بررسی جلوه های فرجام گرایی در اشعار احمد شاملو(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شعرپژوهی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۸)
113 - 138
حوزه های تخصصی:
جستار حاضر در پی بررسی نمودهای فرجا م گرایی در اشعار شاملو است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مجموعه اشعار احمد شاملو بررسی شده و اشعاری که فرم فرجامگرایانه دارند، موردتحلیل و وارسی قرار گرفته اند. براساس شواهد موجود در پژوهش میتوان گفت که فرجامگرایی یکی از مفاهیم برجسته در اشعار شاملوست که وجوه مختلفی از جهانبینی وی را نمایان میکند. فرجامگرایی در شعر شاملو را میتوان به دو دسته ی کلی تقسیم کرد: اول آن گروه از اشعاری که فرم فرجامگرایانه ندارند؛ اما در لایههای زیرین خود ذهنیتی آخرالزمانی را ارائه داده اند و اشارات فرجامگرایانه دارند و دوم، اشعاری که بر اساس فرم و روایت آخرالزمانی خلق شدهاند. علاوه براین، براساس نتایج تحقیق مشخص میشود که فرجامگرایی در شعر شاملو بیشتر کارکردی سیاسی و مبارزه طلبانه دارد و همچنان که با فرجامگرایی مارکسیستی قابل قیاس است، گاهی به روایتی ضدآخرالزمانی بدل می شود و رویکرد سکولار شاعر را نمایان میکند.