حجت عباسی

سامانه های خبره دسته ای از برنامه های رایانه ای هستند که قادر به راهنمایی، تحلیل، دسته بندی، مشاوره، طراحی، تشخیص، کاوش، پیش بینی، ایجاد مفاهیم، شناسایی، تفسیر، توجیه، یادگیری مدیریت، کنترل، برنامه ریزی، زمان بندی و آزمایش هستند. این برنامه ها معمولاً به مسائلی می پردازند که حل آن ها به متخصصان انسانی نیاز دارد. البته هیچ یک از سامانه های خبره تا کنون به تنهایی تمامی این ویژگی ها را نداشته اند و هر یک تنها یک یا چند مورد از این ویژگی ها را به طور نسبی بروز می دهند. امروزه استفاده از سامانه های خبره در زمینه های متنوعی همچون، حسابداری، آموزشی، قضایی و غیره نسبت به گذشته گسترش چشم گیری یافته است؛ چرا که این سامانه ها هزینه های جمع آوری شواهد و ارائه خدمات را به طور قابل ملاحظه ی کاهش داده است. استفاده از این سامانه ها سبب می شود تا با صرف وقت کمتر و صرف نیروی انسانی کمتر بتوان عرصه های بیشتری را تحت پوشش قرار داد. با توجه به این موضوع پژوهش حاضر با هدف کلی معرفی و مقایسه مدل های مختلف سیستم خبره گردآوری گردیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- اسنادی می باشد و تلاش می گردد با تکیه بر مطالعه اسنادی پنج مدل از مدل های سیستم های خبره معرفی و مقایسه گردند.

امروزه استفاده از سیستم های خبره در زمینه آموزش نسبت به گذشته گسترش چشم گیری یافته است؛ چرا که این سامانه ها هزینه های جمع آوری شواهد و ارائه خدمات آموزشی را به طور قابل ملاحظه ای کاهش داده است. استفاده از این سامانه ها در آموزش سبب می شود تا با صرف وقت کمتر و صرف نیروی انسانی کمتر بتوان عرصه های بیشتری را تحت پوشش قرار داد. با اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات میدانی و اسنادی به بررسی نقش سیستم های خبره در سیستم آموزش پرداخته است. جامعه آماری پژوهش را 43 نفر از اساتید دانشگاهی متخصص در زمینه سیستم های خبره و آموزشی تشکیل می دهند که به صورت هدفمند و گلوله برفی انتخاب گردیده است. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون آماری T تک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهمترین نقش و قابلیت سیستم های خبره در نظام آموزشی با آماره 8.311 تشکیل پایگاه جامع داده و اطلاعات آموزشی و سهولت دسترسی به آن و ایجاد زمینه آموزش بر اساس توانایی ها و آگاهی های کاربر و آموزش گیرنده با آماره 8.083 بوده است. هم چنین نتایج این پژوهش در سطح 99 درصد اطمینان نشان می دهد که با ضریب 0.703 رابطه معناداری میان ایجاد سیستم های خبره در نظام آموزشی و کارایی و بهره وری در این نظام وجود دارد.

رمان «سیذارتا» که توسط هرمان هسه ، نویسنده اهل آلمان نگاشته شده است، در زمره برترین داستان های عرفانی- تعلیمی ادبیات معاصر جهان، از دید جهان بینی و آموزه های تبلیغی، همگونی ها و مطابقاتی شگرف با تعالیم شاهکارهای کلاسیک ادبیات فارسی دارد. این نوشتار در پی آن است که با رویکردی تطبیقی و با گستردن دامنه بازنمایی همسانی ها میان رمان «سیذارتا» و ادب عرفانی و تعلیمی فارسی به حیطه درونمایه ها، شعارپردازی ها و پیام های ضمنی، گامی مثبت در جهت واکاوی و بازشناساندن هرچه بیش تر ظرفیت های الهام بخشی گنجینه های ادب پارسی بردارد و در عین حال بر این پیشنهاد تأکید کند که گستره ادبیات فارسی، استعدادی شگرف برای به نظم در آوردن و یا دست کم مستند به شواهد شعری کردنِ این رمان دارد؛ امری که در صورت تحقق می تواند به عنوان راهکاری شایسته هم برای خروج از بن بست ادبی و هم خلق فرصتی نوین از برای شاعران، مترجمان و نمایشنامه نویسان این مرز و بوم باشد.

هر دنیای امروز کسب و کار با پیشرفت سریع و چشمگیری در حال رشد و روبه جلو می باشد که این سرعت پیشرفت بصورت لحظه ایی با خلق ایده های نو از طرف صاحبان ایده می باشد. بر خلاف کسب و کار گذشته، سرعت، فن آوری بالا و تأکید جهانی کسب کار، امروزه به توانایی در تصرف، مدیریت و استفاده از دانش و اطلاعات به منظور بهبود بهره وری، خدمت بهتر به مشتریان، مدیریت رقابت و همگام سازی با تغییرات پایان ناپذیر نیاز دارد. فن آوری و اطلاعات در مدیریت آنچنان تأثیر بالایی دارد که بسیاری از مدیران موفق مشتاقانه به دنبال همگام سازی مدیریت دانش سازمان خود با پیشرفت تکنولوژی می باشند و در این راستا برجسته تر شدن استفاده از هوش مصنوعی و سیستم های خبره در بسیاری از جهات علمی، صنایع، آموزش و ... باعث سهولت در انجام آنها شده است. هدف هوش مصنوعی کشف فرآیندهای فکری است که با رفتارهای هوشمندانه مرتبط است. از سوی دیگر، پژوهش های هوش مصنوعی به ارائه دانش مناسبی مربوط می شود که می تواند در برنامه ایی برای ایجاد رفتار \" هوشمندانه \" مورد استفاده قرار گیرد.کاربردهای جدید هوش مصنوعی در زمینه های متنوع دانش مانند: زبان طبیعی، رباتیک، علوم رایانه و علوم شناخت عرضه شده است و همچنین کاربرد هوش مصنوعی و نظام های خبره در ارائه دانش مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله سعی شده است با کمک از مقاله ها و کتاب های مرتبط تأثیر هوش مصنوعی بر مدیریت دانش را مورد بررسی قرار داده و به توضیح مختصری از آن پرداخته شود.

شاهکار حماسی شاهنامه، اثری است برآمده از مواریث اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران باستان که در آمیزش با جهان بینی توحیدی حکیم ابوالقاسم فردوسی همچون آیینه ای تمام نما، گویای بینش و منش ایرانیان بوده و از این رهگذر همواره از مراجع ایران و ایرانی شناسی قرار گرفته است که به ناگزیر همچون هر منبع و مأخذ دیگر از گزند سهو و خبط مخاطبان و محققان مصون نمانده است؛ گاه متهم به پان ایرانیسم و ترک ستیزی و گاه مظنون به جبرگرایی محض و زرتشتی گری؛ اما تازه تر از همه، اتهام زن ستیزی است (خلاف اتهامات و ابهامات پیشین که لااقل از پاره ای توجیهات و دستاویزهای هرچند ظاهربینانه برخوردار است) که نه تنها پشتوانه ای جز غرض ورزی ندارد، بلکه عکس آن، یعنی زن ستایی (چنانکه پس از این خواهیم دید) صادق است و خود از نقاط قوت حماسه ملی ایرانیان است.در این راستا، جستار حاضر می کوشد جایگاه و نقش زن را در شاهنامه فردوسی با استناد به پیشینه اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران زمین واکاوی نماید.

ایلیاد هومر به عنوان اثری که تاثیری کلان بر جامعه خویش نهاده است، از اولین آثاری است که از منظر «رسالت و تعهد» به آزمون نهاده شد. شاهنامه فردوسی نیز محصول ضرورت و رسالتی است که تاریخ بر دوش شاعر نهاده است. پژوهشِ پیش رو در پی آن است که نشان دهد داوری یک اثر ادبی از نظر رسالت و تعهد، مستلزم در نظر داشتن دو عامل اساسی است: «شرایط عصر» و «بینش ادیب» که البته خواه ناخواه از اوضاع زمانه خود متاثر است. از این رهگذر درمی یابیم «یک اثر ادبی بنا بر ضرورت های تاریخ و مقتضیات اجتماع وقت» چیزی غیر از آنچه هست، نمی تواند باشد. تبیین تاثیر و کارکرد رویکردهایی که دو شاعر از منظر تعهد ادبی در سبک داستان سرایی خود در پیش گرفته اند، مقصد دیگر این پژوهش است.