خدیجه ضیایی

 در وصف بعثت پیامبر(ص) و نصب امامان معصوم (ع) هدیه ای الهی است آیاتی در قرآن آمده است که درصورت الگو گیری بشر از آنها آرزوی دیرینه او یعنی، تشکیل جامعه آرمانی اسلامی با هدف ایجاد فرصت برای دستیابی به هدف اصلی خلقت که در گرو معرفت الهی است محقق خواهد شد. نوشتار حاضر باروش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از تفاسیر و منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که شاخه های تربیتی آیات مربوط به امامت در تحقق جامعه مورد انتظار اسلامی چگونه منشأ اثر است. یافته های پژوهش نشان می دهد باتوجه به شاخص های تربیتی آیات امامت که ناظر به خود مقام امامت و هدایتگری انسان است، مردم و مسئولان جوامع اسلامی باید با داشتن روحیه ولایت پذیری و اطاعت از امام در رشد معنوی و مادی افراد جامعه تلاش کنند.

یکی از حوزه های پژوهشی اعجاز بیانی قرآن کریم، تصویرآفرینی است. سراسر آیات قرآن پوشیده از تصویر است. ملموس بودن مفاهیم ذهنی، یکی از ابعاد قابل فهم بودن بیان قرآن است. قرآن به زبان عربی است و زبان عربی نوعی زبان تصویری است. به همین دلیل ادیب معاصر مصری، سیدقطب به ایجاد تصاویر هنری به کمک تصویری بودن زبان عربی پرداخته است. به اعتقاد او قرآن کریم در بیان اغراض گوناگون به بهترین وجه از قاعده تصویر بهره برده است گویی که این قاعده عام و فراگیر، ابزار مؤثری در بیان قرآن است. سیدقطب مؤلفه هایی مانند تخییل، تشخیص، موسیقی و... را به منزله یک پیکره به هم پیوسته می داند و با چنین مبنایی به تجلی تصویرآفرینی در قرآن می پردازد که مهمترین آنها عبارتند از: معانی ذهنی، حالات نفسانی، ضرب المثل ها و... . براین اساس پژوهش حاضر با بهره گیری از منابع اسنادی و به روش تحلیلی-توصیفی تصویرآفرینی در آیات قرآن کریم توسط سیدقطب را تبیین کرده است.

قرآن و اهل بیت دو منبع اساسی در فهم معارف اسلامی و هدایتگر انسان به سوی بهترین و استوارترین راه کمال و سعادت انسان است. امامان (ع) الگوهای کامل و هدیه ای الهی برای انسان به شمار می آیند در صورت الگوگیری کامل از آنان جامعه آرمانی تحقق می یابد. تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از تفاسیر و منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که شاخص های الگویی آیات مربوط به امامت در تحقق جامعه آرمانی اسلامی با تأکید بر سخنان مقام معظم رهبری، چگونه است. یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص های الگویی آیات امامت در دو محور قابل بررسی است: محور اول ناظر به مقام امامت همچون دوری از گناه، صبر، یقین، ولایت الهی، ایثار... و محور دوم ناظر به هدایتگری انسان در زمینه های علمی، دینی، سیاست و حکومت و... است که الگوگیری از این شاخصه ها می تواند در ابعاد مختلف از جمله فردی و خانوادگی و فرهنگی و اقتصادی زمینه تحقق جامعه آرمانی را فراهم کند.

ارتباطات فرآیندی پویا و پیچیده است به طوری که توجه اکثر کارشناسان و روانشناسان تربیتی به آن معطوف شده است و حل بسیاری از مشکلات جامعه به ویژه اصلاح رفتار انسانی در گرو پرداختن به این موضوع اساسی است. تحقیقات نشان می دهد خانواده موفق و کارآمد، خانواده ای است که روابط اعضای آن مبتنی بر اصول و ضوابط صحیح ارتباطی باشد. همچنین خانواده مهم ترین و اصلی ترین نهاد تربیتی جامعه و نخستین آموزشگاه و پرورشگاه فرزندان است. از این رو، بیان هر گونه سخنی درباره تربیت دینی بدون توجه به نقش حیاتی خانواده نادرست است. در مقاله حاضر سعی شده است با استفاده از آیات و روایات و سیره ائمه اطهار شاخص های ارتباط سالم والدین و نقش آن در تعلیم و تربیت دینی فرزندان بررسی شود. نتایج این بررسی نشان می دهد پدر و مادر وظیفه دارند با ایجاد روابط دوستانه با فرزندان، محیطی مناسب را برای آنان فراهم آورند تا عقایدی که در فطرت آنها نهادینه شده است ظهور و بروز نماید و پرورش کامل گردد. اصول ارتباط درست والدین با فرزندان، نقش ارتباط در اولین جایگاه تربیت و آثار و نتایج ارتباط درست در رشد تربیت دینی از مواردی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.