میترا چراغی

عدم موفقیت کشورها در نیل به توسعه پایدار لزوم توجه به مشارکت مردم محلی و اهمیت و ارزش دانش بومی و محلی آنان را دو چندان ساخته است. بنابراین در سال های اخیر دانشمندان و برنامه ریزان محیط زیستی بدین نتیجه رسیده اند که یکی از راه های مهم و مؤثر برای کاهش چالش های محیط زیستی و مقابله با آنها، بومی سازی فناوری های مدرن و همچنین احیا و استفاده از روش ها و دانش های بومی هر منطقه جغرافیایی است. در این مقاله با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بر مبنای ادبیات نظری موضوع، ضمن تشریح ویژگی های دانش بومی (استوار بودن بر پایه تجربه، جنبه کاربردی داشتن، سازگاری با محیط و فرهنگ بومی) اهمیت و جایگاه دانش بومی در فرایند توسعه و بخش کشاورزی (از طریق هم افزایی اثربخشی، بهره وری، سازگاری و توسعه) تشریح شده است و با اشاره به چالش های بکارگیری دانش بومی، استراتژی های مقابله با این چالش ها را نیز بحث شده است. عدم موفقیت کشورها در نیل به توسعه پایدار لزوم توجه به مشارکت مردم محلی و اهمیت و ارزش دانش بومی و محلی آنان را دو چندان ساخته است. بنابراین در سال های اخیر دانشمندان و برنامه ریزان محیط زیستی بدین نتیجه رسیده اند که یکی از راه های مهم و مؤثر برای کاهش چالش های محیط زیستی و مقابله با آنها، بومی سازی فناوری های مدرن و همچنین احیا و استفاده از روش ها و دانش های بومی هر منطقه جغرافیایی است. در این مقاله با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بر مبنای ادبیات نظری موضوع، ضمن تشریح ویژگی های دانش بومی (استوار بودن بر پایه تجربه، جنبه کاربردی داشتن، سازگاری با محیط و فرهنگ بومی) اهمیت و جایگاه دانش بومی در فرایند توسعه و بخش کشاورزی (از طریق هم افزایی اثربخشی، بهره وری، سازگاری و توسعه) تشریح شده است و با اشاره به چالش های بکارگیری دانش بومی، استراتژی های مقابله با این چالش ها را نیز بحث شده است.

در سال های اخیر، بحران های محیط زیستی یکی از مهمترین چالش هایی است که در قرن حاضر بشر با آن روبه روست. بسیاری از دانشمندان برای کاهش بحران های محیط زیستی، ضرورت و لزوم برقراری ارتباط و تعامل جدید بین طبیعت و انسان، و همچنین نیاز به یک فرهنگ محیط زیستی جدید را مطرح کرده اند. در راستای این راهکار، افزایش آگاهی های زیست محیطی و توجه به نقش محیط زیست سالم در ارتقای کیفیت و کمیت حیات انسان ضروری است. عوامل بسیاری در توفیق طرح ها و برنامه های مرتبط با محیط زیست سالم مورد نظر ایفای نقش می کنند. نیروی انسانی به ویژه کودکان یکی از مهم ترین آنها می باشد و با توجه به تأثیر انسان بر محیط اطراف خود به طور کلی یکی از مهم ترین اقدامات برای رفع مشکلات زیست محیطی، ارتقای فرهنگ عمومی در این زمینه است. آموزش و پرورش به عنوان اصلی ترین نهاد در راستای تربیت نسل آینده کشور می تواند نقش مهمی در این زمینه داشته باشد. زیرا شکل گیری رفتارهای اجتماعی و ایجاد یک نگرش از دبستان – و چه بسا زودتر از آن - آغاز می شود و بسیاری از آموزه های اخلاقی و اجتماعی در آموزش های مدرسه ای شکل می گیرد. از اینرو لازم است که با به کارگیری راهکارهای کاربردی به ارتقای فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان در راستای توسعه پایدار توجه کرده و در این میان، نهادینه کردن این رفتارها در دانش آموزان مقاطع ابتدایی ضروری می باشد.

ایجاد بامهای سبز تلاشی در جهت پایدارتر ساختن شهرها، یکی از راه حلهای مدرن برای مشکلات شهری و کاهش آلودگی هوا از طریق ایجاد فضای سبز می باشد. استفاده از فناوری معماری سبز که از تکنیک های پیشرفته فضای سبز است، به دلیل مزایایی چون کاهش آلودگی هوا، کاهش گرمایش جهانی، از بین رفتن جزیره حرارتی در شهر،کنترل میزان منواکسید کربن، کنترل هیدروکربن ها و افزایش سرانه فضای سبز است. مطالعات مختلف نشان دادند که استفاده از بام سبز نقش موثری در کاهش هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای به ویژه 16 ترکیب PAH گزارش شده توسط EPA دارد که در این مطالعه پس از بیان مقدماتی در زمینه هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای و بام سبز به معرفی گیاهان مناسب برای بام سبز با هدف کاهش هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای پرداخته شده است.

مدل های موجود که تأثیر اکوتوریسم را بر آلودگی محیط زیست اندازه گیری می کنند، دقت بالایی ندارند و نتایج با خطای نسبتا بالایی گزارش می شود اما در این مدل جدید که در این مقاله به معرفی آن پرداخته خواهد شد، در واقع مدلی برای ارزیابی بهتر تاثیر اکوتوریسم بر آلودگی محیط زیست است. برای اجرای این مدل، ابتدا لازم است داده های آلودگی محیط زیست از مناطق دیدنی اکوتوریسم جمع آوری شوند.. سپس بر اساس پارامترهای اولیه نقاط دیدنی، ضرایب آلودگی تعیین می شوند و از تبدیل داده های جمع آوری شده برای ساخت مدلی برای ارزیابی تاثیر آلودگی اکوتوریسم استفاده می شود. در نقاط دیدنی بر اساس تجزیه و تحلیل مقادیر انتشار کربن، ارزش پولی آلودگی محیط زیست تعیین می شود. نتایج تجربی در مطالعات انجام شده نشان می دهد که مدل پیشنهادی در این مطالعه، بهتر از سایر مدل های موجود عمل می کند.

شیوع بیماری کرونا ویروس جدید در ماه های اخیر و مراجعات فراوان به بیمارستان ها سبب افزایش تولید پسماندهای بیمارستانی شده است. ازآنجایی که منشأ این بیماری ویروس است و این ویروس می تواند ساعت ها روی سطوح زنده بماند و از طریق تماس با سطوح آلوده به ویروس نیز منتقل می شود، لذا یک نگرانی فزاینده ای ایجاد کرده است. زیرا ابزارهایی که برای مبتلایان به کروناویروس مورداستفاده قرار می گیرند نیز می توانند سبب انتقال ویروس شوند. ازاین رو پسماندهای تولیدشده در کنترل و درمان این بیماری جزو پسماندهای عفونی قلمداد می شوند. روش های ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪیﺮیﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎﻯ ﻋﻔﻮﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ کﻪ ﺩﺭ ﺍیﺮﺍﻥ نگرش های ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﻪ آن ها ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. مهم ترین اولویت های ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﺑﻰ ﺧﻄﺮﺳﺎﺯﻯ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻋﻔﻮﻧﻰ ازنظر ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻣﺤیﻂ، ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ و ﻋﺪﻡ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﺭکﺎﻥ محیط زیست ﺍﺳﺖ. در این مطالعه پس از بررسی روش های مختلف بی خطر سازی پسماندهای عفونی، مناسب ترین روش برای دفع پسماندهای عفونی ازجمله پسماندهای کرونا بیان می شود.

آلودگی هوا به عنوان یکی از عوامل محیطی مهم در ابتلا به بیماری آنتراکوزیس از یکسو و اخبار نگران کننده از وضعیت شاخص کیفیت هوا خصوصا در کلان شهرها از سوی دیگر سبب گردید که این مسأله به عنوان یکی از معضلات جدی در ایران و برخی نقاط جهان مورد توجه قرار گرفته شود. آلودگی هوا در کلان شهرها به یکی از مهمترین چالش های روز تبدیل شده است. یکی از نگرانیهای جدید، خبر ابتلای مردم تهران به یک بیماری نادر تنفسی است. به گونهای که در شهری که حتی یک معدن زغال سنگ هم وجود ندارد، گزارش شده که تهرانی ها به بیماری آنتراکوزیس گرفتار شده اند که تنها در میان کارگران معادن زغال سنگ شایع میباشد. آنتراکوزیس یک بیماری ریوی است که از رسوب پیگمانهای سیاهرنگی که مشابه لکههای خالکوبی بوده و در روی سطح مخاط برونش ایجاد و تشخیص آن اغلب با برونکوسکوپی اتفاق می افتد. درواقع زمانی که با برونکوسکوپ داخل ریه و راه های هوایی را می بینند که پر از دانه ها و ذرات سیاه است، این بیماری تشخیص داده می شود و از این جهت بیماری خطرناکی است که می تواند بافت ریه را تخریب کند. آنتراکوز می تواند سال ها بدون علامت بماند و در مراحل اولیه بی خطر باشد اما اگر علامتی داشته باشد اغلب خود را با تنگی نفس نشان می دهد. ممکن است پس از تشخیص، پزشکان بتوانند بخشی از عوارض این بیماری را تسکین یا کاهش بدهند اما هیچ درمان قطعی ندارد و شش هایی که سیاه شدند همچنان سیاه می مانند. از اینرو لازم است این بیماری مورد توجه قرار گیرد تا اقدامات لازم جهت تشخیص، پیشگیری و کنترل آن به عمل آید. لذا در این گزارش سعی خواهد شد که علل و عوامل ایجاد بیماری آنتراکوزیس بر اساس مطالعات انجام شده در این زمینه در ایران و سایر نقاط جهان به تفصیل مورد بررسی قرار گیرند.