت بالایی دارد. بانک سامان به عنوان اولین بانک ارائه دهنده خدمات الکترونیک برای حفظ پیشرو بودن در این عرصه باید تلاش کند تا در پذیرش ابزارهای بانکداری الکترونیک از سوی مشتریان مقدم باشد؛ بنابراین باید زودتر از سایرین عوامل مؤثر را با تمرکز بر مشتریانش شناسایی و موانع پذیرش را برطرف سازد. هدف این مقاله، شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش ابزارهای بانکداری الکترونیک از سوی مشتریان بانک سامان است. بدین منظور با استفاده از مدل های موجود در ادبیات، متغیرها و عوامل بالقوه تأثیرگذار در پذیرش بررسی شده، پرسشنامه ای طراحی شده است. تجزیه وتحلیل داده ها براساس آمار توصیفی و مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL انجام شده است. نتایج نشان می دهد، عوامل مفید بودن، سازگاری، سهولت استفاده و شرایط تسهیل کننده تأثیر معناداری بر پذیرش هر چهار ابزار بانکداری الکترونیک یعنی کارت بانک، تلفن بانک، اینترنت بانک و موبایل بانک دارند. همچنین عامل ریسک پذیری نیز در پذیرش موبایل بانک تأثیر معنادار دارد و در پذیرش کارت بانکی نسبت به اینترنت بانک و تلفن بانک تأثیر ناچیزی دارد که این امر تفاوت بین ابازر کارت و بانکی و ابزارهای جدید بانکداری الکترونیک یعنی تلفن بانک، موبایل بانک و اینترنت بانک را نشان می دهد.

هدف از این مقاله، بررسی عوامل کلیدی تأثیر گذار در پذیرش همراه بانک (به عنوان نوآوری جدید بانکداری الکترونیک) از سوی مشتریان بانک هاست. لذا با استفاده از مدل های موجود در ادبیات، عوامل بالقوه مؤثر در پذیرش این ابزار مورد بررسی قرارگرفته اند. در تجزیه و تحلیل آماری از روش های آمار توصیفی، آزمون میانگین تک نمونه ای، تحلیل عاملی تأییدی و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. متغیرها نیز با طیف لیکرت اندازه گیری و براساس مدل رفتار مشتری دسته بندی شده اند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها بوسیله نرم افزارهای SPSS و LISREL انجام شده است. نتایج نشان می دهد عوامل کیفیت خدمات، اعتماد به بانک، عملکرد مورد انتظار، تطبیق وظیفه- فناوری، تلاش مورد انتظار، شرایط تسهیل کننده، آگاهی از خدمات، خودکارآمدی و نوآوری شخصی تأثیر معناداری بر پذیرش همراه بانک دارند. لیکن عامل احساس ریسک نسبت به نوآوری شخصی و خودکارآمدی و آگاهی تأثیر کمتری بر پذیرش دارد و همبستگی معناداری با رضایت مشتری ندارد. ضمناً در این تحقیق مشتریان بانک سامان مورد مطالعه قرار گرفته اند.