Journal of Information Technology Management (مدیریت فناوری اطلاعات)

در دنیای امروز، دانش به عنوان مزیتی رقابتی برای کشورها تلقی می شود. یکی از راهکارهای موردنظر در زمینه ی توسعه دانش، به ویژه دانش فنی ایجاد مکان های فیزیکی با محوریت انجام پروژه های دانش محور است. این مکان های فیزیکی تحت عناوین مختلفی چون "پارک های علمی"، "شهرک های تحقیقاتی"، "مناطق تکنولوژیک" و غیره در کشورهای مختلف ایجاد شده اند. در کشور ایران نیز به جهت درک چنین ضرورتی تلاش های مناسبی برای ایجاد چنین مکان هایی شده است. در این بین کسب آگاهی نسبت به اهداف و وظایف پارک های علم و فناوری در کشور و بررسی حوزه تمرکز آنها در فرآیند نوآوری از اهمیتی ویژه برای سیاست گذاری های آینده در این حوزه برخوردار است. به همین دلیل در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی اهداف و وظایف برخی از معتبرترین پارک های علم و فناوری کشور پرداخته شود و همچنین با پیمایشی ملی، اهمیت مراحل مختلف فرآیند نوآوری برای پارک های علم و فناوری کشور بررسی شود. در انتهای این پژوهش نیز راهکارهایی برای بهبود عملکرد این مراکز ارائه شده است.

امروزه خریداری و استفاده استراتژیک از سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و سیستم مدیریت ارتباط با مشتری راه حلی است که پژوهشگران و صاحبنظران فناوری اطلاعات برای پایداری در اقتصاد دیجیتالی به سازمان ها پیشنهاد می کنند. در این بین بسیاری از شرکت های ایرانی نیز تمایل به پیاده سازی این سیستم ها در سازمان خود پیدا کرده اند، ولی گاهی با مسائل و ابعاد پیاده سازی این سیستم ها آشنایی کافی ندارند؛ ازاین رو هدف این پژوهش انجام پیمایشی درباره ی پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان و مدیریت ارتباط با مشتری در شرکت های تولیدی و خدماتی کشور ایران است. در این پیمایش تلاش بر این است، برخی از مهم ترین جنبه های پیاده سازی این سیستم ها شامل انگیزه های پیاده سازی، موانع و مشکلات پیاده سازی این سیستم ها در کشور، نتایج پیاده سازی این سیستم ها، معیار گزینش این سیستم ها توسط کاربران، معیار گزینش عرضه کنندگان این سیستم ها و عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی این سیستم ها بررسی شود. جامعه ی پژوهش، شامل 41 شرکت در حوزه ی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و شانزده شرکت در حوزه ی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری بوده است. نتایج پیمایش نشان می دهد، این شرکت ها با انگیزه هایی مانند افزایش بهره وری، افزایش نتایج تجاری، افزایش کیفیت اطلاعات، پاسخ گویی بهتر به مشتری و کاهش موجودی، وارد پیاده سازی این سیستم ها در سازمان خود می شوند ولی در عمل با مشکلاتی مانند عدم شناخت و تعریف درست نیازمندی ها، یکپارچه سازی اطلاعات، مقاومت کارکنان، عدم تناسب تکنولوژی با ساختار موجود و ایجاد هزینه های غیرقابل پیش بینی مواجه می شوند.

مدیریت دانش تحت تأثیر متغیرهایی مانند ساختار سازمانی، سبک رهبری، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات و غیره قرار می گیرد. ساختار و جوسازمانی را می توان چارچوب و زیرساختی در اجرای موفق مدیریت دانش دانست. مطالعه های پیشین تأثیر این دو متغیر را در اجرای مدیریت دانش بررسی کرده اند. در این مطالعه ضمن بررسی تأثیرگذاری ساختار و جو سازمانی بر مدیریت دانش، نقش میانجی کنش متقابل اجتماعی در تأثیرگذاری ساختار و جو سازمانی بر مدیریت دانش بررسی شده است. پژوهش از این حیث که نقش میانجی کنش متقابل اجتماعی را در ارتباط بین ساختار و جوسازمانی با مدیریت دانش تحلیل کرده است، دارای نوآوری است. این مطالعه در نمونه ای 148تایی از شرکت های صنعت خودرو در کشور انجام شده است. روش تحقیق مورداستفاده در این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی- مدل معادلات ساختاری بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، ساختار و جو سازمانی تأثیر مثبت و معناداری بر مدیریت دانش و کنش متقابل اجتماعی داشته،کنش متقابل اجتماعی، متغیر میانجی در تأثیرگذای ساختار و جو سازمانی بر مدیریت دانش، عمل می کند.

با رشد و گسترش تجارت الکترونیک در دنیای امروزی، اعتماد مشتری اهمیت زیادی پیدا کرده است. خدمات الکترونیک فرصت منحصر به فردی را برای کسب و کارها فراهم می کند تا مدل های جدیدی را برای ارزش آفرینی برای مشتریان ارائه دهند.کیفیت خدمات الکترونیک تأثیر زیادی بر قضاوت های ذهنی مشتریان از خدمات داشته، نقش مهمی در ایجاد اعتماد در آنها ایفا می کند. این مقاله درصدد آن است تا با توجه به اهمیت اعتمادسازی در مشتریان نسبت به خدمات الکترونیکی، به تجزیه و تحلیل تأثیر کیفیت خدمات الکترونیک شرکت های کارگزاری شهر تهران در ایجاد اعتماد در مشتریان بپردازد. بدین منظور پرسشنامه ای با هدف ارائه ی مدلی برای تببین عوامل مؤثر بر اعتماد باتأکید بر نقش کیفیت خدمات الکترونیک، ریسک درک شده و ارزش احساس شده، طراحی و پیمایش شده است. با جمع آوری داده از 373 نفر از مشتریان و با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری برای تحلیل، پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت خدمات الکترونیک کارگزاری ها ارائه شده است. نتایج نشان می دهد، در شرکت های کارگزاری کیفیت خدمات الکترونیک اثر مثبت و معناداری بر اعتماد مشتریان دارد.

امروزه سازمان ها در فضای رقابتی برای رسیدن به کیفیت و سرعت بالاتر در ارائه ی کالا و خدمات به سیستمی بهره ور و یکپارچه کننده منابع سازمان نیاز دارند. یکی از بهترین ابزارهای رسیدن به این هدف، راه حل نرم افزاریERP است. یکی از مشکلات اساسی برای پیاده سازی ERP، عدم هماهنگی و تناسب آن با فرایندهای کسب وکار مهندسی مجدد BPRاست. انجام صحیح BPR با الهام گرفتن از برنامه ریزی استراتژیک و حمایت مدیریت ارشد منجربه پیاده سازی موفقیت آمیز ERP شده، متعاقب آن همبستگی قوی با نتایج ارزشیابی عملکرد در سازمان خواهند داشت که هدف اصلی پژوهش را تشکیل می دهد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، مدیران و کارشناسان خبره چهار شرکت از نوع تولید انبوه پیوسته (ذوب آهن اصفهان، ساینای ابهر، گلتاش اصفهان و پاکسان تهران) که در این زمینه دارای تجربه کافی بودند برای پاسخ گویی به ابزارهای پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه ی برنامه-ریزی استراتژیک تولید، مهندسی مجدد و فرایندهای سازمان، به همراه پرسشنامه ی انتخاب و اجرای راه حل نرم افزاری ERP و ارزشیابی عملکرد بودند. داده های پژوهش با استفاده از آزمون همبستگی از نوع تحلیل عاملی در محیط LISREL 8.53 تحلیل شد. نتایج نشان می دهد، ضریب همبستگی استاندارد بین دو مفهوم اندازه گیری عملکرد و استراتژی تولید با عدد (90/0) برقرار است که این نتیجه خلاف آنچه در مقاله های خارجی نشان می دهد، بازگو می کند. بعد از آن بیشترین همبستگی بین اندازه گیری عملکرد و پروژه ERP خیلی نزدیک به همان عدد یعنی (89/0) برقرار است و این هم مؤید تأثیر شگرف انتخاب و پیاده سازی موفق بسته نرم افزاری ERP روی شاخص های عملکردی سازمان است.

برون سپاری پروژه های فناوری اطلاعات دارای مزیت هایی مانند: کاهش هزینه ها، بهبود کیفیت سرویس دهی، ایجاد سودهای رقابتی و... است. عدم توجه به ریسک ها در هنگام برون سپاری این پروژه ها، باعث تحقق نیافتن منافع پیش بینی شده و در نتیجه شکست پروژه می شود. با توجه به روند رو به گسترش استفاده از برون سپاری پروژه های فناوری اطلاعات در ایران، هدف از انجام این پژوهش شناسایی ریسک های برون سپاری پروژه های فناوری اطلاعات و سپس الویت بندی آنها با استفاده از دیدگاه خبرگان طراحی سیستم های اطلاعاتی است. بدین منظور با مرور مقاله های کلیدی، لیست جامعی از دوازده فاکتور ریسک شناسایی شد. برای الویت بندی آنها ساختار فرآیند تجزیه وتحلیل شبکه ای فازی (F-ANP) تهیه و فاکتورهای ریسک در آن قرار گرفت. سپس با استفاده از پرسشنامه ، نقطه نظر سیزده خبره در این زمینه گردآوری شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد، فاکتور "تأمین-کننده" و زیرفاکتور "فقدان مهارت تأمین کننده در عملیات فناوری اطلاعات" دارای مهم ترین الویت در موفقیت و شکست برون سپاری پروژه های فناوری اطلاعات از دیدگاه خبرگان طراحی سیستم های اطلاعاتی محسوب می شوند.

سیستم پرداخت الکترونیکی یکی از خدمات بانکداری الکترونیکی است و برای اینکه یک سیستم پرداخت الکترونیکی بر سیستم سنتی برتری داشته باشد باید قابل اعتماد و عاری از نقص های امنیتی باشد. برای جذب، نگهداری و بازگرداندن کاربران سیستم پرداخت الکترونیکی، بهبود بخشیدن به ادراک مشتریان از امنیت و اعتماد در طول تراکنش های پرداخت الکترونیکی امری حیاتی است؛ از این رو در این پژوهش سعی شده است، تأثیر ادراک مشتریان از امنیت و اعتماد بر استفاده از سیستم پرداخت الکترونیکی بانک کشاورزی بررسی شود. روش پژوهش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و به آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری پرداخته شده است. نتایج آزمون فرضیه های اصلی مدل مفهومی در قالب مدل ساختاری نشان داد، متغیرهای فرایندهای تراکنش و حفاظت فنی بر امنیت ادراک شده و متغیرهای فرایندهای تراکنش و بیانیه امنیت بر اعتماد ادراک شده و متغیر اعتماد ادراک شده بر میزان استفاده و متغیر امنیت ادراک شده بر اعتماد ادراک شده اثر مثبت و معنادار دارند.

از آنجا که پیدایش بانکداری الکترونیک در ایران امری تقریباً جدید است، مقابله با مقاومت مشتریان نسبت به پذیرش این فناوری اهمیت بالایی دارد. بانک سامان به عنوان اولین بانک ارائه دهنده خدمات الکترونیک برای حفظ پیشرو بودن در این عرصه باید تلاش کند تا در پذیرش ابزارهای بانکداری الکترونیک از سوی مشتریان مقدم باشد؛ بنابراین باید زودتر از سایرین عوامل مؤثر را با تمرکز بر مشتریانش شناسایی و موانع پذیرش را برطرف سازد. هدف این مقاله، شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش ابزارهای بانکداری الکترونیک از سوی مشتریان بانک سامان است. بدین منظور با استفاده از مدل های موجود در ادبیات، متغیرها و عوامل بالقوه تأثیرگذار در پذیرش بررسی شده، پرسشنامه ای طراحی شده است. تجزیه وتحلیل داده ها براساس آمار توصیفی و مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL انجام شده است. نتایج نشان می دهد، عوامل مفید بودن، سازگاری، سهولت استفاده و شرایط تسهیل کننده تأثیر معناداری بر پذیرش هر چهار ابزار بانکداری الکترونیک یعنی کارت بانک، تلفن بانک، اینترنت بانک و موبایل بانک دارند. همچنین عامل ریسک پذیری نیز در پذیرش موبایل بانک تأثیر معنادار دارد و در پذیرش کارت بانکی نسبت به اینترنت بانک و تلفن بانک تأثیر ناچیزی دارد که این امر تفاوت بین ابازر کارت و بانکی و ابزارهای جدید بانکداری الکترونیک یعنی تلفن بانک، موبایل بانک و اینترنت بانک را نشان می دهد.

امروزه تغییر در بیشتر سازمان ها پدیده ای اجتناب ناپذیر است و سازمان ها برای ماندن در بازار رقابت و کسب موفقیت و حفظ مشتریان، بایستی خود را با نیازمندی های جدید همسو سازند. فرایندهای کسب وکار یکی از اجزای اصلی سازمان است که دستخوش این تغییرات قرار می گیرد. به ویژه در محیط های کسب وکار پویا، فرایندهای کاری در زمان اجرا نیز تغییر می-کنند. توانایی اعمال درست تغییر در فرایندها و بررسی صحت آنها پیش از ب کارگیری از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است. یکی از راه حل های ممکن، استفاده از یک مدل قابل اجرا همراه با مدل فرایند است. در این مقاله چارچوبی برای اعمال این تغییرات و بررسی صحت آنها از طریق یکپارچه سازی نمودار فعالیت UML2.0 به عنوان تکنیک استانداردی برای مدلسازی فرایندهای کاری و شبکه پتری رنگی، مدلی قابل اجرا، ارائه می شود.