محمود عبایی

امروزه دشمنان اسلام به روش های مختلف و با طرح شبهاتی چون جنگ طلبی، نژادپرستی، تشکیل گروه های تروریستی به دنبال خدشه دار کردن چهره اسلام و پیامبر اعظم(ص) هستند و با اقدامات خود موجب اسلام هراسی در بین ملتها و جلوگیری از گسترش اسلام می شوند. با مطالعه مبانی و منابع روایی ملاحظه می شود که نبی مکرم اسلام در طول ده سال حکومت در مدینه، حدود 85 غزوه و 34 سریه را مدیریت و فرماندهی کرده که در همه آنها سپاهیان خود را به رعایت حقوق بشر دوستانه و حفظ کرامت انسانی امر نموده است. لذا در این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این سوال هستیم: «اصول بنیادین حقوق بشر دوستانه از منظر سیره نظامی پیامبر اعظم (ص) کدامند؟» این تحقیق از نظر هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و از نظر ماهیت کیفی است. روش جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و فیش برداری از منابع و آثار روایی معتبر می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. در پایان، اصول بنیادین حقوقِ بشردوستانه از منظر سیره نظامی پیامبر اعظم(ص) در 52 زیر مقوله، 22 مقوله و 10 اصل در قالب یک الگوی مفهومی در دو بعد مادی و معنوی ارائه گردید.

تأثیر هرمنوتیک و نیز «خوانش زنانه» در فهم و تفسیر از مباحثی است که در دهه های اخیر در حوزه تفسیر متون دینی مطرح شده است. در این مطالعه در صدد آن ایم که این نگاه در فهم قرآن را بر اساس دیدگاه های آمنه ودود تحلیل و بررسی نماییم. وی تلاش می کند به روشی که آن را «هرمنوتیک توحیدی» نامیده است، آیات قرآن درباره زن را بازخوانی کند. ودود قرآن را کلام خدا و تاریخی اخلاقی می داند. او معتقد است که به جز مناسک و آیین های عبادی که غیر قابل تغییرند، لزوماً نباید از بخش های دیگر قرآن که مربوط به بافت های خاص است تقلید کرد، مگر اینکه بعدها بتوان یک چارچوب عام و نظام مند ساخت و از آن مبانی برای هدایت عام استفاده کرد. ودود ، همچون نوگرایان معاصر، آیات متشابه را به «تمثیلی» تفسیر می کند و معنای متن را ثابت نمی بیند و معتقد است که هیچ یک از روش های تفسیری عینی و اُبژکتیو نیستند. همچنین، اعتقاد دارد در فهم وحی باید به بافت مکانی و زمانی و فرهنگ عصر نزول و زمینه های نزول آیات توجه کنیم.