زهرا حجازی

پژوهش حاضر با هدف مفهوم سازی برنامه درسی تربیت جنسی با تاکید بر نقش خانواده- مدرسه انجام شده است. این تحقیق در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از راهبرد داده بنیاد و روش ظهوریابنده و ابزار مصاحبه های نیمه ساختارمند صورت گرفته است. جهت جمع آوری داده ها، از متخصصان در حوزه های مرتبط علمی، آموزشی و اجرایی استفاده شد که با استفاده از نمونه گیری نظری 32 نفر مشارکت داشتند. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع مقوله ها و شکل گیری جوهر حوزه بنیادی ادامه یافت. همزمان با مصاحبه ها، کدگذاری باز، انتخابی و نظری صورت و مورد اعتباریابی قرار گفت. یافته ها حاکی از آن بود که ادراک متخصصان نسبت به برنامه درسی تربیت جنسی خانواده- مدرسه مرکز ثقل بودن گفتمان فرهنگی تربیت جنسی را نشان می دهد که تعادل برنامه درسی تربیت جنسی خانواده- مدرسه به تعادل آن بستگی دارد. دو مقوله منطق تربیت جنسی خانواده محور و رویکرد تربیت جنسی مدرسه محور به عنوان مقوله های محوری بودند که در ذیل آن ها به ترتیب 12 و 11 کد بنیادی شناسایی شدند. با شفاف سازی نقش های خانواده- مدرسه، زمینه لازم برای نوبسترسازی برنامه درسی فراهم می آید.

هدف پژوهش حاضر، استخراج مؤلفه ها و کنشگران برنامه درسی تربیت جنسی خانه – مدرسه است. روش تحقیق، سنتز آثار پژوهشی مرتبط در بازه های زمانی 2010 تا 2020 برگرفته از پایگاه های اطلاعاتی است. تعداد 376پژوهش علمی شناسایی و پس از بررسی های لازم، 19پژوهش به مرحله نخست سنتز وارد شدند که با استفاده از روش سنتزپژوهی ساسکویس، هان و رودلا ترکیبی بهینه از نتایج آن ها ارایه گردید. استفاده از ارزیاب برای کدگذاری مجدد یافته ها، بیان شفاف آنچه انجام شده است و وجود شاخص های معین و قابل دفاع برای انتخاب مطالعات ورودی، جهت ارتقاء اعتبار پژوهش استفاده گردید. طبق یافته های حاصل، در برنامه درسی تربیت جنسی خانه- مدرسه مقوله های 12 گانه شناسایی گردید؛ شریان حیاتی سلامت و بهداشت؛ تعرض تا تجاوز: از پیشگیری تا درمان؛ رشد، نمو و بالیدگی انسان در چرخه عمر؛ شبکه ارتباطی انسانی: من به توان ما؛ مهارت های بهزیستن؛ ارزش مداری و نقش آفرینی معنویت؛ فعل جنسی؛ کیستی جنسی و جنسیت؛ شاهراه اطلاعاتی- رسانه ای؛ همدلی و همیاری سازمانی؛ حق در ترازوی عدالت و بازتاب هنجارهای فرهنگی- اجتماعی. از میان کنشگران برنامه درسی جهت سهم بری از مشارکت در برنامه درسی مذکور، به ترتیب معلم، والدین، دانش آموزان و سپس متخصصان و علمای دینی شناسایی شدند.

پژوهش حاضر با هدف «واکاوی عناصر الگوی برنامه درسی تربیت زیبایی شناسی در دوره ابتدایی بر مبنای آموزه ها و اعجاز قرآن کریم» انجام شده است. روش پژوهش،کیفی و از نوع داده بنیاد، جامعه آماری تحقیق شامل آیات قرآن کریم و خبرگان متخصص در حوزه علوم قرآنی بود. نمونه مورد نظر، به صورت مطلوب از نوع هدفمند از میان منابع در دسترس محقق انتخاب شده است. داده ها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدکه در قالب مدل اولیه و مدل نهایی شامل ضرورت و اهداف تربیت زیبایی شناسی، محتوا، روش های یاددهی یادگیری، تربیت معلم، ارزشیابی، آموزش غیر مستقیم، مواد ومنابع، مدرسه، خانواده، فواید الگو شکل گرفت. بنابراین، در تحقیق حاضر مبانی از آموزه های زیبایی شناسی قرآن کریم استخراج شد و بر اساس آن الگوی برنامه درسی تربیت زیبایی شناسی ارائه گردید. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. در پایان بر مبنای یافته ها و نتایج به دست آمده، رهنمودهایی برای عملی شدن برنامه ارائه شده است.

هدف: هدف این پژوهش، نیازسنجی رئوس مطالب برنامه درسی دوره های تکمیلی علوم انسانی اسلامی برای فراهم آوردن زمینه بهبود و تقویت نظریه پردازی در اعضای هیئت علمی علوم انسانی بر اساس مبانی دینی بوده است. روش: این پژوهش از نیازسنجی با رویکرد کیفی و از ابزار مصاحبه و نمونه گیری گلوله برفی بهره مند شده است. داده ها به منظور شناسایی رویکرد آگاهان کلیدی به علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی و تعیین رئوس مطالب پیشنهادی از سوی آنان بررسی و تحلیل شدند. یافته ها: رویکرد اغلب آگاهان کلیدی، غرب گزین بود. سرفصلهایی از سوی آنان برای فراهم آوردن زمینه نظریه پردازی عضو هیئت علمی پیشنهاد شد که کلیه سرفصلهای به دست آمده در چهار محور دین اسلام، علم و دین، علوم انسانی و نظریه و نظریه پردازی تقسیم شدند. نتیجه گیری: اتخاذ چنین سرفصلهایی در این دوره ها می تواند تحولات قابل توجهی را ایجاد کند و عضو هیئت علمی شجاعت و اعتماد به نفس ایده پردازی در علوم انسانی را به دست می آورد. با عنایت به بهبود و تقویت نظریه پردازیبر اساس آموزه های دینی و نایل شدن به علوم انسانی اسلامی، مهم ترین دستاورد، پایان دادن به انحصارگرایی غربیان در علوم انسانی است