حسین ابراهیم زاده اسمین

بهبود کیفیت زندگی در هر جامعه ای، یکی از مهمترین اهداف سیاست های عمومیان جامعه است. در طول سه دهه اخیر، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلی ترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در این مقاله،سعی گردید که با استفاده از شاخص های اجتماع ی، اقتص ادی، کالب دی، زیست محیط ی و مدیریت شهری، کیفیت زندگی شهری در منطقه یک شهر زاهدان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) می باشد. جامعه ی آماری پژوهش، شهروندان بالای 15 سال ساکن در منطقه یک شهر زاهدان می باشد و بر اساس سرشماری سال 1390 برابر 75707 نفر بوده که اقدام به نمونه گیری گردید. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 223 نفر محاسبه و به روش تصادفی ساده توزیع شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری تحلیل عاملی و آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان داد اولین عامل به تنهایی 697/19، عامل دوم 709/10، عامل سوم 270/6، عامل چهارم 826/5، عامل پنجم، 211/5، عامل ششم 683/4، عامل هفتم 175/4، عامل هشتم 611/3 و عامل نهم 511/3 درصد از واریانس را محاسبه می کنند. همچنین، نتایج آزمون همبستگی پیرسون، با توجه به سطح معنی داری (Sig)، که از 05/0 کمتر می باشد و به لحاظ آماری این رابطه معنی دار است؛ نشان می دهد بین کیفیت زندگی شهری و شاخص های (زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریت شهری)، همبستگی بالایی وجود دارد که بیانگر یک رابطه خطی مثبت قوی میان آن ها است. بیشترین میزان همبستگی در منطقه یک شهر زاهدان؛ بین کیفیت زندگی شهری و متغیر کالبدی با ضریب همبستگی 786/0 می باشد؛ یعنی با افزایش میزان کیفیت محیط کالبدی، کیفیت زندگی شهری نیز افزایش می یابد.

امروزه در جهان، مسأله ایمنی در فضاهای عمومی به خصوص بوستان های شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در همین راستا، مقاله حاضر با هدف ارزیابی متغیرها و شاخص های ایمنی در بوستان های منطقه یک شهر شیراز و سنجش و رتبه بندی بوستان های مزبور بر اساس این شاخص ها صورت گرفته است. این پژوهش از نظر روش توصیفی-تحلیلی و نوع آن کاربردی است. اخذ اطلاعات از طریق توزیع پرسشنامه در میان 300 نفر بعنوان حجم نمونه، انجام و با استفاده از آزمون های آماری T تک نمونه ای و کروسکال والیس به تجزیه و تحلیل پژوهش پرداخته شد. نتایج پژوهش بیانگر آنست که میانگین کلی ایمنی در بوستان های مورد بررسی 95/2 درصد که نزدیک به حد متوسط قرار گرفته و شاخص های دسترسی فیزیکی، طراحی خوانا، روشنایی، ایمنی فیزیکی، احساس ایمنی و ایمنی بهداشتی با میانگین های 41/3، 07/3، 89/2، 85/2، 83/2، 64/2، (با توجه به میانگین نرمال 3)، به ترتیب در وضعیت متوسط رو به پایینی قرار گرفته اند و بوستان های آزادی، بعثت، قدوسی غربی، خلدبرین، کوثر و چمران با میانگین رتبه های 69/274، 74/199، 17/168، 70/139، 24/90، 46/30 به ترتیب در رتبه های اول تا ششم از نظر شاخص های ایمنی مورد مطالعه قرار دارند. بنابراین، با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهاداتی از قبیل: بهبود وضعیت روشنایی محوطه ی بوستان ها جهت استفاده ی شبانه استفاده کنندگان و حفاظت از تجهیزات در بوستان ، رسیدگی به سرویس های بهداشتی و چاره اندیشی و انجام تدابیری جهت ممانعت از ورود معتادان و ولگردان خیابانی به داخل بوستان ها و غیره جهت بهبود وضعیت ایمنی بوستان های مورد پژوهش ارائه می گردد.