یدالله جوانی

انتخابات عرصه رقابت و پیکار سیاسى میان احزاب ، گروهها و جریان هاى سیاسى ، در هـر جـامـعـه ى سـیـاسـى بـا نـظام انتخاباتى است . در یک جامعه سیاسى باز، هر جریان سـیـاسى در مقطع انتخابات مى کوشد وارد ساختار قدرت شده ، آن قدرت را حفظ و سطح آن را افزایش دهد. بـراساس قانون اساسى جمهورى اسلامى ، ایران کشورى است که اداره آن متکى بر آراى مـردم بـوده ، مـردم نـقـش خـود در اداره کـشـور را از طـریـق انـتـخـابـات اعـمال مى کنند. بنابراین هر جریان سیاسى در ایران براى ورود به ساختار قدرت نیاز به جلب آراى مردم دارد. به موازات تلاشى که جریان هاى سیاسى براى تاثیرگذارى روى افکار عمومى براى جـلب آراء آنـان دارنـد، مـردم و بـه ویـژه خـواص جـامـعـه نـیز باید تلاش کنند جریانهاى سیاسى را به خوبى شناخته بر اساس شناخت صحیح از آنان ، دست به انتخاب بزنند. اگر شرکت در انتخابات را حقى بدانیم که باید بر اساس تکلیف از آن استفاده نماییم ، بـایـد آگـاهـانـه ایـن تـکـلیـف را بـه جـاى آوریـم ؛ زیـرا درقبال آن مسئولیت داریم . اکـنـون در آسـتـانـه انـتـخـابـات هـشـتـمـیـن دوره مجلس شوراى اسلامى قرار داریم . در این انـتـخـابـات دو جـریـان اصـلى کـشـور با عناوین جریان دوم خردادى ها (اصلاح طلبان ) و اصـولگـرایـان بـا هـم به رقابت پرداخته اند. در این نوشتار جریان دوم خرداد از نظر مواضع ، موقعیت ، کارکردها و راهبردهاى انتخاباتى بررسى شده است . برخى از سران دوم خـردادى بـرآنـنـد کـه آیـنده اى متفاوت از گذشته براى این جریان در صورت حضور مجدد در قدرت ترسیم نمایند. آنان با تقسیم دوم خردادى ها یا اصلاح طلبان به افراطى هـا و مـعـتـدل هـا، بـر ایـن راهبرد تاکید دارند که باید افراطى را کنار زد و با استفاده از تـجـارب گـذشـتـه بـا کـمـک نـیـروهـاى مـعـتـدل اصـلاحـات را بـه سـرمـنـزل مـقـصـود رسـانـد. ایـن نـوشـتـار درصـدد پـاسـخ بـه ایـن سـؤ ال نیز مى باشد که آیا موضوع کنار گذاشتن افراطیون از جبهه دوم خرداد جنبه تاکتیکى دارد یا یک راهبرد اساسى در این جبهه مى باشد.

پـس از پـیـروزى انـقـلاب اسـلامـى و بـا هـدایـت روحـانـیـت و مـرجـعـیـت دیـنى و رهبرى بى بـدیـل حـضـرت امـام خـمـینى (ره )، ولایت فقیه در نزد مردم به عنوان شاخص اصلى براى سـنـجش درستى همه امور به ویژه در مسائل فکرى ـ سیاسى مورد پذیرش قرار گرفت . امـام (ره ) فـرمـودند: ((پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکتتان آسیب نرسد.)) مردم این نـظـریـه امـام (ره ) را با تمام وجود پذیرفتند و خط امام و ولایت ، به عنوان تنها شاخص مـورد قـبـول مـلت نـهـادیـنـه گـردیـد. بـراى احـزاب ، گـروهـهـا و تشکل هاى سیاسى به تجربه ثابت گردید که بقا و تداوم حیات سیاسى آنان در گرو هـمـراهـى با خط امام و ولایت فقیه است . بر همین اساس شعار خط امام ، خط ولایت ، پیروان ولایـت فـقیه ، پیروان امام و... به یک شعار مشترک در میان احزاب و گروههاى سیاسى با تـفـکـرات و گـرایـش هـاى مـخـتـلف تـبـدیـل شـد. هـر چـنـد بـرخـى از آنـان در عـمـل رفـتـارى مـتـفـاوت از شـعـار خـود داشـتند. بنابراین در کشور و جامعه اى که از نظر سیاسى شالوده آن براى اداره امور بر راءى مردم بنا شده است و احزاب سیاسى از طریق راءى مردم وارد ساختار قدرت مى گردند، از طرفى خط امام (ره ) و ولایت فقیه براى مردم یـک شـاخـص سـنـجـش و صـراط مـستقیم هدایت به حساب مى آید، شناخت ولایتمدارى احزاب و گروههاى سیاسى یک ضرورت اجتناب ناپذیر خواهد بود. که این نوشتار به بررسى این موضوع پرداخته است .