ایرج فرجی

اطّلاع شناسی دانشی نوپاست در حوزه علم اطّلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطّلاع رسانی سابق) از یک سو، و فلسفه اطّلاعات از سوی دیگر. روش آن، با عنوان روش تحلیل اطّلاع شناختی (رتا)، شامل مجموعه عملیاتی است در شش مرحله که می کوشد تا وضع کلّی فضای یک شیء یا پدیده را از حیث اطّلاع مندی مشخص سازد. این روش ظرفیت ها و قابلیت هایی دارد که در حوزه های مختلف دانش و از طریق مطالعات میان رشته ای نمایان می شوند و تصحیح متون، که مباحث نظری اش در ایران نسبت به مباحث عملی اش لاغرتر مانده است، یکی از حوزه هایی است که با «رتا» می توان به آن کمک کرد. در پژوهش حاضر نشان داده شده است که مصحّح، از منظر اطّلاع شناسی، ابتدا می کوشد تا خودِ متن را بشناسد. در گام دوم، بستر و فضایی را می شناسد که متن در آن پدید آمده و زیست کرده است. گام سومِ فرآیندِ تصحیحْ شناخت وضع مطلوب است که مصحّح قرار است به آن برسد. در گام چهارم، فاصله وضع موجود را با آن وضع مطلوب می سنجند. در گام پنجم، با شناختِ موانعِ تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب، در رفع آن موانع می کوشند. در گام ششم مدّت زمانی که باید برای تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب صرف شود، برآورد می گردد.