رمضان جهانیان

این پژوهش با هدف شناسایی راهکارهای توسعه نظام مدیریت مشارکتی در سازمانهای آموزشی به روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری کلیه مدیران، معاونان و معلمان واحدهای آموزشی شهر تهران، در سال تحصیلی 84 ـ83 به تعداد 95905 نفر و نمونه آماری 1094 نفر با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده است. به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته دارای 26 سؤال پنج گزینه ای با استفاده از مقیاس لیکرت تهیه گردید. روایی پرسشنامه را 20 نفر از صاحب نظران بررسی و پایایی آن هم از طریق آلفای کرونباخ محاسبه و ضریب پایایی 87/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از آمار توصیفی (توزیع فراوانی، درصد پاسخ آزمودنی ها و میانگین) استفاده شده است. در بخش آمار استنباطی با توجه به اینکه مقیاس اندازه گیری پرسشنامه رتبه ای است، برای آزمون هر یک از سؤالات پرسشنامه، به صورت جداگانه از آزمون خی دو استفاده شده و با ادغام سؤالات مربوط به هر یک از فرضیه های تحقیق (سؤالات پژوهش)، امکان ارتقای مقیاس اندازه گیری به سطح فاصله ای را فراهم نمود. بنابراین برای مقایسه نظر مدیران، معاونان و معلمان دوره های تحصیلی از آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد که مهمترین راهکارهای توسعه نظام مدیریت مشارکتی در سازمانهای آموزشی عبارت اند از: 1) در بعد بسترسازی نظام مشارکت، شامل آگاهی و اطلاع کارکنان از مفاهیم، فلسفه و اهداف نظام مشارکت، تشویق و ترغیب کارکنان به وارد شدن به نظام مشارکت از سوی مدیران، ایجاد و توسعه اعتماد بین مدیریت و کارکنان 2) در بعد نظام دهی به مشارکت، شامل تدوین ضوابط و آیین نامه اجرایی نظام مشارکت واحدهای آموزشی. ارائه آموزش های لازم برای مجریان و دست اندرکاران نظام مشارکت 3) در بعد تکامل تدریجی نظام مشارکت، شامل شروع داوطلبانه نظام مشارکت، شروع نظام مشارکت از پیشنهادها به عنوان ساده ترین شکل مشارکت داوطلبانه، احیای حس خودباوری و اعتماد به نفس در کارکنان و... 4) در بعد اداره نظام مشارکت، شامل داشتن اختیارات کافی مدیران برای جلب مشارکت معلمان، شفاف و روشن بودن فرایند تصمیم گیری در واحدهای آموزشی، برقراری روابط حسنه بین مدیران و کارکنان و معلمان و...

این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های نظام مدیریت مدرسه محوری و ارائه چارچوب مناسب اجرا گردیده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه مدیران، معاونان و معلمان مدارس شهر تهران (95905 نفر) و نمونه آماری به کمک جدول تعیین حجم نمونه مورگان و با روش تصادفی طبقه ای (1093 نفر) می باشند، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه است که بعد از تعیین روایی و محاسبه پایایی آن (93/0) اجرا گردید. داده ها به کمک آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که ابعاد و مؤلفه های نظام مدیریت مدرسه محوری عبارت انداز: فرضیه اول. در بعد تصمیم گیری شامل مؤلفه های، پذیرش متقابل، مشارکت، مشارکت اکثریت آرا، آموزش نیروی انسانی. فرضیه دوم. در بعد کنترل و نظارت شامل مؤلفه های، خودکنترلی، پاسخگویی فرد در برابر جمع، نظارت و پاسخگویی جمع به جمع و نظارت عالی اداره های آموزش و پرورش. فرضیه سوم. در بعد ارزیابی عملکرد و پاداش عوامل انسانی شامل مؤلفه های، ویژگیهای اخلاقی، شخصیتی، مهارتهای مدیریتی و ارتباطی منابع انسانی، تحصیلات رسمی، مهارتهای فنی و دوره های آموزشی است. همچنین نتایج به دست آمده از مصاحبه با متخصصان و صاحب نظران مدیریت آموزشی نشان می دهد که مهمترین نظریه هایی که به کارگیری آنها در آموزش و پرورش زمینه استقرار نظام مدیریت مدرسه محوری را فراهم می آورد شامل: نظریه فراشناختی، نظریه مدیریت مشارکتی، نظریه آموزش مجازی، نظریه سازمان یادگیرنده، نظریه مدیریت کیفیت جامع و نظریه توانمندسازی نیروی انسانی هستند. پژوهشگر با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر و تجربیات عملی مدل مفهومی را برای استقرار نظام مدیریت مدرسه محور در آموزش و پرورش کشور به مدیران نظام آموزشی پیشنهاد کرده است.

این پژوهش با هدف تعیین ابعاد توانمندسازی مدیران آموزشی، به منظور ارائه چارچوب مناسب برای مدیران مدارس کشور، انجام پذیرفته است. بررسی ادبیات تحقیق در جهان نشان می دهد که تا کنون توانمندسازی منابع انسانی در سه رویکرد ارتباطی، انگیزشی و شناختی مورد مطالعه قرار گرفته است. بر همین اساس، برای دست یابی به هدف فوق، پژوهشی طی دو مرحله به روش پیمایشی در سطح ملی اجرا شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که 93 درصد کارشناسان و متخصصان حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش، چارچوب پیشنهادی این تحقیق برای توانمندسازی مدیران مدارس کشور را کاملاً مناسب و مناسب تشخیص دادند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده و تایید آن توسط تحقیقات قبلی و نظریه های موجود، می توان نتیجه گرفت که چارچوب ارائه شده از پشتوانه نظری و تجربی و اعتبار کافی برخوردار است و اجرای آن، به منظور توانمندسازی مدیران عملیاتی و ارتقای آنان به مدیران عالی و میانی وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد می شود.

صاحب نظران و اندیشمندان معروف جهان به صورت قاطع و تردید ناپذیر بر این عقیده اند که مدیریت مشارکتی ، تنها روش مدیریت نو ، مطلوب ، کارساز و نجات بخش در موسسات و سازمانهای گوناگون دنیاست و بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان ، پیشرفت خود را پیامد اجرای مدیریت مشارکتی میدانند . مدیریت مشارکتی عبارت است از نگرش جامع برای جلب مشارکت فردی و گروهی کارکنان و تقویت روحیه مشارکت در آنها به قصد رفع مشکلات و بهبود مستمر در همه زمینه ها در سازمان . در واقع مدیریت مشارکتی ، نوعی ارتباط دایم ، متقابل و نزدیک بین مدیریت و کارکنان است ...